Λεηλασίες και αυτοδικίες στις σεισμόπληκτες περιοχές;

Τέσσερις άντρες είναι πεσμένοι στο πάτωμα και δύο αστυνομικοί τους χτυπούν βίαια. «Άνθρωποι κείτονται κάτω από τα χαλάσματα και εσείς οι μπάσταρδοι κλέβατε μακαρόνια; Σας καλωσορίσαμε στη χώρα μας και τι κάνετε, κλέβετε;», φωνάζουν. Ένας αστυνομικός ψεκάζει σπρέι πιπεριού στα πρόσωπα των ανδρών που βρίσκονται στο έδαφος και ένας άλλος δίνει την εντολή: «Σπάστε τους τα χέρια με τα οποία έκλεψαν».

Μέχρι στιγμής, σχεδόν όλα τα περιστατικά βίας που έχει καταγράψει η Τουρκική Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (IHD) συνέβησαν στο Χατάι, τη νοτιότερη επαρχία της χώρας, όπου η καταστροφή είναι μεγάλη. Η πόλη μοιάζει σαν να ήταν για χρόνια εμπόλεμη ζώνη. Όσοι μπορούν, φεύγουν. Πολλοί άλλοι περιμένουν ακόμη τη διάσωση συγγενών τους που βρίσκεται κάτω από τα ερείπια. Πέραν της ανάγκης για είδη πρώτης ανάγκης, το τρεχούμενο νερό και η έλλειψη αποχωρητηρίων, προκαλούν ανυπόφορη δυσοσμία σε ορισμένες περιοχές, δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο τους επιζήσαντες και τους διασώστες.

Μέσα σε όλα αυτά, οι δεξιοί λαϊκιστές και οι εθνικιστές ξεσηκώνονται, ιδίως κατά των προσφύγων. Η Τουρκία δεν είναι καν σε θέση να παρέχει τα αναγκαία στους πολίτες της και οι πρόσφυγες πρέπει να εξαφανιστούν, γράφουν πολλοί. Την ίδια στιγμή, ξανά και ξανά, αθώοι άνθρωποι περνιούνται για πλιατσικολόγοι.

Μας χτύπησαν σε έναν σκοτεινό δρόμο

Σε ένα βίντεο δύο νεαροί άνδρες από το Χατάι διηγούνται πώς ξυλοκοπήθηκαν από φρουρούς ασφαλείας, ενώ επέστρεφαν σπίτι κρατώντας φάρμακα για τους γονείς τους. «Μας πέρασαν για πλιατσικολόγους και μας έδειραν. Μετά μας παράτησαν ξαπλωμένους στον δρόμο», λέει ο μεγαλύτερος από τα δύο αδέλφια. Πέντε νεαροί Κούρδοι από το Ντιγιαρμπακίρ φέρονται επίσης να έχουν υποστεί σχεδόν την ίδια μεταχείριση. Σύμφωνα με ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πήγαν στην περιοχή του σεισμού ως εθελοντές, όμως μεταφέρθηκαν στο αστυνομικό τμήμα, όπου κι αυτούς τους έδειραν και τους παράτησαν γυμνούς σε άλλη πόλη. Σε ένα άλλο περιστατικό, η χωροφυλακή συνέλαβε δύο άνδρες ως πλιατσικολόγους και, την επόμενη μέρα, ο ένας ήταν νεκρός και ο άλλος στο νοσοκομείο.

Λιντσαρίσματα προσφύγων

Σε ένα άλλο βίντεο που ανέβηκε στο Twitter τρεις άνδρες, οι οποίοι υποτίθεται ότι είναι πρόσφυγες, κείτονται άψυχοι στον δρόμο. Στο βάθος ακούγονται φωνές: «Οι πλιατσικολόγοι πήραν αυτό που τους άξιζε». Η Τουρκική Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (IHD) τονίζει ότι τα βασανιστήρια αποτελούν έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, καλώντας τις τουρκικές αρχές να βρουν αμέσως τους υπεύθυνους και να τους φέρουν ενώπιον της δικαιοσύνης.

Τεταμένες οι συνθήκες ασφαλείας

Ο Τούρκος υπουργός Δικαιοσύνης Μπεκίρ Μποζντάγκ ανακοίνωσε ότι μέχρι το Σαββατοκύριακο είχαν καταγραφεί 75 περιπτώσεις λεηλασιών στη σεισμόπληκτη ζώνη, ενώ 57 ύποπτοι είχαν τεθεί υπό κράτηση. Ο χρόνος κράτησης της αστυνομίας σε περιπτώσεις ληστείας και λεηλασίας έχει παραταθεί σε 4 ημέρες. Συνήθως, είναι έως και 24 ώρες.

Από την άλλη πλευρά, ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού υποστήριξε την Κυριακή ότι δεν υπάρχουν λεηλασίες στη χώρα του και λαμβάνεται μέριμνα για την τήρηση της ασφάλειας. Ο ίδιος δήλωσε πως το μοναδικό πρόβλημα είναι η διάδοση ψευδών ειδήσεων. Κατηγόρησε επίσης την αυστριακή ομάδα διάσωσης, η οποία διέκοψε τις εργασίες της το Σαββατοκύριακο για λόγους ασφαλείας, ότι συκοφαντεί την Τουρκία. Ο Μίχαελ Μπάουερ, εκπρόσωπος του αυστριακού υπουργείου Άμυνας, έγραψε με τη σειρά του στο Twitter ότι οι διασώστες των αυστριακών ενόπλων δυνάμεων συνεχίζουν το έργο τους υπό την προστασία των Τούρκων στρατιωτών.

Οι γερμανικές ομάδες διάσωσης, οι οποίες βρέθηκαν στο Χατάι, έχουν επίσης αναστείλει τις εργασίες τους από το περασμένο Σάββατο. Για λόγους ασφαλείας, είχαν μείνει ως επί το πλείστον στον καταυλισμό βάσης και θα συμμετείχαν μόνο σε συγκεκριμένες αποστολές διάσωσης. Την ίδια στιγμή, όλο και περισσότεροι ξένοι διασώστες επιστρέφουν στις χώρες τους, ενώ μειώνονται οι πιθανότητες να βρεθούν θύματα ζωντανά.

Παραστρατιωτικές ομάδες κινητοποιούνται στο Χατάι

Οι γυναίκες, τα παιδιά και οι πρόσφυγες στο Χατάι κινδυνεύουν, καθώς παραστρατιωτικές ομάδες κινητοποιούνται στην περιοχή. Το Χατάι είναι η νοτιότερη επαρχία της Τουρκίας, στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας. Αν και απέχει πολύ από το επίκεντρο του σεισμού, το αεροδρόμιο, πολλά νοσοκομεία και το κτίριο της τουρκικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας (AFAD) στην πόλη καταστράφηκαν, γεγονός που έκανε τις συνθήκες ακόμη πιο δύσκολες. Μόλις τη Δευτέρα τέθηκε το αεροδρόμιο εκ νέου σε λειτουργία.

Αλμάς Τοπτσού

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς