Και στη Γερμανία το νερό λιγοστεύει

Mελέτη που ανατέθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2018 εντόπισε οκτώ ποτάμια, στις περιοχές των οποίων ο κίνδυνος συγκρούσεων για τη χρήση του όλο και πιο σπάνιου νερού, είναι ιδιαίτερα υψηλός. Eκτός από τον Νείλο, τον Ευφράτη και τον Τίγρη, οι επιστήμονες συμπεριλαμβάνουν επίσης τους ποταμούς Γάγγη, Βραχμαπούτρα, Ινδό και Κολοράντο. Η Γερμανία δεν αναφέρεται σε αυτήν την μελέτη, διότι ίσως θεωρούνταν πάντα χώρα με πλούσια αποθέματα νερού, Αλλά η κλιματική αλλαγή κάνει τα καλοκαίρια στις περιοχές ανάμεσα στις Άλπεις και τη Βόρεια Θάλασσα πιο ζεστά και πιο ξηρά. Το αποτέλεσμα είναι οι υγρότοποι να στεγνώνουν και τα δάση να καίγονται. Στα ποτάμια η στάθμη του νερού πέφτει, τα ποταμόπλοια δυσκολεύονται να περάσουν, ο υδροφόρος ορίζοντας βυθίζεται και η ανησυχία για το εάν θα επαρκεί το νερό μεγαλώνει.

Δικαστικές διαμάχες για το νερό

Ο εμπειρογνώμων σε θέμα νερού Χόλγκερ Σίντλερ περιμένει ότι και η Γερμανία οδηγείται σε περιφερειακές συγκρούσεις με επίκεντρο τη χρήση νερού. «Στη Ρηνανία-Παλατινάτο έχουμε το παράδειγμα στο εθνικό πάρκο, όπου ανοίγονται νέες πηγές για περισσότερο νερό λόγω της κλιματικής αλλαγής. Για παράδειγμα, υπάρχουν αυτές οι εταιρείες μεταλλικού νερού Schwollener που τώρα θέλουν να χρησιμοποιούν περισσότερο νερό από το εθνικό πάρκο. Και φυσικά τίθεται αμέσως το ερώτημα: σε ένα εθνικό πάρκο είναι κάτι τέτοιο επιτρεπτό;».

Όλο και περισσότερες ανάλογες υποθέσεις καταλήγουν στα δικαστήρια. Για παράδειγμα, στην πόλη Λίνεμπουργκ στη βόρεια Γερμανία, από όπου το Αμβούργο υδρεύεται εδώ και 40 χρόνια, η εταιρεία ύδρευσης θέλει τώρα να αυξήσει σημαντικά τις ποσότητες. Λόγω οικολογικών ανησυχιών όμως η πόλη έβαλε πλαφόν. Η υπόθεση βρίσκεται στα δικαστήρια.

Η Φρανκφούρτη αποτελεί ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως επισημαίνει ο Ντίτερ Μπόρχαρντ, επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος «Περιβάλλον και υδάτινοι πόροι» στο Κέντρο Περιβαλλοντικών Ερευνών Χέλμχολτς. «Πρόκειται για δεκαετίες ανταγωνισμού για τη χρήση νερού μεταξύ της πόλης της Φρανκφούρτης και της γύρω περιοχής. Στον οικισμό Ριντ στην περιοχή Φούλντα έγινε υπερεκμετάλλευση νερού με αποτέλεσμα να σημειωθούν ζημιές σε κτίρια, επειδή το έδαφος υποχώρησε, με διαφωνίες για το τί τις προκάλεσε. Όμως, εδώ και πολύν καιρό γίνονται προσπάθειες άμβλυνσης αυτών των συγκρούσεων μέσω προγραμμάτων με μέτρα μακροπρόθεσμου ορίζοντα".

Νερό με το δελτίο

«Δίψα» για νερό έχει ιδιαίτερα η βιομηχανία. Το εργοστάσιο της αυτοκινητοβιομηχανίας Tesla στο Γκρυνχάιντε στο Βρανδεμβούργο έγινε πρωτοσέλιδο. Ο Έλον Μασκ το έχτισε στη μέση μιας περιοχής που υποφέρει από έλλειψη νερού και προστασίας του πόσιμου νερού. Υπολογίζεται ότι χρειάζεται 1,4 εκατομμύρια κυβικά μέτρα το χρόνο για τη λειτουργία του. Το νερό στην περιοχή είναι πλέον τόσο λιγοστό, ώστε ο τοπικός προμηθευτής έχει αρχίσει να το παρέχει με το δελτίο. Όποιος μετακομίζει στην περιοχή και αποκτά νέα σύνδεση νερού επιτρέπεται να χρησιμοποιεί μόνο 105 λίτρα ανά άτομο την ημέρα.

Ανάλογα παραδείγματα μπορεί κανείς να συναντήσει και σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής. Ένας από τους μεγαλύτερους καταναλωτές νερού είναι ο ενεργειακός κολοσσός RWE. Καταναλώνει σχεδόν 500 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως στα υπαίθρια ορυχεία λιγνίτη. Λόγω της αυξανόμενης λειψυδρίας, το υπουργείο Περιβάλλοντος επεξεργάζεται μια εθνική στρατηγική για το νερό. Το προσχέδιο που παρουσιάστηκε το 2021 αναφέρεται σε σχέδια που θα εφαρμοστούν μεταξύ 2030 και 2050. «Η διαχείριση των υδάτων είναι μια συνεχής αποστολή με μακρύ ορίζοντα» εξηγεί ο εμπειρογνώμων για τα ύδατα Μπόρχαρντ. Και επισημαίνει ότι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής μπορεί να μην γίνουν πλήρως εμφανείς παρά μόνο μετά το 2050. «Γι αυτό πρέπει να προσαρμοστούμε σε αυτό τώρα», λέει.

Ματίας φον Χάιν

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου