Κύματα προσφύγων από την Ουκρανία

Τα πρώτα λεωφορεία από την Ουκρανία φτάνουν στο Πζέμισλ της Πολωνίας. Πρόκειται για μία παραμεθόρια, μεσαιωνική και μαρτυρική πόλη που συμβολίζει την εν μέρει κοινή ιστορία των δύο χωρών. Κάποτε το Πζέμισλ ήταν ουκρανική πόλη, αλλά η ανταλλαγή πληθυσμών που αποφάσισαν πριν από 70 χρόνια τα κομμουνιστικά καθεστώτα της εποχής ξερίζωσε το ουκρανικό στοιχείο. Σήμερα το Πζέμισλ υποδέχεται και πάλι χιλιάδες Ουκρανούς. Από τα λεωφορεία κατεβαίνουν κυρίως γυναίκες με παιδιά στην αγκαλιά τους. Οι άνδρες απαγορεύεται να εγκαταλείψουν την Ουκρανία. Καλούνται στα όπλα, για να πολεμήσουν τους Ρώσους εισβολείς.

Η Βικτόρια Μαγκνουσέφσκα, νεαρή εθελοντής από την Πολωνία δίνει το παρών: «Ήρθαμε σήμερα με δύο-τρία αυτοκίνητα για να δούμε ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί, αύριο θα έρθουμε με δεκαπέντε αυτοκίνητα για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους αυτούς να πάνε εκεί που θέλουν. Έχουμε οργανώσει ένα δίκτυο πολιτών που θέλουν να βοηθήσουν, να φιλοξενήσουν κόσμο ή να τους δώσουν δουλειά. Μέχρι στιγμής έχουμε βρει σπίτια για να φιλοξενηθούν δώδεκα οικογένειες».

«Κανείς δεν θέλει να βοηθήσει την Ουκρανία»

Εθελοντές υποδέχονται τις γυναίκες από την Ουκρανία με νερό και συσκευασμένα τρόφιμα. Είναι μία πρώτη βοήθεια. Κάποιοι προσφέρονται να τις μεταφέρουν στο Κάτοβιτς, το Βρότσουαβ και άλλες μεγάλες πόλεις της Πολωνίας, όπου περιμένουν φίλοι ή συγγενείς. Είναι φανερό ότι αυτή είναι μόνο η αρχή. Το Πζέμισλ ετοιμάζεται να υποδεχθεί χιλιάδες Ουκρανούς, τους οποίους άλλωστε πολλοί Πολωνοί αισθάνονται ως συγγενείς, Δυτικοσλάβους.

Ίδια εικόνα στο χωριό Μεντέκα, κοντά στο Πζέμισλ. Και αυτό ανήκε κάποτε στην Ουκρανία, ενώ σήμερα είναι ο πρώτος παραμεθόριος οικισμός της Πολωνίας για όποιον διασχίζει τα σύνορα. Πούλμαν γεμάτα πρόσφυγες φτάνουν στην πλατεία του χωριού. «Έπρεπε να φύγω» λέει η Γεβγένια από το Στανισλάβιβ της Ουκρανίας. «Κανείς δεν βοηθάει την Ουκρανία, όλοι γυρίζουν την πλάτη. Είναι τρομακτικό και οδυνηρό αυτό που συμβαίνει». Μία νεαρή μητέρα από το Στανισλάβιβ, με το μωρό στην αγκαλιά, λέει: «Άρχισαν να βομβαρδίζουν το αεροδρόμιο. Αμέσως πήρα τα χαρτιά μου και δυο-τρία πράγματα και έτσι φύγαμε μακριά. Δεν ξέρω τι θα κάνουμε και τι μπορεί να μας συμβεί, φοβάμαι κιόλας λίγο. Θα προσπαθήσουμε να συνέλθουμε πρώτα και μετά θα δούμε τι θα κάνουμε…»

«'Ενας καλός άνθρωπος...»

Από τους πρώτους που έσπευσαν να βοηθήσουν είναι ο Ντανίλ, Ουκρανός που ζει στο Πόζναν της Πολωνίας, 700 χιλιόμετρα από τα σύνορα. Τις τελευταίες 48 ώρες, λέει, δεν κάνει τίποτα άλλο από το να μεταφέρει πρόσφυγες εκεί που θέλουν, συνήθως στο Πόζναν, αλλά και στη Βαρσοβία. «Είστε καλός άνθρωπος», παρατηρεί ο πολωνός δημοσιογράφος. Και ο Ντανίλ απαντά: «Καλοί άνθρωποι είναι εκείνοι που μάχονται στην Ουκρανία. Έχω τον αδερφό μου εκεί, μπορεί και να τον έχουν σκοτώσει, δεν έχω νέα του εδώ και ώρες. Αυτός είναι πραγματικά ένας καλός άνθρωπος…»

Χιλιάδες Ουκρανοί διασχίζουν και τα σύνορα με τη γειτονική Ρουμανία. Δορυφορικές λήψεις δείχνουν ότι οι ουρές των αυτοκινήτων στα σύνορα έχουν ξεπεράσει τα έξι χιλιόμετρα. Προετοιμασίες για την υποδοχή προσφύγων έχουν αρχίσει επίσης στη Σλοβακία, την Ουγγαρία, τη Μολδαβία. Σύμφωνα με τον Ύπατο Αρμοστή του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, Φίλιπο Γκράντι, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους στην Ουκρανία, ενώ 50.000 από αυτούς έχουν ήδη διασχίσει τα σύνορα μέσα σε 48 ώρες. Σε περίπτωση κλιμάκωσης, τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι ο αριθμός των προσφύγων μπορεί να ξεπεράσει τα τέσσερα εκατομμύρια.

Γιάννης Παπαδημητρίου (AP, DPA)