Ο Λούλα διαπραγματευτής στο ουκρανικό;

Πίνακες γεμάτοι τρύπες στους τοίχους του προεδρικού μεγάρου Palácio do Planalto, σε άλλα σημεία του κτηρίου παράθυρα χωρίς τζάμια, δωμάτια χωρίς καθρέφτες και νεροχύτες. Πρόκειται για σημάδια από άφησε το καταστροφικό πέρασμα των οπαδών του Μπολσονάρο, του τέως ακροδεξιού προέδρου της Βραζιλίας, που ηττήθηκε στις πρόσφατες εκλογές και βρίσκεται στις ΗΠΑ αρνούμενος να παραδεχθεί την πραγματικότητα. Στο προεδρικό μέγαρο βρίσκεται ο διάδοχός του, ο Λούλα ντα Σίλβα, στην τρίτη του προεδρική θητεία. Η Βραζιλία επιστρέφει στην διεθνή πολιτική σκηνή και ο Λούλα θέλει να το κάνει σαφές. Σύντομα προγραμματίζει επίσκεψη στις ΗΠΑ και ο καγκελάριος Σολτς τον προσκάλεσε στο Βερολίνο.

"Η Βραζιλία είναι χώρα ειρήνης"

Η Βραζιλία ήταν ο τελευταίος σταθμός της περιοδείας του Σολτς στη Λατινική Αμερική. Όπως μεταδίδουν Γερμανοί ανταποκριτές δεν επρόκειτο για μια συνάντηση με τις γνωστές επιταγές του πρωτοκόλλου, αλλά για ένα ευχάριστο γεγονός, κι αυτό βγήκε και προς τα έξω. Η συνέντευξη τύπου δεν έμοιαζε με τις συνήθεις. Δεν υπήρχαν εισαγωγικές δηλώσεις, αλλά ο Λούλα αιφνιδίασε αλλάζοντας γνώμη. Και παρακάλεσε τον καγκελάριο να πει αυτός μερικά λόγια. "Μας έλειψες" του είπε ο Σολτς και έκανε τον Λούλα να φύγει από τη θέση του και να αγκαλιάσει συγκινημένος τον Γερμανό καγκελάριο. Ο αρχηγός του Εργατικού Κόμματος θεωρείται από το γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα ως "σύντροφος", ακόμη και ως φίλος. Για τον Σολτς παλαιός γνώριμος. Διατήρησε μαζί του επαφή από τις προηγούμενες προεδρικές θητείες του, ακόμη κι όταν μπήκε φυλακή με την κατηγορία της διαφθοράς. Η συνέντευξη τύπου πήγαινε καλά μέχρις ότου ήρθε η στιγμή να μιλήσουν για την Ουκρανία, όπου έγιναν σαφείς οι μεγάλες διαφορές απόψεων. Στις δηλώσεις του ο Σολτς παρέμεινε στη γνωστή γραμμή του και εξήγησε ότι ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτελεί επίθεση στη διεθνή τάξη πραγμάτων, "είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα, όχι μόνο ευρωπαϊκό".

Ο Λούλα από την πλευρά του αποφεύγει τον χαρακτηρισμό της Ρωσίας ως επιτιθέμενης χώρας, αλλά κάνει λόγο για έναν πόλεμο ανάμεσα σε δύο αντιμαχόμενες πλευρές. "Κανείς δεν ξέρει γιατί ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος" είπε. "Κάποιοι πιστεύουν ότι η Ουκρανία ήθελε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, το είχε πει και ο Πάπας Φραγκίσκος". Μάλιστα υπερασπίστηκε την θέση του για τον Ουκρανό πρόεδρο που είχε διατυπώσει σε συνέντευξη μετά την έναρξη του πολέμου, ότι "αυτός ο τύπος είναι το ίδιο υπεύθυνος για τον πόλεμο όσο και ο Πούτιν".  Στο γερμανικό αίτημα να δώσει πυρομαχικά για τα 30 τεθωρακισμένα Gepard που έχει διαθέσει η Γερμανία στην Ουκρανία και άλλα 10 που θα παραδώσει προσεχώς ο πρόεδρος της Βραζιλίας εμφανίστηκε αρνητικός λέγοντας ότι δεν θέλει να εμπλακεί άμεσα ή έμμεσα σε αυτόν τον πόλεμο."Η Βραζιλία είναι χώρα ειρήνης", είπε.

Ο Λούλα ζητά και την Κίνα στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις                                                         

Προς μεγάλη έκπληξη όλων μάλιστα ο Λούλα προσπάθησε να σχετικοποιήσει την κατάσταση λέγοντας ότι οι Ρώσοι έκαναν το κλασσικό λάθος όταν εισέβαλαν στην επικράτεια μιας άλλης χώρας. "Αλλά υπάρχει μια βραζιλιάνικη παροιμία που λέει ότι όταν η μία πλευρά δεν θέλει, δεν τσακώνονται δύο". Παραδέχθηκε ότι δεν κατάλαβε την αιτία του πολέμου, αλλά επισήμανε ότι και ο πόλεμος των ΗΠΑ στο Ιράκ με ένα ψέμα ξεκίνησε. Στην συνέντευξη τύπου έκανε δυνατά σκέψεις για το ποιος θα μπορούσε να παίξει ρόλο διαμεσολαβητή προτείνοντας τον εαυτό του.

Οι απεσταλμένοι της Süddeutsche Zeitung στη Βραζιλία υπενθυμίζουν ότι ο βραζιλιάνος πολιτικός απέδειξε και στο παρελθόν ότι καταφέρνει να φέρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αντιμαχόμενες πλευρές, τόσο στη Νότια Αμερική όσο και στην Εγγύς Ανατολή. Στην περίπτωση της Ουκρανίας ο Λούλα ζητά μια άλλους είδους συμμαχία, μια διεθνή συμμαχία δυνάμεων με την συμμετοχή της χώρας του, της Κίνας, των Ινδιών αλλά κι άλλων κρατών μαζί με την Ουκρανία και τη Ρωσία. "Δεν ξέρω πότε θα τερματιστεί ο πόλεμος, τη στιγμή που μένουμε αδρανείς τόσο καιρό". Έκανε μάλιστα αναφορά σε κάθε δυνατό φορμάτ, με ομάδες κρατών των 10 (G 10), 15 ή 20. "Ο κόσμος χρειάζεται ειρήνη, ο κόσμος δεν ξέρει για ποιον λόγο γίνεται αυτός ο πόλεμος".

Και ο Σολτς; Άκουγε ακίνητος τα όσα έλεγε ο συνομιλητής του και όταν ήρθε η ώρα να μιλήσει, προσπάθησε να διορθώσει τις εντυπώσεις λέγοντας ότι ο Λούλα έχει διαφορετική ματιά στον πόλεμο στην Ουκρανία από ότι ο ίδιος. "Αλλά μαζί είμαστε πιο δυνατοί, κι έτσι (πρέπει να) είμαστε για να τελειώσει αυτός ο τρομερός επιθετικός πόλεμος κατά της Ουκρανίας". Και για να μην υπάρξουν παρανοήσεις τόνισε για άλλη μια φορά ότι "εμείς καταδικάζουμε τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, για μένα δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη σε ολόκληρη την Ουκρανία εάν η Ρωσία δεν αποσύρει τις δυνάμεις της, δεν μπορεί να καταλαμβάνει ξένη επικράτεια". Η εφημερίδα Welt χαρακτηρίζει "ράπισμα" για τον Σολτς τη στάση του Λούλα. Γιατί με την επιχειρηματολογία του ο Γερμανός καγκελάριος κατάφερε να πείσει πολλά άλλα κράτη του λεγόμενου Παγκόσμιου Νότου να καταδικάσουν τη ρωσική επίθεση, όπως φάνηκε και από τις επισκέψεις του στην Αργεντινή και τη Χιλή.

Και πριν οι δύο πολιτικοί αποχαιρετιστούν με έναν ακόμη εναγκαλισμό, ο πρόεδρος της Βραζιλίας είχε μια παράκληση: Να μην ξανάρθει η Εθνική Γερμανίας στη χώρα του και να κερδίσει με 7-0, όπως στο Μουντιάλ του 2014. Προτιμά την ισοπαλία.

Ειρήνη Αναστασοπούλου/dpa/SZ/Welt