Μπορεί η Ουκρανία να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο;

Είναι κάτι ανάμεσα σε αγώνα παρτιζάνων και λαϊκής εξέγερσης αυτό που βλέπουμε στην Ουκρανία μετά την εισβολή των ρωσικών δυνάμεων. Με γρήγορα, ευέλικτα χτυπήματα οι Ουκρανοί στρατιώτες έχουν επιβραδύνει τη ρωσική προέλαση με τρόπο που ανάγκασε τους Ρώσους να κάνουν ακόμη και όπισθεν. Πολλοί δυτικοί εμπειρογνώμονες αιφνιδιάστηκαν. Δύσκολα περίμεναν κάτι τέτοιο και δεν έχουν λόγια να εκφράσουν τον θαυμασμό τους. Αλλά ένα πράγμα είναι σίγουρο: Πιο πολύ αιφνιδιάστηκε ο πρόεδρος Πούτιν, που δεν είχε καλά υπολογίσει την ισχύ του αντιπάλου στον επιθετικό του πόλεμο.

Ηρωϊκή  αντίσταση Ουκρανών

Αν πάρουμε ως σημείο αναφοράς την προμήθεια καυσίμων και τροφίμων στους Ρώσους στρατιώτες, ο Πούτιν θα πρέπει να πίστευε σε μια νίκη μέσα σε 4 ημέρες, όπως εκτίμησε δυτικός αξιωματούχος στο Βερολίνο. Αντ΄ αυτού η εικόνα πομπής από στρατιωτικά οχήματα και τεθωρακισμένα 70 χιλιομέτρων να έχει ακινητοποιηθεί επί μέρες λόγω έλλειψης καυσίμων, μηχανικών βλαβών και ουκρανικών επιθέσεων. Εκτός αυτού σημειώθηκε έλλειψη εμπιστοσύνης ανάμεσα στους Ρώσους στρατιώτες, ορισμένοι εκ των οποίων κατάλαβαν μόλις διέσχισαν τα σύνορα ότι δεν επρόκειτο πλέον για στρατιωτική άσκηση. Δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών αξιολογούν προσεκτικά μεγάλο αριθμό φωτογραφιών και βίντεο που δείχνουν κατεστραμμένα ρωσικά άρματα μάχης. Ως πιο πιθανόν θεωρείται ότι τουλάχιστον τρεις ανώτατοι Ρώσοι διοικητές σκοτώθηκαν προσπαθώντας να βάλουν σε κίνηση και πάλι την πομπή. Με την παράδοση ελαφρών όπλων που εκτοξεύονται από τον ώμο τα κράτη του ΝΑΤΟ και η Γερμανία υποστηρίζουν την τακτική της Ουκρανίας. Με 1000 σύγχρονα αντιαρματικά και 500 αντιαεροπορικούς πυραύλους Stinger που έστειλε η Γερμανία οι Ουκρανοί αναγκάζουν τα ρωσικά αεροσκάφη να πετούν σε ύψος άνω των 3.000 μέτρων σε ορισμένες περιπτώσεις, πράγμα που συμβάλλει στη μείωση της ακρίβειας του χτυπήματος.

Παραδόξως οι ΗΠΑ έδωσαν το ελεύθερο για χορήγηση στην Ουρανία μαχητικών αεριωθούμενων. Στην πρώτη φάση της ρωσικής επίθεσης ένας Ουκρανός πιλότος μαχητικού που είχε δεχθεί πιέσεις από ένα Suchoi Su-27 έφυγε προς τη νατοϊκή Ρουμανία, όπου ανεφοδιάστηκε και επέστρεψε στον ουκρανικό εναέριο χώρo, μια διαδικασία πολιτικά εξαιρετικά επισφαλής. Ο Πούτιν προσπαθεί τώρα να γίνει ακόμη πιο επιθετικός. Όπου δεν έχει στρατιωτική επιτυχία, επεμβαίνει ακόμη πιο βάναυσα. «Οι πολυπόθητες εικόνες γυναικών που κουνούν ανθοδέσμες και παιδιών που λάμπουν από χαρά, δεν ήρθαν» λέει ο Χανς Λόταρ Ντομρέζε, πρώην στρατηγός του ΝΑΤΟ. «Προφανώς δεν υπολόγιζε με αυτήν την ηρωϊκή αντίσταση του ουκρανικού λαού με επικεφαλής τον υποδειγματικό πρόεδρο Ζελένκσι. Οι Ουκρανοί πολεμούν ήδη σαν παρτιζάνοι και προκαλούν προβλήματα στους Ρώσους, είναι ένας άριστος πόλεμος παρτιζάνων για τον Πούτιν, ένα Αφγανιστάν 2-0, οι Ουκρανοί δεν υποκύπτουν, κι αυτό είναι σωστό» λέει ο Ντομρέζε. «Δεν πρόκειται για εύκολη νίκη κι αυτό θα αποβεί τρομερό». 

