Κόλαφος, αλλά ...μη δεσμευτικός για την Τουρκία
14 Μαρτίου 2019
Δεν ήταν έκπληξη η απόφαση, αλλά η ευρεία πλειοψηφία: με 370 ψήφους υπέρ, 109 κατά, αλλά πάντως και 143 αποχές, το Ευρωκοινοβούλιο ζητεί να τερματιστούν οι διαπραγματεύσεις για προσχώρηση της Τουρκίας στην ΕΕ. Το ψήφισμα δεν είναι δεσμευτικό, αλλά προκαλεί την έντονη αντίδραση της Άγκυρας. Μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Στρασβούργο η εισηγήτρια του Κοινοβουλίου Κάτι Πίρι εξηγεί ότι πρόκειται για αναμενόμενη εξέλιξη. «Τα πράγματα ήταν άσχημα και έγιναν χειρότερα τα τελευταία χρόνια» λέει η Ολλανδέζα ευρωβουλευτής. «Το 2014 το Ευρωκοινοβούλιο ζητούσε ακόμη το άνοιγμα ενταξιακών κεφαλαίων. Μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, όταν μέσα σε μία εβδομάδα συνελήφθησαν δέκα δημοσιογράφοι της εφημερίδας Τζουμχουριέτ και εννέα στελέχη της αντιπολίτευσης, προτείναμε το πάγωμα των διαπραγματεύσεων. Τον περασμένο Ιούλιο, όταν γινόταν συζήτηση για νέο Συνταγμα στην Τουρκία, είχαμε πει ότι αν το Σύνταγμα τεθεί σε ισχύ χωρίς αλλαγές, θα ζητήσουμε το τέλος των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Εδώ είμαστε λοιπόν σήμερα...»
«Μπίζνες» αντί για διαπραγματεύσεις;
Το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου δεν είναι δεσμευτικό, αλλά δείχνει το βαρύ κλίμα που επικρατεί στις Βρυξέλλες απέναντι στην Τουρκία. Επιπλέον φαίνεται να επικυρώνει την αυστηρή γραμμή του Μάνφρεντ Βέμπερ, υποψηφίου της Κεντροδεξιάς για την προεδρία της Κομισιόν, ο οποίος δηλώνει ότι αν εκλεγεί θα ζητήσει τον τερματισμό των διαπραγματεύσεων με την Άγκυρα. Ωστόσο, κάτι τέτοιο θεωρείται μάλλον αδύνατον με τους σημερινούς συσχετισμούς δυνάμεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ο Μίλτος Κύρκος, ευρωβουλευτής με «Το Ποτάμι», δηλώνει αντίθετος με την αναστολή των διαπραγματεύσεων- κάτι που, όπως επισημαίνει, αντίκειται στη γραμμή της ελληνικής διπλωματίας από τη δεκαετία του ´90. «Είναι δύο πλευρές που ζητούν τον τερματισμό» λέει ο Έλληνας ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle. «Η πρώτη είναι εκείνη που εκφράζεται με ηχηρή φωνή από τον κ.Βέμπερ. Η οποία λέει πως ο,τιδήποτε να κάνει η Τουρκία δεν χωράει στην Ένωση, ας αφήσουμε λοιπόν τα περί ενταξιακών διαπραγματεύσεων και ας επικεντρωθούμε εκεί που μας ενδιαφέρει: στις μπίζνες. Το παράδειγμα της Γερμανίας, που έκλεισε μία τεράστια συμφωνία ύψους 32 δισεκατομμυρίων για εκσυγχρονισμό των τουρκικών σιδηροδρόμων μας δείχνει ότι το πεδίο αυτό είναι ανοιχτό. Μία δεύτερη πλευρά που θέλει τον τερματισμό των διαπραγματεύσεων είναι αυτή που θέλει να δώσει ένα μήνυμα καταδίκης του προέδρου Ερντογάν. Μαζί με αυτόν όμως καταδικάζει και όλους τους Τούρκους πολίτες- όλους ανεξαιρέτως»
«Να εκπλήξει θετικά η Τουρκία»
Την αναστολή των διαπραγματεύσεων καταψήφισε και η ΝΔ στο Στρασβούργο. Η ευρωβουλευτής και εκπρόσωπος του κόμματος Μαρία Σπυράκη επισημαίνει ότι συμφέρον της Ελλάδας είναι να διατηρήσει έναν ισχυρό μοχλό πίεσης προς την Άγκυρα μέσω των διαπραγματεύσεων και ότι, αν τελικά προκριθεί άλλη σχέση ΕΕ-Τουρκίας, αυτή «θα πρέπει να διέπεται από προϋποθέσεις αντίστοιχες των ενταξιακών διαπραγματεύσεων». Από την πλευρά του, ο ευρωβουλευτής Μανώλης Κεφαλογιάννης προτείνει το εξής: «Ως πρόεδρος της Επιτροπής ΕΕ-Τουρκίας είχα την ευκαιρία, σε όλους τους Τούρκους αξιωματούχους, να τονίσω ότι (η Τουρκία) πρέπει να εκπλήξει την Ευρώπη θετικά. Έφερα ως παράδειγμα το παράδειγμα της Ελλάδας: όταν βγήκε από την εφτάχρονη δικτατορία μετά από έναν εμφύλιο πόλεμο, νομιμοποίησε το Κομμουνιστικό Κόμμα, θεμελίωσε μια δημοκρατία στη βάση του κράτους δικαίου, δίνοντας αμνηστία σε όλους. Ο κ.Ερντογάν πρέπει να κάνει κάτι παρόμοιο».
Εκτενείς οι αναφορές της έκθεσης Πίρι σε ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος. Στα θετικά του κειμένου ο Κύπριος ευρωβουλευτής Λευτέρης Χριστοφόρου περιλαμβάνει την «ενιαία έκφραση αντίδρασης για τις προκλήσεις στο Αιγαίο και στην ΑΟΖ της Κύπρου», όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά, καθώς και τις παραινέσεις για επίλυση του Κυπριακού και απόδοση της Αμμοχώστου στους Ελληνοκυπρίους. Από την άλλη πλευρά, τονίζει, «υπάρχουν και ζητήματα για τα οποία θα θέλαμε πιο ξεκάθαρες θέσεις μέσα από την έκθεση. Θεωρούμε ότι δεν πρέπει να ανοίξουν άλλα κεφάλαια, δεν πρέπει να υπάρξει απελευθέρωση της βίζας και δεν πρέπει να υπάρξει αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας με την ΕΕ, εάν (η Τουρκία) δεν συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της και με το πρωτόκολλο της Άγκυρας».
Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο