Οι Κούρδοι του Ιράκ επιμένουν στο δημοψήφισμα

Η Μπαχάν Σαλίχ λέει ότι ανυπομονεί να δει τη μέρα της ανεξαρτησίας. Την επόμενη Δευτέρα θα προσθέσει και τη δική της φωνή στους υπέρμαχους της απόσχισης από την κεντρική εξουσία της Βαγδάτης. "Δεν θέλουμε να ζούμε άλλο στην ταπείνωση και στην εξάρτηση. Θέλουμε να είμαστε κυρίαρχοι στο σπίτι μας, όπως συμβαίνει με όλους τους λαούς του κόσμου" δηλώνει χαρακτηριστικά η 50χρονη νοικοκυρά. Πολλοί είναι εκείνοι που εκφράζουν την ίδια ακλόνητη πίστη στην ανεξαρτησία. Ο επικεφαλής της κουρδικής περιφέρειας του Ιράκ Μασούντ Μπαρζανί έχει αξιοποιήσει τους προηγούμενους μήνες για να προωθήσει το εγχείρημα του δημοψηφίσματος. Μετά την ήττα του αποκαλούμενου "Ισλαμικού Κράτους" από τον τακτικό ιρακινό στρατό θεωρεί ότι έχει φτάσει πλέον το πλήρωμα του χρόνου. 

Ωστόσο δεν λείπουν και οι αντιρρήσεις, ιδιαίτερα από την κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης. Μετά από προσφυγή της, το ανώτατο δικαστήριο της χώρας έχει απαγορεύσει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, το οποίο, όπως υποστηρίζει ο πρωθυπουργός του Ιράκ Χαιντάρ Αλ Αμπαντί, αντιβαίνει στο Σύνταγμα της χώρας. Είναι προφανής ο φόβος για πλήρη κατάρρευση του Ιράκ σε περίπτωση που δικαιωθούν οι υπέρμαχοι του δημοψηφίσματος. "Δεν θα ανεχθούμε ένα δεύτερο Ισραήλ" δηλώνει χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της ιρακινής κυβέρνησης Νούρι Αλ Μαλίκι. Από την πλευρά του ο Χαντί Αλ Αμίρι, ένας από τους πιο ισχυρούς στρατιωτικούς διοικητές των σιϊτικών παραστρατιωτικών δυνάμεων στο Ιράκ, προειδοποιεί ακόμη και για επικείμενο εμφύλιο πόλεμο μεταξύ Αράβων και Κούρδων.

Τουρκία: Λάθος το δημοψήφισμα

Η Τουρκία, η οποία διατηρούσε παλαιότερα καλές σχέσεις με την κουρδική ηγεσία στό βόρειο Ιράκ, επικρίνει σε υψηλούς τόνους την αντίθεσή της στο δημοψήφισμα και προειδοποιεί ότι πρόκειται για 'ενα "λανθασμένο βήμα", το οποίο "θα έχει υψηλό αντίτιμο". Ήδη τη Δευτέρα ο τουρκικός στρατός άρχισε γυμνάσια κοντά στα σύνορα με το Ιράκ κάνοντας λόγο για "αντιτρομοκρατική άσκηση". Αλλά και το Ιράν δηλώνει αντίθετο στην απόσχιση των Κούρδων από το γειτονικό Ιράκ, καθώς ανησυχεί ότι αυτό το βήμα θα αποτελούσε επικίνδυνο προηγούμενο και παράδειγμα για την κουρδική μειονότητα της χώρας. Έντονη κριτική εκφράζουν και οι ΗΠΑ, παρότι οι Κούρδοι ήταν ο πιο σημαντικός σύμμαχος της Ουάσιγκτον στην εκστρατεία κατά του "Ισλαμικού Κράτους". Ο Λευκός Οίκος χαρακτηρίζει "προκλητικά και αποσταθεροποιητικά" τα σχέδια για απόσχιση από το βόρειο Ιράκ, θεωρώντας προφανώς ότι θα έθεταν σε δεύτερη μοίρα τον αγώνα κατά των τζιχαντιστών.

Οι εντεινόμενες αντιδράσεις καθιστούν όλο και πιο δύσκολη την απόσχιση των κουρδικών περιοχών του Ιράκ μετά από το δημοψήφισμα της Δευτέρας, το οποίο άλλωστε δεν θεωρείται νομικά δεσμευτικό. Αλλά ο Μασούτ Μπαρζανί, στα 71 του χρόνια, δεν θα ήθελε να αποχωρήσει από την προεδρία χωρίς να έχει βάλει τα θεμέλια για την ίδρυση ενός ανεξάρτητου κουρδικού κράτους. "Ο Μπαρζανί θέλει να συνδέσει το όνομά του με το δημοψήφισμα, για να διασφαλίσει την υστεροφημία του" λέει ο Μάικλ Νάιτς, συνεργάτης του Ινστιτούτου για την Εγγύς Ανατολή με έδρα την Ουάσιγκτον. Κατά την άποψή του, το ερώτημα δεν είναι αν οι Κούρδοι του βορείου Ιράκ θα αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους, αλλά πότε θα γίνει αυτό.

Οι Κούρδοι και η "Καταιγίδα της ερήμου"  

Το αίτημα για την ανεξαρτησία των Κούρδων είχε γίνει επιτακτικό από τα τέλη της δεκαετίας του ΄80, όταν ο στρατός του Σαντάμ Χουσείν είχε επιτεθεί με χημικά όπλα στην πόλη Χαλάμπτζα. Το 1991 οι ΗΠΑ επέβαλαν μία ζώνη απαγόρευσης πτήσεων στο βόρειο Ιράκ για την προστασία των Κούρδων, δημιουργώντας έτσι μία εκ των πραγμάτων αυτόνομη κουρδική περιοχή. Σήμερα η αυτόνομη κουρδική διοίκηση ουσιαστικά ήδη ασκεί πολλές από τις εξουσίες ενός ανεξάρτητου κράτους, καθώς ακολουθεί τη δική της εξωτερική πολιτική, παραχωρεί βίζα σε όσους επισκέπτονται τις κουρδικές περιοχές και συνάπτει συμφωνίες για εξοπλιστικά προγράμματα. "Από πολλές απόψεις θα έλεγα ότι είναι πλέον αναπόφευκτο να οδηγηθούμε στην ανεξαρτητοποίηση του ιρακινού Κουρδιστάν" τονίζει ο αναλυτής Μάικλ Νάιτς.

Γιαν Κούλμαν, Ρισάλα Αλ Σαρκάνι (DPA), Γιάννης Παπαδημητρίου