Καλά κρατεί η ρωσική προπαγάνδα στη Σερβία

Η Σερβία διαπραγματεύεται την ένταξή της στην ΕΕ εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. Ταυτόχρονα, διατηρεί εξαιρετικά στενή σχέση με τη Ρωσία. Ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς αναφέρεται συχνά στον ρόλο της Μόσχας ως προστάτιδας δύναμης.  

Η εγγύτητα της Σερβίας με τη Ρωσία αντανακλάται και στις διάφορες έρευνες και δημοσκοπήσεις. Ένα χρόνο μετά από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία η πλειονότητα των Σέρβων πιστεύει ότι η Ρωσία δεν ευθύνεται για την επίθεση. Το 66% πιστεύει ότι η Δύση είναι υπεύθυνη για τον πόλεμο στην Ουκρανία ενώ μόνο το 21% θεωρεί υπεύθυνη τη Ρωσία. Η έρευνα δημοσιεύθηκε από τη σερβική Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Νέος Τρίτος Δρόμος».

Σύμφωνα με άλλη πρόσφατη μελέτη, τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό σε μια τέτοια άποψη. Η έκθεση έχει τίτλο «Τα ρωσικά Μέσα Ενημέρωσης στα Βαλκάνια και ο ρόλος τους στον επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας». Δημοσιεύθηκε στα τέλη Ιουλίου από το πολιτικό Ίδρυμα Φρίντριχ Νάουμαν και συγγραφέας της είναι ο Τόμας Μπρέι, ο οποίος ήταν για πολλά χρόνια επικεφαλής του Γερμανικού Πρακτορείου Ειδήσεων (dpa).

Με την υποστήριξη της σερβικής ελίτ

Ρωσικά μέσα ενημέρωσης, όπως το RT Balkans (πρώην Russia Today) και το Sputnik, διαθέτουν σύγχρονα δημοσιογραφικά γραφεία στο Βελιγράδι και προσφέρουν καθημερινά ειδήσεις στα σερβικά.

Σύμφωνα με τον Τόμας Μπρέι πρόκειται για ρωσικά μέσα προπαγάνδας, που διαδίδουν την άποψη όχι μόνο της επίσημης ρωσικής πολιτικής, αλλά και την εικόνα της Σερβίας ως θύματος μιας δυτικής συνωμοσίας. Παράλληλα, επισημαίνει πως «η Ρωσία είναι ανεπιφύλακτα στο πλευρό της Σερβίας σε κάθε διαμάχη, ειδικά όταν πρόκειται για το Κοσσυφοπέδιο», το οποίο ανεξαρτητοποιήθηκε το 2008 και το Βελιγράδι εξακολουθεί να μην το αναγνωρίζει.

Όμως η επιρροή των ρωσικών μέσων ενημέρωσης θα ήταν περιορισμένη εάν δεν είχαν την στήριξη της πολιτικής ελίτ της Σερβίας υπό τον Πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης της χώρας βρίσκονται υπό τον έλεγχο του Βούτσιτς. Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν αποτελεί πρότυπο για τον Σέρβο ομόλογό του, λέει ο Τόμας Μπρέι.

Ειδήσεις από άλλο σύμπαν

Στην έκθεση του Τόμας Μπρέι ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν κάποια έντυπα που μοιάζουν να προέρχονται από έναν άλλο κόσμο. «Η Ουκρανία επιτέθηκε στη Ρωσία!» ήταν ο τίτλος της εφημερίδας Informer στις 22.02.2022, δύο ημέρες δηλαδή πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η εφημερίδα Srpski Telegraf έγραφε στις 4.07.2022:  «Οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί παραδέχθηκαν: Ο Πούτιν κέρδισε τον πόλεμο!» και η εφημερίδα Pecat τόνιζε τον Οκτώβριο του 2022: «Πούτιν: Η κατάρρευση της δυτικής ηγεμονίας είναι μη αναστρέψιμη».

Ο Τόμας Μπρέι θεωρεί πως σημαντικό για την αποκατάσταση της αλήθειας είναι η ενημέρωση των νεαρών Σέρβων και οι ανταλλαγές-επισκέψεις με συνομήλικούς τους σε διάφορες δυτικές χώρες. Ακόμη, θεωρεί εξαιρετικά σημαντική την εκπαίδευση νεαρών Σέρβων δημοσιογράφων και την οικονομική και τεχνική υποστήριξη των ανεξάρτητων και κριτικών μέσων ενημέρωσης. Τέλος, σύμφωνα με τον συγγραφέα της μελέτης, η ΕΕ διαθέτει συγκεκριμένα μέσα για να ασκήσει πίεση στη σερβική ελίτ. Για παράδειγμα, η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής αλλά και ο μεγαλύτερος εμπορικός και οικονομικός εταίρος της Σερβίας, οπότε θα μπορούσε να συμβάλλει ώστε να υπάρξουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις στη δικαιοσύνη και τη λειτουργία των μέσων ενημέρωσης.

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου