Κομπίνες με ευρωπαϊκές επιδοτήσεις στη Σλοβακία

Το να είσαι αγρότης δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, ωστόσο κάποιοι το επιλέγουν, όπως για παράδειγμα ο 47χρονος Φράντιζεκ Όραβετς. Διαθέτει 2.900 εκτάρια δικής του και νοικιασμένης γης και είναι γεωργός από πάππου προς πάππου. Τα τελευταία τρία χρόνια όμως αντί να ασχολείται με τη γη του και τα ζώα του ασχολείται με δικόγραφα, δικηγόρους ή πρέπει να πηγαίνει στο νοσοκομείο για να φροντίζει τα τραύματά του.

Όταν μιλάει για αυτά κρατάει παράλληλα μια φωτογραφία στα χέρια. Το πρόσωπό του είναι ματωμένο και η μύτη του σπασμένη. Τον χτύπησαν στα χωράφια του. «Θέλουν να μου πάρουν τη γη μου. Δεν ζούμε σε ένα κράτος δίκαιου, δεν ζούμε σε μια ευρωπαϊκή χώρα της ΕΕ;».

Ο Όραβετς ανήκει σε μια μικρή ομάδα μικρομεσαίων γεωργών στην ανατολική Σλοβακία, οι οποίοι έχουν πέσει θύματα μιας μοντέρνας μορφής κλοπής γεωργικών εκτάσεων. Με τη βοήθεια νομικών τεχνασμάτων τοπικοί πολιτικοί και επιχειρηματικά δίκτυα οικειοποιούνται παράνομα γεωργικές εκτάσεις με στόχο να εισπράττουν ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Μια τέτοια πρακτική είναι δυνατή εξαιτίας νομικών κενών στη νομοθεσία περί επιδοτήσεων και στο πολιτικό πελατειακό σύστημα που επικρατεί στη χώρα.

Εκμετάλλευση και φόβος

Τα προβλήματα για τον Φράντιζεκ Όραβετς ξεκίνησαν το 2015, όταν μια εταιρεία ξεκίνησε να εκμεταλλεύεται 700 εκτάρια δικής του γης. Όταν πήγε να το καταγγείλει στην αστυνομία, η εταιρεία παρουσίασε πλαστά συμβόλαια ενοικίασης των γεωργικών εκτάσεων. Στη συνέχεια η αστυνομία του δήλωσε πως δεν μπορεί να επέμβει και πως το θέμα θα πρέπει να επιλυθεί δικαστικά. Όσον αφορά δε τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις που εισέπραττε σταμάτησαν, καθώς η εταιρεία παρουσίασε επίσης πλαστά έγγραφα. Εκτός αυτού, όταν προσπάθησε με το κινητό του να βιντεοσκοπήσει την παράνομη εκμετάλλευση της γης, του έσπασαν τη μύτη και τον τραυμάτισαν στη σπονδυλική στήλη.

Η εταιρεία η οποία υφάρπαξε τη γη του είναι ο όμιλος ESIN. H εταιρεία δεν απάντησε σε σχετικές ερωτήσεις της Deutsche Welle. H περίπτωση του Όραβετς δεν είναι μεμονωμένη. Δυστυχώς συχνά τα τοπικά ΜΜΕ δεν προέβαλαν τα θέματα φοβούμενα νομικές αντιδικίες. Κατά τραγικό τρόπο την υπόθεση είχε επιχειρήσει να αποκαλύψει ο Γιαν Κούτσιακ, ο δημοσιογράφος που δολοφονήθηκε  στην προσπάθειά του να φέρει στο φως σχέσεις της κυβέρνησης με τη μαφία. Στο μεταξύ όμως για τις υποθέσεις αυτές έχει ενδιαφερθεί ο Γενικός Εισαγγελέας Γιάρομιρ Τσισνάρ, ο οποίος έχει κάνει λόγο για «αγροτική μαφία», όπου διεφθαρμένοι υπάλληλοι, τοπικοί πολιτικοί και επιχειρηματίες επιχειρούν να καρποθούν παράνομα τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Ο Πρόεδρος της χώρας Αντρέι Κίσκα ζήτησε πολλές φορές από τους τοπικούς φορείς να διαλευκάνουν την κατάσταση.

Ο Φράντιζεκ Όραβετς έχει αναγκαστεί ωστόσο ήδη να πουλήσει ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας του για να μπορέσει να πληρώσει δικηγόρους και δικαστικά έξοδα.

Κένο Βέρσεκ / Μαρία Ρηγούτσου