Ο μακρύς και δύσκολος αποχαιρετισμός Ομπάμα στο Βερολίνο

Στις 16.15 ώρα Ελλάδας ξεκινά το επίσημο μέρος της επίσκεψης Ομπάμα στο Βερολίνο. Η καγκελάριος Μέρκελ θα τον υποδεχτεί στην καγκελαρία, οι συνομιλίες θα διαρκέσουν μέχρι τις 17.45, ενώ στη συνέχεια οι δύο ηγέτες θα κάνουν από κοινού δηλώσεις στον τύπο. Θα είναι και η τελευταία φορά στη γηραιά ήπειρο. Τα ειδησεογραφικά πρακτορεία επισημαίνουν ότι πρόκειται για μια επίσκεψη που, λόγω των εξελίξεων στις ΗΠΑ, προσλαμβάνει μεγάλη σημασία και ξεπερνά τα όρια μιας τυπικής συνάντησης αποχαιρετισμού.

Όσο το δυνατόν περισσότερο μαζί

Οι συνομιλίες – έστω και ανεπίσημες - ξεκίνησαν ήδη χθες βράδυ. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας Μέρκελ και Ομπάμα δείπνησαν σε φιλική αμτόσφαιρα, όπως μεταδίδουν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, στο ξενοδοχείο Adlon δίπλα στην Πύλη του Βρανδεμβούργου. Η καγκελάριος θέλει να περάσει όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο μαζί με τον προσκεκλημένο της και απόψε, μετά την κοινή συνέντευξη τύπου, τον έχει προσκαλέσει να δειπνήσουν και πάλι μαζί. Αυτή τη φορά έχουν προσκληθεί και προσωπικότητες που «συμβάλλουν με τον τρόπο τους στη διατλαντική συνεργασία», ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ. Το πρόγραμμα του αμερικανού προέδρου πριν τη συνάντηση με τη Μέρκελ, νωρίς το απόγευμα στην καγκελαρία, είναι ελάχιστα γνωστό. Το μόνο που έχει ανακοινωθεί είναι ότι θα έδινε συνέντευξη στο πρώτο δημόσιο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης ARD, η οποία θα μεταδοθεί απόψε στις 20.00 ώρα Γερμανίως καθώς και στο περιοδικό Spiegel. Άγνωστο παραμένει εάν θα κάνει κάποια δημόσια εμφάνιση για να αποχαιρετήσει τους Γερμανούς, που ως υποψήφιο για την προεδρία τον είχαν αποθεώσει στην ιστορική ομιλία του στον Στύλο της Νίκης. 

Ο κατάλογος των θεμάτων προς συζήτηση είναι μακρύς: οι σχέσεις των ΗΠΑ με το ΝΑΤΟ, η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η προστασία του κλίματος, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, ο πόλεμος στη Συρία, η παγκόσμια οικονομία και η κρίση χρέους στην Ελλάδα είναι μόνο μερικά από όσα θα συζητηθούν όχι μόνο σήμερα, αλλά και αύριο στη μίνι συνάντηση κορυφής με τον πρόεδρο Ολάντ. Σε βαρυσήμαντο άρθρο τους που δημοσιεύεται στη Wirtschaftswoche με τον τίτλο «Διαμόρφωση της παγκοσμιοποίησης σύμφωνα με τις αξίες και τις ιδέες μας», Μέρκελ και Ομπάμα προειδοποιούν για τους κινδύνους που ενέχει ο απομονωτισμός και διαβεβαιώνουν ότι «επιστροφή στην εποχή προ της παγκοσμιοποίησης δεν πρόκειται να υπάρξει». Επίσης υπερασπίζονται τη συμφωνία για το κλίμα και διατρανώνουν ότι ο άξονας ΗΠΑ - Ευρώπης είναι ο πιο σημαντικός παγκοσμίως και θα πρέπει να διατηρηθεί. Πρόκειται για ένα είδος υποθήκης του Ομπάμα προς τον διάδοχό του.  

Μεσολαβητής, εγγυητής

Για την Άγκελα Μέρκελ αυτός ο διήμερος αποχαιρετισμός θα είναι βαρύς. Όχι επειδή τα θέματα στην ατζέντα, όπως η τρομοκρατία του Ισλαμικού Κράτους ή η ελληνική κρίση χρέους, είναι δυσεπίλυτα αλλά επειδή είναι η τελευταία φορά που έχει τον Μπάρακ Ομπάμα στο πλευρό της για να τα διαχειριστεί. Τα τελευταία χρόνια των συνεχών παγκόσμιων κρίσεων αναδείχθηκε στον πιο σημαντικό εταίρο της. Αλλά και για τον Ομπάμα η γερμανίδα καγκελάριος ήταν πάντα ένας αξιόπιστος και έγκυρος συνομιλητής. «Ίσως να συνεργάστηκε μαζί της περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο», λέει ο απερχόμενος αμερικανός πρόεδρος για την οικοδέσποινά του. Η εκλογή Τραμπ κάνει ακόμη πιο δύσκολο τον αποχαιρετισμό. Η Γερμανία και η υπόλοιπη Ευρώπη περιμένουν από τον Μπαράκ Ομπάμα, που πριν από λίγες εβδομάδες ισχυριζόταν ότι ο μεγιστάνας του real estate δεν κάνει για πρόεδρος των ΗΠΑ, να δώσει τα νέα δείγματα γραφής του διαδόχου του, να γίνει κάτι σαν διαμεσολαβητής και να εγγυηθεί την ομαλή μετάβαση.

Σύμφωνα με αναλυτές του γερμανικού ειδησεογραφικού πρακτορείου ένα από τα μηνύματα αυτής της επίσκεψης θα μπορούσε να είναι η επισήμανση ότι οι ΗΠΑ παραμένουν σημαντικός εταίρος της Γερμανίας και της Ευρώπης, αλλά και εκείνοι από την πλευρά τους θα πρέπει να φροντίσουν περισσότερο τα του οίκου τους, να γίνουν πιο ανεξάρτητοι, να απογαλακτιστούν από την αμερικανική κηδεμονία. Σε ένα σημείο ωστόσο η Μέρκελ αναμένεται να απογοητεύσει τον αμερικανό συνομιλητή της, στο ελληνικό πρόβλημα. Η γερμανική κυβέρνηση κατέγραψε την προτροπή του για την αναγκαιότητα ελάφρυνσης του χρέους, αλλά δεν προτίθεται να ανταποκριθεί σε αυτήν. 

Ειρήνη Αναστασοπούλου