Ο Αλέξης Τσίπρας αποχαιρετά την Άγκελα Μέρκελ

Σε ένα εκτενές αποχαιρετιστήριο αφιέρωμα στην Άγκελα Μέρκελ, δώδεκα πρώην και νυν αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων και άλλοι κορυφαίοι παράγοντες της διεθνούς πολιτικής, όπως ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, η Κριστίν Λαγκάρντ, ο Μπόρις Τζόνσον, αλλά και ο Αλέξης Τσίπρας γράφουν στην Zeit για τη δική τους σχέση τους με τη Γερμανίδα καγκελάριο, αποτιμώντας τη συμβολή της στην ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική σκηνή.

Ο Αλέξης Τσίπρας σε προσωπικό τόνο θυμάται: «Το πρώτο μας τηλεφώνημα έγινε το 2015 ύστερα από δική της πρωτοβουλία. Μου ζήτησε να συζητήσουμε για τις διαφορές των απόψεών μας πρόσωπο με πρόσωπο, αντί μέσω τρίτων. Αυτό ήταν χαρακτηριστικό της. Σε αυτή την κρίση έπρεπε να πετύχουμε ισορροπία μεταξύ της πολιτικής εντολής που λάβαμε μέσω των εκλογών και της κοινής δέσμευσης να εγγυηθούμε ειρήνη για τους λαούς της Ευρώπης. Δεν ήταν εύκολη εξίσωση. Το γεγονός ότι βρήκαμε έναν αποδεκτό συμβιβασμό παρά τις δυσκολίες ήταν κάθε άλλο παρά αυτονόητο και αναμενόμενο».

Σε μια ψαροταβέρνα στον Πειραιά το 2019…

Ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας καταθέτει όμως και μια πιο προσωπική στιγμή με την Γερμανίδα καγκελάριο: «Σε μια πιο ιδιωτική στιγμή το 2019 δειπνούσαμε σε μια ψαροταβέρνα στον Πειραιά. Εκεί μου αποκάλυψε την πεποίθησή της ότι όταν θέλουμε πραγματικά να λύσουμε τα προβλήματα, το πιο σημαντικό είναι να υπάρχει εμπιστοσύνη και ειλικρίνεια. Εκπροσωπήσαμε διαφορετικές πολιτικές κατευθύνσεις. Αλλά αυτή ακριβώς η ειλικρίνεια ήταν το ουσιώδες χαρακτηριστικό στην μεταξύ μας σχέση. Μας επέτρεψε να χτίσουμε εμπιστοσύνη, παρά τις αντιξοότητες. Ο τρόπος, με τον οποίο η Άγκελα Μέρκελ εξέφρασε κατά τη διάρκεια της ευρωκρίσης τις θέσεις της αλλά και η απόρριψή τους ήταν έντιμοι».

FAZ: H Μέρκελ θα λείψει στις Βρυξέλλες…

Στην Παρασκευή 7 Μαΐου του 2010, σε μια έκτακτη Σύνοδο Κορυφής που δεν έμοιαζε σαν όλες τις άλλες, ανατρέχει στο δικό της αφιέρωμα για την Άγκελα Μέρκελ η Frankfurter Allgemeine Zeitung. Eκείνη η Σύνοδος δεν είχε άλλο αντικείμενο, παρά την ελληνική κρίση και την έγκριση δανείων βοήθειας προς την Ελλάδα. «Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν Κλωντ Τρισέ έκανε λόγο για κίνδυνο διάλυσης της νομισματικής ένωσης ενόψει σοβαρών αναταράξων στις χρηματαγορές. Άλλοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, οι οποίοι είχαν συμφωνήσει μεταξύ τους πριν από τη Σύνοδο βομβάρδισαν την καγκελάριο Μέρκελ, που έφτασε αργότερα, με το αίτημα για ευρωομόλογα κι ένα ‘πακέτο διάσωσης’ που θα απέτρεπε την κατάρρευση».

Όπως υπενθυμίζει το δημοσίευμα, «οι πιέσεις οδήγησαν στη δημιουργία μιας 'ομπρέλας' -που σύντομα οδήγησε στoυς μηχανισμούς EFSF και ESM, που αργότερα παρείχαν δάνεια στην υπερχρεωμένη Ελλάδα αλλά και στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Κύπρο- ήταν η είσοδος σε μια ένωση χρέους». Σύμφωνα με την  FAZ, η Μέρκελ, αντίθετη σε αυτό, «αιφνιδιάστηκε» και «αποχώρησε από την πίσω πόρτα δηλώνοντας μόνο πόσο σημαντική είναι η σταθερότητα του Ευρώ (....) Εκείνη την εποχή, ορισμένοι παρατηρητές εκτιμούσαν ότι η Μέρκελ δεν είχε κατανοήσει πλήρως την έκταση των αποφάσεων των Βρυξελλών. Σίγουρα δεν ήταν έτσι. Με την ήρεμη έξοδό της, ήθελε να διασφαλίσει ότι τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής δεν θα επηρέαζαν τις τοπικές εκλογές στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία εκείνη την Κυριακή (…) ‘Εάν αποτύχει το ευρώ, θα αποτύχει η Ευρώπη’, ανέφερε η Μέρκελ λίγες ημέρες αργότερα. Αυτή η δήλωση σηματοδότησε τους περαιτέρω χειρισμούς της στην ευρωκρίση».

Ο Τσίπρας, ο Ολάντ και η σύγκρουση με τον Σόιμπλε

Η Άγκελα Μέρκελ, παρατηρεί η FAZ «κατάλαβε τότε ότι η κρίση θα μπορούσε να επιλυθεί μόνο με συμφωνία με τη Γαλλία (…) Η εμβληματική βόλτα Μέρκελ-Σαρκοζί στη Ντοβίλ συμβόλιζε τη γαλλογερμανική φιλία». Σε άλλη μια «δραματική» Σύνοδο, αυτή τη φορά των G-20 στις Κάννες το 2011, «Μέρκελ και Σαρκοζί κατέστησαν σαφές στον τότε Έλληνα πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου ότι θα διακινδύνευε μια έξοδο της χώρας από το ευρώ, εάν πραγματοποιούσε δημοψήφισμα για τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνταν για τη χορήγηση δανείων.

Το μοτίβο επαναλήφθηκε το 2015. Η αριστερή κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα ξεγέλασε επί μήνες τους πιστωτές εκπλήσσσοντάς τους -παρά την μέγιστη οικονομική πίεση- με την ανακοίνωση δημοψηφίσματος τον Ιούλιο για τα μεταρρυθμιστικά προαπαιτούμενα. Ο τότε υπ. Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έριξε στο παιχνίδι το σενάριο ενός ‘προσωρινού Grexit’, το οποίο είχε λάβει την έγκριση της κυβέρνησης και της Μέρκελ. Μετά από συνομιλίες με τον Τσίπρα και τον Ολάντ σε άλλη μια ολονύχτια Σύνοδο Κορυφής, η Μέρκελ όμως έβγαλε το ‘Grexit’ από το τραπέζι, ερχόμενη σε αντίθεση με τον Σόιμπλε. Η Μέρκελ μέχρι σήμερα παραμένει η σημαντικότερη παίκτρια στη συνεχιζόμενη συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της νομισματικής ένωσης. Αυτό ισχύει και δεδομένης της μακράς θητείας της. Πολλοί συμπαίκτες και αντίπαλοί της, από τον Μπαρόζο μέχρι τον Μπερλουσκόνι κι απ’ τον Γιούνκερ μέχρι τον Τσίπρα έχουν προ πολλού εξαφανιστεί».

Δήμητρα Κυρανούδη