«Ο Πούτιν είχε φανταστεί γρήγορη νίκη»

Κατά τον πρώην νατοϊκό στρατηγό η Ουκρανία θα μπορούσε να κερδίσει ηθικά αυτόν τον πόλεμο, ο Πούτιν τεχνικά και τακτικά, στη χειρότερη περίπτωση θα συνέτριβε την Ουκρανία και θα έπαιρνε όμηρο τον πληθυσμό. Εκείνο που συμβουλεύει τώρα είναι η ανάμειξη των ΗΕ, ει δυνατόν, στο θέμα της προμήθειας όπλων στην Ουκρανία, «να μην σκεφτόμαστε μόνο μέσα από την οπτική γωνία του ΝΑΤΟ. Πρέπει να ταρακουνηθεί η διεθνής κοινότητα». Αλλά, «πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι η ανθρωπιστική βοήθεια, μέχρι το ψωμί και το βούτυρο, ό,τι βοηθά τους ανθρώπους, κάθε άνθρωπο, το παιδί, τα μωρά, τους πατέρες, τις μητέρες, ανθρωπισμός».

Αλλά για τις πιθανότητες μιας στρατιωτικής νίκης της Ουκρανίας ο Ντομρέζε έχει μεγάλες αμφιβολίες. Ένας άλλος ανώτερος εν ενεργεία αξιωματικός είπε ότι πιθανή νίκη θα ισοδυναμούσε με θαύμα. Ωστόσο, η Ουκρανία θα μπορούσε να καθυστερήσει σημαντικά την προέλαση, ενώ εικόνες νεκρών και τραυματιών θα έκαναν τον γύρο του κόσμου, και μεταξύ των Ρώσων στρατιωτών. Αντίθετα ο πρώην στρατηγός του ΝΑΤΟ Έγκον Ραμς είπε στο δεύτερο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης ZDF ότι θεωρεί αρκετά πιθανή μια ουκρανική νίκη. «Η απόφαση του Πούτιν λίγες ημέρες μετά την εισβολή να τραβήξει το χαρτί της πυρηνικής απειλής δείχνει ακριβώς τον βαθμό της αυξανόμενης απόγνωσής του» έγραψε ο Εφραίμ Λεβί, πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών εξωτερικού της Μοσάντ στην εφημερίδα Haaretz παρατηρώντας έλλειψη εμπειρίας και κινήτρων μεταξύ των Ρώσων στρατιωτών.

Η Ρωσία είναι απομονωμένη διεθνώς, το κύρος του Πούτιν έχει πληγεί σοβαρά - διεθνώς αλλά και στο εσωτερικό. Η πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ είναι πώς να βοηθήσουν την Ουκρανία προσφέροντας στον Πούτιν μια αξιοπρεπή έξοδο από την αδιέξοδη κατάσταση. Το Ισραήλ έχει εμπλακεί στις διαπραγματευτικές προσπάθειες. Αλλά τα σημεία των καιρών στην εμπόλεμη ζώνη δεν φαίνεται να δείχνουν ειρήνη. Στο Βερολίνο η Μαρί-΄Αγκνες Στρακ-Τσίμερμαν, πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Άμυνας, είπε ότι ο Πούτιν είχε φανταστεί μια ταχύτερη στρατιωτική προέλαση και δεν είχε υπολογίσει τη μαχητική ικανότητα της Ουκρανίας. «Υποθέτω ότι οι μάχες θα συνεχιστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα και ο Πούτιν πιθανότατα θα εξαπολύσει ακόμη πιο βρώμικες επιθέσεις. Δεν τηρεί καν τον λόγο του για υποτιθέμενες επιθέσεις μόνο σε στρατιωτικές υποδομές. Ποδοπατά τους κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, όπου ορίζεται ότι σε ένοπλες  συρράξεις πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο δυνατόν τα δεινά του άμαχου πληθυσμού».

Κάρστεν Χόφμαν/dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου