Κίνα: Εταίρος, ανταγωνιστής ή και τα δύο;

Την ώρα που ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν ξεκινά για την περιοδεία του στην Ευρώπη, όπου μεταξύ άλλων θα συμμετάσχει στη Διάσκεψη Κορυφής της ομάδας των G7, η Διάσκεψη Ασφάλειας του Μονάχου δημοσιεύει τη νέα της Έκθεση Ασφάλειας με τίτλο «Between States of Matter – Competition and Cooperation». Σε 160 σελίδες περιγράφεται ένα κεντρικό δίλημμα. Ο δυτικές δημοκρατίες αισθάνονται ότι προκαλούνται από την Κίνα. Αλλά από την άλλη η μία πλευρά χρειάζεται την άλλη. Όχι μόνο ως οικονομικούς εταίρους, αλλά για να διαχειριστούν μαζί τις μεγάλες παγκόσμιες προσκλήσεις. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η πανδημία, η κλιματική αλλαγή αλλά και ο επαπειλούμενος εξοπλισμός με πυρηνικά όπλα. Όλα αυτά μόνο με συνεργασία μπορούν να αντιμετωπιστούν.

Συνεργασία για την υπέρβαση προκλήσεων

Ο κρατικός καπιταλισμός του Πεκίνου κατάφερε αυτό που δεν μπόρεσε η πρώην Σοβιετική Ένωση. Να συνδυάσει την ολοκληρωτική διακυβέρνηση με την οικονομική επιτυχία και την αυξανόμενη ευημερία για τον πληθυσμό. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Η νέα  Έκθεση Ασφάλειας του Μονάχου διαπιστώνει ότι εκπρόσωποι φιλελευθέρων Δημοκρατιών είναι διατεθειμένοι να αμυνθούν στον ανταγωνισμό από ανελεύθερα καθεστώτα. Ο Τομπίας Μπούντε, εκ των βασικών συγγραφέων της Έκθεσης, υπενθυμίζει στον πρόλογο τα λόγια του προέδρου Μπάιντεν ότι «έχει έρθει η κομβική στιγμή που οι Δημοκρατίες του κόσμου θα πρέπει συντονιστούν». Αυτό φαίνεται ότι ήδη συμβαίνει, σύμφωνα με τον Μπούντε.

«Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων πέραν του Ατλαντικού φαίνεται ότι έχουν επιτύχει να συναινέσουν, στο ότι θα πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία ανάμεσα στις σημαντικότερες Δημοκρατίες του κόσμου, για να ξεπεραστούν οι κοινές προκλήσεις». Σε αυτές τις προκλήσεις ανήκει, όπως υποστηρίζει, το γεγονός ότι τίθεται όλο και περισσότερο εν αμφιβόλω η ηγεμονία ιδεών της Δύσης στους διεθνείς θεσμούς. «Πριν από λίγα χρόνια μιλούσαμε για έννοιες, όπως την ευθύνη προστασίας (Responsibility to Protect). Σήμερα η Κίνα κινητοποιεί χωρίς να καταβάλει κόπο δεκάδες χώρες που υποστηρίζουν την πολιτική της στο Χονγκ Κονγκ ή στην Σινγιάνγκ».

ΗΠΑ και Ευρώπη

Οι συγγραφείς τις έκθεσης  ζητούν από την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική να συμπεριλάβουν με πιο δεσμευτικό τρόπο ομοϊδεάτες εταίρους από άλλες περιοχές της γης. Μόνο με την διεύρυνση της συνεργασίας μπορούν φιλελεύθερα δημοκρατικά κράτη, να αντέξουν τον ανταγωνισμό από ολοκληρωτικά συστήματα, είναι ένα από τα συμπεράσματα της έκθεσης. Για να γίνει αυτό όμως οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να συνεργαστούν. Ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ πρόεδρος της Διάσκεψης Ασφάλειας του Μονάχου το θεωρεί θεμελιώδους σημασίας.

«Εάν θέλουμε να έχουμε κάτι που να αξίζει να ονομάζεται συντονισμένη πολιτική ΗΠΑ και Ευρώπης απέναντι στην Κίνα» επισημαίνει ο Ίσινγκερ στη DW, «δεν μπορεί να γίνει όσο υπάρχει μια γαλλική πολιτική και μια γερμανική πολιτική απέναντι στην Κίνα ή μια πορτογαλική ή ιταλική. Δεν θα μας παίρνουν σοβαρά οι Αμερικανοί φίλοι και εταίροι μας. Είναι προϋπόθεση για μια εταιρική σχέση».

Ματίας φον Χάιν

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου