Μεχμέτ και Μουσταφά, ομοφυλόφιλοι στην Τουρκία

«This is not me», «Αυτός δεν είμαι εγώ». Είναι ο τίτλος ντοκιμαντέρ δύο γυναικών κινηματογραφιστών, που έκανε πρεμιέρα στο 41ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κωνσταντινούπολης, το παλαιότερο και το πιο σημαντικό διεθνές φεστιβάλ στην Τουρκία. Πρόκειται για την ιστορία δύο ανδρών, του Μεχμέτ, ο οποίος είναι παντρεμένος και του Μουσταφά, του φίλου του. Δύο ομοφυλόφιλοι που ζουν τη σχέση τους στη σκιά μιας κοινωνίας καθόλου ανεκτικής.

Δεν  δείχνει το πρόσωπό του

Το ντοκιμαντέρ έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ. Οι δύο άνδρες εξιστορούν τη ζωή τους, μιλούν για τη σχέση τους. Αποκαλύπτουν τις πιέσεις από την οικογένεια και την κοινωνία και το βάρος των παραδόσεων, των ηθών και εθίμων. «Ως γυναίκα ήθελα να φέρω την ιστορία τους στο προσκήνιο, να προκαλέσω κοινωνική ευαισθητοποίηση» λέει η σκηνοθέτης Γεάν Καντέρ Γκιλζέν. «Γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται να φέρουμε τα πάνω-κάτω, αλλά μόνο και μόνο το γεγονός ότι μιλάμε γι αυτό, συμβάλλει στην ανάπτυξη της κατανόησης. Ελπίζω το φιλμ να το καταφέρει αυτό».

Ο παντρεμένος Μεχμέτ δεν δείχνει το πρόσωπό του στο ντοκιμαντέρ. Ο Μουσταφά δεν είχε πρόβλημα, αντίθετα το θεώρησε αποστολή του. «Δεν εγκαταλείπω» λέει. «Εμείς οι ομοφυλόφιλοι υφιστάμεθα πολλά, ιδιαίτερα σε αυτήν την περιοχή του κόσμου. Αλλά κανείς δεν μπορεί να μας σταματήσει. Θα συνεχίσουμε!». Στην Τουρκία η ομοφυλοφιλία δεν διώκεται ποινικά, αλλά δεν είναι αποδεκτή. Πολλές φορές πολιτικοί κάνουν υποτιμητικές δηλώσεις για την αγάπη ανάμεσα στο ίδιο φύλο. Διαδηλώσεις ομοφυλοφίλων απαγορεύονται εδώ και χρόνια. Όποιος δηλώνει ομοφυλόφιλος αντιμετωπίζει κοινωνικές και επαγγελματικές δυσκολίες.

Μια ζωή με φόβο

Η σκηνοθέτης Γκιλζέν γνώριζε ότι το εγχείρημά της θα ήταν και από οικονομικής άποψης δύσκολο. «Αν και ξέρω ότι η κατάσταση δεν είναι εύκολη παντού, εδώ στην Τουρκία είναι ακόμη πιο δύσκολη» λέει η σκηνοθέτης. «Ίσως να οφείλεται στην οικονομική κρίση στην Τουρκία. Στην αρχή δεν είχα καμιά οικονομική στήριξη. Αυτό με αποθάρρυνε, αλλά στη συνέχεια αποτέλεσε και κίνητρο». Τελικά πήρε χρήματα από τη Γερμανία, από το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ και από την ΕΕ. Χρήματα για ένα ντοκιμαντέρ που πραγματεύεται τον φόβο. «Φυσικά υπάρχει φόβος», όπως βεβαιώνει και ο Μουσταφά. «Το φιλμ δείχνει ακριβώς αυτό. Ειδικά οι άνδρες που είναι παντρεμένοι, αλλά ομοφυλόφιλοι, φοβούνται εξαιρετικά την έκθεση. Ζουν μια ζωή με τον φόβο μην αποκαλυφθούν. Άρα φοβούνται. Στην Τουρκία δυστυχώς ο κόσμος φοβάται».

Μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ έγινε συζήτηση κι ακούστηκαν διάφορες απόψεις. «Νομίζω ότι το να είσαι γυναίκα στην Τουρκία είναι πιο δύσκολο από ότι να είσαι ομοφυλόφιλος», είπε κάποιος από το κοινό. «Τις παρενοχλούν, τις ξυλοκοπούν. Ξέρω πολλές περιπτώσεις. Εμείς από το κίνημα των ομοφυλόφιλων, εάν δεν υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας και κάνουμε τις πάπιες, θα δεχθούμε επίθεση. Ας παλέψουμε λοιπόν, ας πολεμήσουμε τις προκαταλήψεις».

Ούβε Λιμπ/ ARD

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου