Ο φωτογράφος της Άνγκελα Μέρκελ

Μετά από 16 χρόνια στην κυβέρνηση, η Άνγκελα Μέρκελ θα αποχωρήσει από την Καγκελαρία το φθινόπωρο. Ένα σημείο καμπής για την πολιτική ζωή στη Γερμανία – αλλά και όχι μόνο. Για την Αννεγκρέτ Κλίνκερ, επιμελήτρια της Κρατικής Συλλογής Τέχνης στη Δρέσδη είναι επίσης μία τομή: Καθ' όλη τη διάρκεια της ενήλικης ζωής της, καγκελάριος ήταν η Μέρκελ. Και τώρα, λίγο πριν την αποχώρησή της, μαζί με την Μαριόν Άκερμαν, διευθύντρια του μουσείου, η Κλίνκερ διοργάνωσε μία έκθεση στο Λίπσιουσμπαου στη Δρέσδη, με έργα του φωτογράφου Αντρέας Μίε. Πρόκειται για μία αφήγηση που αφορά την Άνγκελα Μέρκελ... Ακόμη και αν κάποιες φορές δεν πρωταγωνιστεί στην έκθεση. Άλλωστε η επιμελήτρια δήλωσε: «Προβάλλουμε μία έκθεση του Αντρέας Μίε, όχι της Άνγκελα Μέρκελ». Μία φράση που συμπληρώνει αινιγματικά: «Ό, τι δεν έχει συμβεί ακόμη είναι μέλλον, εκτός κι αν συμβαίνει εδώ και τώρα». Πρόκειται για μία δήλωση της Μέρκελ από το 2012, με την οποία σχολίασε τότε τις προοπτικές για τη Γερμανία.

Η «μητέρα» Μέρκελ

Εννέα χρόνια αργότερα μετά τη δήλωσή της εκείνη, η γερμανίδα καγκελάριος βαδίζει προς το τέλος της θητείας της και εμφανίζεται στις φωτογραφίες του Αντρέας Μίε ως... συνταξιούχος πολιτικός. Αλλά δεν είναι η ίδια η πρωταγωνίστρια των φωτογραφιών: ο 41χρονος φωτογράφος αξιοποίησε τη μητέρα του ως σωσία της Μέρκελ! Μία επιδέξια προσπάθεια, την οποία ενορχήστρωσε στην πρώην Κατοικία του Καγκελαρίου, στη Βόννη, που πλέον λειτουργεί ως μουσείο και χώρος εκδηλώσεων.

Στο σκηνικό έχει τοποθετήσει δηλαδή μία γυναίκα, που θα μπορούσε να είναι η Άνγκελα Μέρκελ, αλλά δεν είναι. Στον χώρο εργασίας του προκάτοχου της, Χέλμουτ Κολ, ο οποίος έζησε και το μεγαλύτερο διάστημα εκεί, η σωσίας της Μέρκελ κάθεται άλλοτε στο κρεβάτι και άλλοτε στο τραπέζι της κουζίνας, στη βεράντα ή συλλογίζεται κάτω από το έλατο στον κήπο. Στην έκθεση υπάρχουν όμως και φωτογραφίες της πραγματικής Μέρκελ, που στέκεται κάτω από ένα έλατο με το πρόσωπό της ελαφρώς στραμμένο, αλλά και άλλες που τη δείχνουν να κάθεται χαλαρή σε μια καρέκλα - με τρία γνωστά χαρακτηριστικά να κάνουν τον θεατή να αναρωτιέται για την αυθεντικότητά τους: στάση, χτένισμα, σακάκι.

Μέρκελ, μία ιστορική φυσιογνωμία… ήδη

Ο φωτογράφος δεν θέλει το έργο του να γίνει αντιληπτό ως σάτιρα, αντίθετα: ο Αντρέας Μίε αποκαλεί την καγκελάριο Μέρκελ «μια ήδη ιστορική προσωπικότητα». Η σειρά των συγκεκριμένων φωτογραφιών του είναι μια προσπάθεια «να βρει έναν τρόπο να αντιμετωπίσει μια γυναίκα που έχει διαμορφώσει τη χώρα μας και ενδεχομένως και τον καθένας μας», όπως δήλωσε σε συνέντευξή του στο περιοδικό Spiegel.

Η 70χρονη σκηνοθέτιδα, Αννεγκρέτ Χαν, έχει τον ρόλο της σωσία της Άνγκελα Μέρκελ. Ο Αντρέας Μίε είναι ο μεγαλύτερος γιος της – πατέρας του ήταν ο ηθοποιός Ούλριχ Μίε (1953-2007), γνωστός για τον ρόλο του ως συνεργάτη της Στάζι στην ταινία «Οι ζωές των άλλων». Ο Αντρέας Μίε, με καταγωγή από το Κέμνιτς της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, εργάζεται πλέον στο Βερολίνο. Το 2009 φωτογράφισε μάλιστα επίσημα τη γερμανίδα καγκελάριο.

Με τις νέες φωτογραφίες του θέλει να αναδείξει μία γυναίκα που έχει αποτραβηχτεί από το πολιτικό γίγνεσθαι και απολαμβάνει πλέον τον χρόνο της για να συλλογιστεί. Ακόμη και οι στημένες φωτογραφίες θα μπορούσαν να είναι αληθινές. «Λατρεύω το παιχνίδι που κάνει ο Μίε ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη μυθοπλασία», λέει η επιμελήτρια της έκθεσης, Αννεγκρέτ Κλίνκερ «καθώς δείχνει μία φόρτιση πολύ πειστική».

Στέφαν Ντέγκε

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου