Κρατική μαφία και διαφθορά στην Τουρκία

Δύο υψηλόβαθμοι σύμβουλοι του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχασαν τη δουλειά τους πριν από λίγες ημέρες. Τα ονόματά τους σχετίστηκαν με ένα σκάνδαλο δωροδοκίας. Ο Σερκάν Ταράνογλου απολύθηκε από τον Ερντογάν και ο Κορκμάζ Καρατζά παραιτήθηκε, δικαιολογώντας την απόφασή του με προβλήματα υγείας.

Πίσω από τις εξελίξεις κρύβεται ο υπερεθνικιστής νονός της μαφίας Σεντάτ Πεκέρ. Ο πρώην αρχηγός μιας εγκληματικής οργάνωσης είχε στενούς δεσμούς με τον Πρόεδρο Ερντογάν για χρόνια, αλλά τώρα έχει γίνει ένας από τους πιο σκληρούς επικριτές του. Οι πρόσφατες αποκαλύψεις του για τη διαπλοκή της πολιτικής με το οργανωμένο έγκλημα δείχνουν ότι η διαφθορά έχει εξαπλωθεί στην προεδρία.Έχει δημοσιεύσει ιδιωτικές συνομιλίες στο WhatsApp και φωτογραφίες κειμένων στο Twitter, τα οποία διατείνεται πως αποδεικνύουν ότι πολλά άτομα από τον στενό κύκλο του Ερντογάν εμπλέκονται σε υπόθεση δωροδοκίας.

Ο Πεκέρ κατηγόρησε επίσης τη βουλευτή του AKP, Ζεχρά Τασκεσενλίογλου και τον αδελφό της και πρώην επικεφαλής της Εποπτικής Αρχής Κεφαλαιαγορών Αλί Φουάτ Τασκεσενλίογλου, για διαφθορά. Η Εισαγγελία ξεκίνησε για πρώτη φορά έρευνα από τότε που ξεκίνησαν οι αποκαλύψεις του Πέκερ.

Φόνοι, ναρκωτικά, βιασμοί

Η αντιπολίτευση κατέθεσε επίσης αγωγές εναντίον μελών της κυβέρνησης με βάση τις δηλώσεις του Πέκερ, αλλά δεν μπόρεσε να βρει κανέναν ανακριτή που να είναι διατεθημένος να ερευνήσει την υπόθεση.

Μετά τις αποκαλύψεις του πέρυσι, ο Πεκέρ μετατράπηκε σε έναν από τους κύριους παράγοντες της τουρκικής πολιτικής. Αρχικά δημοσίευσε ένα βίντεο στο κανάλι του στο YouTube, στο οποίο διατύπωνε σοβαρές κατηγορίες εναντίον πολιτικών του κυβερνώντος κόμματος AKP. Έλεγε πως συμμετείχαν σε φόνους, λαθρεμπόριο ναρκωτικών, κατάχρηση εξουσίας, βιασμούς και πολλές άλλες παράνομες δραστηριότητες. Στο στόχαστρο είχε βάλει συγκεκριμένα τον Τούρκο υπουργό Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού. Για να αποφύγει το ένταλμα σύλληψης, ο Πεκέρ έφυγε από την Τουρκία και τώρα βρίσκεται στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Στις 18 Ιουνίου του επόμενου χρόνου οι Τούρκοι ψηφίζουν. Ο Αμερικανός καθηγητής Ράιν Τζίνγκερας ερευνά τη σχέση μεταξύ κράτους και εγκληματικών οργανώσεων και παρακολουθεί ιδιαιτέρως το οργανωμένο έγκλημα στην Τουρκία εδώ και πολύ καιρό. «Δεν είναι σαφές τι επίδραση θα έχουν οι ισχυρισμοί του Πεκέρ στους υποστηρικτές της κυβέρνησης», λέει. Ο ειδικός επιστήμονας υποστηρίζει πως ό,τι ζημιά ήταν να προκαλέσουν οι δηλώσεις του, την έχουν ήδη κάνει.

Ένα πρόβλημα βαθιά ριζωμένο

Η διαφθορά στην Τουρκία δεν προέρχεται όμως μόνο από την τωρινή κυβέρνηση του AKP, αλλά είναι ιστορικά βαθιά ριζωμένη. «Εδώ και εκατό χρόνια η οικονομική πολιτική της Τουρκίας έχει αφήσει πολλά περιθώρια για παράνομες δραστηριότητες», λέει και κάνει λόγο για σκιώδεις δραστηριότητες. Οι ρήξεις, οι αντιφάσεις και οι εντάσεις στην πολιτική έχουν προετοιμάσει το έδαφος για μια εξαιρετικά προσοδοφόρα άτυπη οικονομία», επισημαίνει ο Ράιν Τζίνγκερας.

Ο Σεντάτ Πεκέρ δεν είναι ο μόνος που μιλάει για τη διαφθορά στην Τουρκία. Πέρυσι, η ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (FATF) κατέταξε την Τουρκία στη λεγόμενη «γκρίζα λίστα» επειδή τα μέτρα που έλαβε για την καταπολέμηση και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, καθώς και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας κρίθηκαν ανεπαρκή.

Επίσης, η Παγκόσμια Πρωτοβουλία κατά του Διεθνούς Οργανωμένου Εγκλήματος διατυπώνει σοβαρές καταγγελίες κατά της Τουρκίας και αναφέρει πως «η Τουρκία είναι γνωστή ως κράτος-μαφία και τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι αυτό συμβαίνει τώρα περισσότερο από ποτέ». Σύμφωνα με τον Αμερικανό καθηγητή, «η Τουρκία έχει γίνει πλέον κέντρο του οργανωμένου εγκλήματος» και το κόμμα AKP του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν δεν φαίνεται να έχει κανένα πρόβλημα με αυτό.

Μπουράκ Ουνβουρέν

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου