Κατά του βέτο Όρμπαν οι περισσότεροι Ούγγροι

«Είμασταν πολύ τυχεροί που ενταχθήκαμε στην ΕΕ», δηλώνει ένας ούγγρος αστυνομικός την ώρα που ψωνίζει σε ένα αυστριακό σουπερμάρκετ κοντά στα αυστροουγγρικά σύνορα. Επιλέγει να παραμείνει ανώνυμος και τονίζει ότι «η ουγγρική κυβέρνηση μας διασύρει», εννοώντας προφανώς τις συνεχείς διενέξεις μεταξύ Βρυξελλών και Βουδαπέστης και κυρίως το βέτο Ουγγαρίας και Πολωνίας στην σύνδεση μελλοντικών εκταμιεύσεων κοινοτικών πόρων με την τήρηση κανόνων του κράτους δικαίου. Με τη χρήση βέτο Ουγγαρία και Πολωνία μπλοκάρουν όχι μόνο την έγκριση του κοινοτικού προϋπολογισμού για την επόμενη επταετία, αλλά και την εκταμίευση χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης συνολικού ύψους 1,8 δις ευρώ.

Ο Ντάνιελ Χέγκεντις από το German Marshall Fund εκτιμά πως ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν πίστεψε ότι οι υπόλοιπες 25 χώρες-μέλη θα υποχωρούσαν «για να αντλήσουν πόρους από το Ταμείο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας». Για χώρες όπως η Ολλανδία και η Δανία το ζήτημα του κράτους δικαίους είναι εξαιρετικά σημαντικό και έτσι «το σχέδιο Όρμπαν οδηγήθηκε σε αδιέξοδο», λέει ο γερμανός ειδικός.

Μείζων πρόβλημα η διαφθορά

Μια ματιά σε δημοσκοπήση για λογαριασμό του ευρωκοινοβουλίου στην Ουγγαρία δείχνει ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού σε ποσοστό 77% επικροτεί τη σύνδεση εκταμίευσης κοινοτικών χρηματοδοτήσεων με το σεβασμό κανόνων του κράτους δικαίου. Το υψηλό ποσοστό δεν εκπλήσσει, διότι στην Ουγγαρία το πρόβλημα της διαφθοράς είναι καθημερινό φαινόμενο και απασχολεί τη κοινωνία. 

Συχνά πυκνά η οικογένεια Όρμπαν κάνει πρωτοσέλιδα. Ο γαμπρός του πρωθυπουργού Ίστβαν Τίμπορτς κατηγορείται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης OLAF για διασπάθιση 40 εκατομμυρίων ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια. Η ουγγρική δικαιοσύνη ωστόσο δεν διερευνά την υπόθεση. Δημοσιογράφοι του ιστότοπου ερευνητικής δημοσιογραφίας Direkt36 ισχυρίζονται ότι η κατασκευαστική εταιρία του πατέρα του Βίκτορ Όρμπαν Γκιέζε διασφάλισε αναθέσεις δημοσίων έργων με ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση. Φαίνεται όμως ότι δεν πρόκειται ωστόσο για μεμονωμένες περιπτώσεις. Προφανώς για αυτό η Διεθνούς Διαφάνειας κατατάσσει πλέον την Ουγγαρία στη δεύτερη θέση μετά την Βουλγαρία στο ζήτημα της διαφθοράς.

Εδώ και καιρό πολλοί Ούγγροι δηλώνουν στις δημοσκοπήσεις ότι το σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας είναι η διαφθορά. Ίσως και γι αυτό η κυβέρνηση Όρμπαν δεν μπορεί να πείσει το πληθυσμό για τους λόγους άσκησης βέτο. Μόλις ένα 15% τάσσεται υπέρ του βέτο δείχνει τηλεφωνική σφυγμομέτρηση του τηλεοπτικού σταθμού Euronews.

Ουγγαρία και Πολωνία ενδέχεται να χάσουν 23 δις

Η πλειοψηφία των Ούγγρων θεωρεί ότι η εμμονή του πρωθυπουργού ενδέχεται να βλάψει οικονομικά τη χώρα ακόμα και βραχυπρόθεσμα. Σε περίπτωση που η Κομισιόν ξεκινήσει με την εκταμίευση των χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης Ουγγαρία και Πολωνία υπολογίζεται ότι δεν θα λάβουν μέχρι και 23 δις ευρώ που τους αναλογούν.

Στο σουπερμάρκετ στα αυστροουγγαρικά σύνορα ψωνίζει και το ζεύγος Μπάλας και Ενριέτα Νάγκι, οι οποίοι δηλώνουν ότι οι ευρωπαίοι πολίτες έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν που πηγαίνουν τα χρήματά τους. Στη περίπτωση του βέτο ωστόσο θεωρούν ότι «άλλο πολιτική και άλλο οικονομία».

Όσον αφορά τα κονδύλια που λαμβάνει η Ουγγαρία από τα ευρωπαϊκά ταμεία το ζεύγος Νάγκι συμφωνεί με τον πρωθυπουργό Όρμπαν, οποίος υποστηρίζει ότι η χώρα του παίρνει από τις Βρυξέλλες μόνο «όσα της αναλογούν». Σύμφωνα με την Eurostat Πολωνία και Ουγγαρία έχουν τα υψηλότερες καθαρές εισροές από κάθε άλλη χώρα-μέλος της ΕΕ. Το 2019 η Βαρσοβία διασφάλισε από τα ευρωπαϊκά ταμεία 12 δις ευρώ και η Βουδαπέστη 5 δις, την ώρα που οι εισφορές της Ουγγαρίας υπολογίζονταν πέρσι σε 1 δις.

«Μη ρεαλιστικό» ένα Hungexit

Παρά τα προφανή οφέλη ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν μιλά συχνά στις συνεντεύξεις του για το ενδεχόμενο αποχώρησης της Ουγγαρίας από την ΕΕ. Τη περασμένη Παρασκευή για παράδειγμα σε ραδιοφωνική συνέντευξη έλεγε ότι η Βρετανία κατάφερε σε αντίθεση με τη δυσκίνητη ΕΕ να δώσει με συνοπτικές διαδικασίες πράσινο φως στη κυκλοφορία του εμβολίου κατά του κορωνοϊού.

Ο γερμανός πολιτικός επιστήμονας Ντάνιελ Χέγκεντις θεωρεί ωστόσο «μη ρεαλιστική» μια πιθανή έξοδο τη Ουγγαρίας από την ΕΕ, μιας και όπως λέει το μεγαλύτερο μέρος των ουγγρικών εξαγωγών πηγαίνουν στην ΕΕ και ότι η χώρα εξαρτάται από τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Εκτός αυτού τονίζει ο ειδικός από το German Marshall Fund «η πλειοψηφία των ψηφοφόρων του Όρμπαν δεν θα στήριζαν μια έξοδο της Ουγγαρίας από την ΕΕ».

Στέφαν Όσβατ

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος