Νίκες και ήττες του «Ισλαμικού Κράτους»

Η απειλή είναι τόσο μεγάλη που πρέπει να υψωθεί ένα τείχος. Μέχρι στιγμής οι Ιρακινοί έχουν καλύψει μία απόσταση μήκους εκατό χιλιομέτρων, στο μέλλον η Βαγδάτη πρόκειται να οχυρωθεί ολόκληρη. Με αυτό τον τρόπο ελπίζουν οι κάτοικοι πως θα προφυλαχτούν από τις απειλές του Ισλαμικού Κράτους.

Πράγματι οι μαχητές της τρομοκρατικής οργάνωσης αιματοκύλησαν και πάλι την πόλη την περασμένη εβδομάδα. Ο οδηγός ενός παγιδευμένου με εκρηκτικά οχήματος πήρε μαζί του στον θάνατο πενήντα άτομα. Λίγες μέρες νωρίτερα δύο άτομα ανατινάχτηκαν στην αγορά μιας σιιτικής συνοικίας της Βαγδάτης. Μαζί τους σκοτώθηκαν εβδομήντα άνθρωποι. Σε ολόκληρο το Ιράκ χάθηκαν τον Φεβρουάριο 670 άτομα από επιθέσεις αυτοκτονίας.

Η αποτελεσματικότητα του τείχους είναι αμφίβολη. Οι τρομοκράτες μπορούν άλλωστε να βρουν όλα τα υλικά που χρειάζονται στις αγορές της πόλης. Στη Βαγδάτη και τα περίχωρα υπάρχουν πολλοί Σουνίτες, οι οποίοι υποστηρίζουν το Ισλαμικό Κράτος, εξηγεί ο Σαάντ Ματλαμπί, αρχηγός της επιτροπής ασφαλείας της Βαγδάτης: «Στην πόλη Λατίφια εξαπλώνεται η τρομοκρατία, γιατί οι κάτοικοί της είναι υποστηρικτές του Ισλαμικού Κράτους». Ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας είναι γενικά αδύναμες, καθώς μερίδα της αντιπολίτευσης φροντίζει για την προστασία των Σουνιτών. Οι τελευταίοι νιώθουν πως απειλούνται από τους Σιίτες, οι οποίοι κυριαρχούν πολιτικά στη χώρα μετά την πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν. Από την πλευρά του το Ισλαμικό Κράτος εκμεταλλεύεται τις ανησυχίες των Σουνιτών.

Όπως εξηγεί ο ειδικός στα θέματα της Εγγύς Ανατολής Στέφαν Ροζίνι από το Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών το Ισλαμικό Κράτος έχει αρχίσει να χάνει έδαφος τους τελευταίους μήνες στη Συρία και έχει απολέσει πόλεις, περιοχές, πηγές και δρόμους εφοδιασμού: «Και αυτό έχει οδηγήσει στην αλλαγή της στρατηγικής του. Τώρα επιδιώκει τη συνεργασία με άλλες τζιχαντιστικές ομάδες και την πραγματοποίηση επιθέσεων και σε άλλες χώρες». Με αυτό τον τρόπο θέλει να δώσει την εντύπωση στους μαχητές του ότι παραμένει δυνατό και ότι διαρκώς επεκτείνεται.

Αγώνας στο μέτωπο της Λιβύης

Αυτές τις απώλειες το Ισλαμικό Κράτος επιδιώκει να τις αντισταθμίσει με νίκες σε άλλα μέτωπα. Για παράδειγμα στη Λιβύη, όπου το καταφέρνει μάλλον με σχετική ευκολία. Εδώ και μήνες τα αντιμαχόμενα κόμματα της χώρας –η Λιβύη έχει δύο αντίπαλα κοινοβούλια– ερίζουν για τη δημιουργία κυβέρνησης. Γεγονός που δεν έχει ακόμη επιτευχθεί, παρ' όλες τις εντατικές διαμεσολαβητικές προσπάθειες του ΟΗΕ. Το Ισλαμικό Κράτος εκμεταλλεύεται αυτό το κενό για να επεκτείνει τις δυνάμεις του στη χώρα.

Το Ισλαμικό Κράτος ενθαρρύνει παράλληλα νέους από τις χώρες του Μαγκρέμπ, οι οποίοι επιθυμούν να ενταχθούν στις τάξεις του, να μην πάνε στη Συρία ή το Ιράκ αλλά στη Λιβύη. Εκεί γαλλικές, βρετανικές και αμερικανικές δυνάμεις επιχειρούν ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος, σύμφωνα με πηγές της γαλλικής εφημερίδας Le Monde. Στόχος δεν είναι να προχωρήσουν σε ανοιχτό πόλεμο, αλλά να εμποδίσουν την επέκταση και την επικράτηση του Ισλαμικού Κράτους στη χώρα.

Ο αγώνας ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος στη Λιβύη είναι σημαντικός και για έναν ακόμη λόγο, εξηγεί ο Στέφαν Ροζίνι. Οι τζιχαντιστές θέλουν να δώσουν την εντύπωση ότι επεκτείνονται και σε άλλες χώρες. «Αυτό το πετυχαίνουν αφενός με τη συνεργασία με άλλες οργανώσεις. Και αφετέρου με την διεύρυνση της ακτίνας δράσης τους. Γι' αυτό το σκοπό πραγματοποιούν επιθέσεις και σε άλλες χώρες της Εγγύς Ανατολής αλλά και στην Ευρώπη.»

Το χάσμα μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών διαρκώς μεγαλώνει

Την ίδια ώρα το Ισλαμικό Κράτος και άλλες τζιχαντιστικές οργανώσεις μπορούν να ελπίζουν στη δημιουργία κλίματος συμπάθειας και στη στρατολόγηση εθελοντών. Αυτό είναι αποτέλεσμα της άθλιας οικονομικής κατάστασης πολλών χωρών της περιοχής, σύμφωνα με τη γνώμη της ειδικού Τζέιν Κίνινμοντ από το think tank του Λονδίνου Catham House. Αυτή η κατάσταση ενισχύει τη δημιουργία ταυτοτήτων που στηρίζονται στα θρησκευτικά δόγματα και στην ανάπτυξη εχθροτήτων: «Κυρίως αυτό ισχύει στο Ιράκ μετά την αμερικανική εισβολή του 2003 και στη Συρία μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου». Έτσι το χάσμα μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών διαρκώς μεγαλώνει.

Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί επικίνδυνο και για την Ευρώπη, ισχυρίζεται ο Στέφαν Ροζίνι. Με επιθέσεις αυτοκτονίας το Ισλαμικό Κράτος θα μπορούσε να υποδαυλίσει το μίσος ενάντια στους Μουσουλμάνους στην Ευρώπη και να καλέσει τους Μουσουλμάνους να ενταχθούν στις τάξεις του.

Η ρωσική αεροπορία εδώ και μήνες πολεμούσε το Ισλαμικό Κράτος. Ωστόσο τα πλήγματα που δέχθηκε δεν ήταν τόσο ισχυρά ώστε να αποτρέψουν τους νεοσύλλεκτους. Τώρα το Ισλαμικό Κράτος ενισχύει τις δυνάμεις του στον αγώνα για να κερδίσει την ψυχή των συμπαθούντων και των δυνάμει νέων μαχητών του.

Κνιπ Κέρστεν/ Δημήτρης Ελευθεράκης