Λατρεμένο μου γερμανικό διαβατήριο…

Το μπορντό διαβατήριο με τον ομοσπονδιακό αετό είναι ... σέξι. Καθόλου περίεργο. Οι Γερμανοί πολίτες απολαμβάνουν σχεδόν απεριόριστη ταξιδιωτική ελευθερία, μπορούν να ζουν και να εργάζονται σε ολόκληρη την ΕΕ, να συμμετέχουν στη λήψη πολιτικών αποφάσεων και να επιλέγουν ελεύθερα το επάγγελμά τους. Από σήμερα η πορεία για την απόκτησή του απλοποιείται, καθώς τίθεται σε ισχύ στη Γερμανία ο νέος νόμος περί ιθαγένειας. Πολλοί από τους περίπου δώδεκα εκατομμύρια αλλοδαπούς στη Γερμανία θα μπορούν πλέον να υποβάλουν αίτηση για γερμανικό διαβατήριο μετά από πέντε χρόνια νόμιμης διαμονής στη Γερμανία. Στην περίπτωση των "ιδιαιτέρων επιτευγμάτων ένταξης", η πολιτογράφηση είναι δυνατή ακόμη και μετά από μόλις τρία έτη διαμονής. Όποιος μπορεί να αποδείξει υψηλό επίπεδο γλωσσομάθειας, εθελοντική εργασία ή ιδιαίτερα καλές επιδόσεις στο σχολείο ή στην εργασία, μπορεί να αποκτήσει γρηγορότερα γερμανικό διαβατήριο.

Ρητή απαγόρευση αντισημιτικής, ρατσιστικής δράσης

Η κυβέρνηση συνασπισμού ελπίζει ότι αυτό θα αυξήσει τον αριθμό των πολιτογραφήσεων και θα δημιουργήσει κίνητρα για ταχύτερη ένταξη. Το ποσοστό πολιτογράφησης στη Γερμανία ήταν μέχρι τώρα χαμηλό σε σύγκριση με άλλες χώρες της ΕΕ, αλλά πρόσφατα αυξήθηκε. Η αντιπολίτευση με την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) και τη συντηρητική CDU/CSU φοβάται ότι το γερμανικό διαβατήριο θα μπορούσε πλέον να γίνει "εμπόρευμα ευτελούς χρήσης". Οι τρέχουσες προϋποθέσεις για την απόκτηση της ιθαγένειας παραμένουν σε ισχύ. Συνεπώς, όποιος επιθυμεί να πολιτογραφηθεί Γερμανός πρέπει να εξακολουθεί να είναι σε θέση να συντηρεί τον εαυτό του. Σε αυτό το σημείο οι κανόνες θα γίνουν πιο αυστηροί στο μέλλον, η διαδικασία θα γίνει πιο δύσκολη για τους χαμηλόμισθους. Η δέσμευση στην ελεύθερη δημοκρατική τάξη, όπως προβλέπεται στο Σύνταγμα, ήταν ήδη υποχρεωτική για όλους όσοι υποβάλλουν αίτηση για γερμανικό διαβατήριο.

Αυτό αποκλείει τώρα ρητά την αντισημιτική, ρατσιστική ή άλλη απάνθρωπη συμπεριφορά. Όποιος απορρίπτει τα ίσα δικαιώματα ανδρών και γυναικών ή ζει σε πολυγαμικό γάμο, δεν δικαιούται επίσης γερμανικό διαβατήριο. Στο μέλλον, η Γερμανία θα αναγνωρίσει επίσης την ιδιαίτερη ιστορική της ευθύνη. Κατά τη διάρκεια της εθνικοσοσιαλιστικής περιόδου, η Γερμανία ξεκίνησε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εισβάλλοντας στην Πολωνία και δολοφονώντας περίπου έξι εκατομμύρια Ευρωπαίους Εβραίους σε μια κρατικά οργανωμένη γενοκτονία.

Για τον λόγο αυτό, και οι πρόσφατα πολιτογραφημένοι Γερμανοί θα πρέπει επίσης να δηλώσουν ότι υποστηρίζουν την προστασία της εβραϊκής ζωής και την απαγόρευση διεξαγωγής επιθετικού πολέμου. Όποιος δεν συμμερίζεται αυτή την υποχρέωση, δεν μπορεί να γίνει Γερμανός. Ο κατάλογος των ερωτήσεων στο τεστ πολιτογράφησης θα προσαρμοστεί ανάλογα. Όποιος έχει πει ψέματα κατά τη διαδικασία πολιτογράφησης, μπορεί να του ανακληθεί η γερμανική υπηκοότητα εντός δέκα ετών. Αυτό συνέβαινε ήδη στο παρελθόν. Τώρα, όποιος δεν παίρνει στα σοβαρά τη δέσμευση που ανέλαβε ως προς την ιστορική ευθύνη της Γερμανίας - επειδή για παράδειγμα διαδίδει αντισημιτικά μηνύματα μίσους- θα χάνει επίσης το γερμανικό του διαβατήριο.

Δυνατή και η διπλή υπηκοότητα

Όποιος γίνεται Γερμανός, δεν χρειάζεται πλέον να εγκαταλείψει την προηγούμενη υπηκοότητά του. Αυτό σημαίνει ότι η πολλαπλή ιθαγένεια είναι πλέον δυνατή για όλους τους μετανάστες. Προηγουμένως, αυτό προοριζόταν μόνο για άτομα από χώρες της ΕΕ. Με αυτόν τον τρόπο, η κυβέρνηση θέλει να φιλοξενήσει τους ανθρώπους που αισθάνονται στενά συνδεδεμένοι με τη χώρα καταγωγής τους με το σκεπτικό ότι παράγοντες όπως οι γλωσσικές δεξιότητες, η εκπαίδευση, ή η προσήλωση στη Δημοκρατία είναι πιο σημαντικοί για την ένταξη από ό,τι ένα δεύτερο διαβατήριο. Λιγότερο αυστηροί κανόνες ισχύουν και για τα άτομα της γενιάς των λεγόμενων φιλοξενούμενων εργαζομένων που ήρθαν στη Δυτική Γερμανία μεταξύ 1955 και 1972, καθώς και για τους "συμβασιούχους" από την πρώην Ανατολική Γερμανία. Στόχος είναι να αναγνωριστεί η σημαντική συμβολή τους στην ανάπτυξη της Γερμανίας.

Ως απόδειξη της γλωσσικής τους επάρκειας θα πρέπει να αρκεί να μπορούν να επικοινωνούν στα γερμανικά στην καθημερινή ζωή χωρίς προβλήματα. Επιπλέον, δεν θα χρειάζεται να υποβληθούν σε τεστ πολιτογράφησης. Τα παιδιά αλλοδαπών γονέων θα μπορούν να παίρνουν τη γερμανική ιθαγένεια εάν ο ένας γονέας διαμένει νόμιμα στη Γερμανία για περισσότερα από πέντε έτη. Προηγουμένως, αυτό ήταν δυνατόν μόνο μετά από οκτώ έτη. Σύμφωνα με μελέτες, τα παιδιά με ξένες ρίζες είναι πιο επιτυχημένα στο σχολείο και στην εργασία όσο νωρίτερα παίρνουν τη γερμανική υπηκοότητα. Ωστόσο, ο νέος κανονισμός δεν ισχύει αναδρομικά. Αυτό σημαίνει ότι μόνο τα παιδιά που θα γεννηθούν μετά τις 27 Ιουνίου 2024 θα επωφεληθούν.

Το σχέδιο μεταρρύθμισης του νόμου απόκτησης της γερμανικής ιθαγένειας περιλαμβάνεται στην κυβερνητική συμφωνία της κυβέρνησης συνασπισμού από το 2021. Όσο όμως περνούσε ο καιρός και γινόταν πιο συγκεκριμένο, η κυβέρνηση δέχθηκε πολλές επικρίσεις για το σχέδιο. Αυτό συνέβη επειδή το νομοσχέδιο δεν προέβλεπε μόνο τον εκσυγχρονισμό του νόμου περί ιθαγένειας, αλλά και τη διευκόλυνση της πολιτογράφησης, με αποτέλεσμα συντηρητικοί βουλευτές, όπως ο Γιόαχιμ Χέρμαν από το Χριστιανοκοινωνικό κόμμα, να κάνουν λόγο για "ξεπούλημα" της γερμανικής ιθαγένειας. Η υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ υπερασπίστηκε το σχέδιό της με τα εξής λόγια: "Δεν θα δημιουργήσουμε την ευημερία του αύριο με τους κανόνες του χθες". Και κατάφερε να ψηφιστεί ο νόμος τον περασμένο Ιανουάριο.

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου