«Οι πιο δραματικές εξελίξεις από το '90 στη Ρωσία»

Ήταν μία έκρηξη θυμού του Γεβγκένι Πριγκόζιν; Οργανωμένο στρατιωτικό κίνημα; Η πιο έντονη αμφισβήτηση της μετασοβιετικής τάξης πραγμάτων; Ακόμη δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες για όσα έγιναν τις τελευταίες 48 ώρες στη Ρωσία. Γεγονός είναι ότι μέχρι το απόγευμα του Σαββάτου ο Πριγκόζιν απειλούσε με έφοδο στο Κρεμλίνο και ο Πούτιν τον κατηγορούσε για «προδοσία, που οφείλεται σε υπερβολική φιλοδοξία», αλλά λίγες ώρες αργότερα οι δύο άνδρες φάνηκε να λύνουν ή τουλάχιστον να ξεχνούν τις διαφορές τους, μετά από διαμεσολάβηση του προέδρου της Λευκορωσίας Λουκασένκο. Γιατί ειδικά του Λουκασένκο;

Μία απάντηση επιχείρησε να δώσει ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ: «Είναι γεγονός ότι ο Αλεξάντερ Γκριγκόριεβιτς γνωρίζει προσωπικά τον Πριγκόζιν εδώ και πολύ καιρό, σχεδόν είκοσι χρόνια. Δική του ήταν η πρωτοβουλία για διαμεσολάβηση, με την οποία συμφώνησε ο πρόεδρος Πούτιν. Είμαστε ευγνώμονες στον πρόεδρο της Λευκορωσίας για τις προσπάθειές του. Έτσι, καταφέραμε να επιλύσουμε το ζήτημα χωρίς απώλειες, χωρίς να κλιμακώνεται η ένταση...»

«Πρόκειται για εσωτερικό ζήτημα της Ρωσίας»

Μέχρι στιγμής οι περισσότεροι δυτικοί ηγέτες αποφεύγουν να σχολιάσουν δημοσίως την - ούτως ή άλλως ευμετάβλητη - κατάσταση στη Ρωσία. Ακόμη και στη γειτονική Πολωνία, που έχει κάθε λόγο να ανησυχεί για κινήσεις αποσταθεροποίησης στο Κρεμλίνο, ο πρόεδρος Αντρέι Ντούντα εμφανίστηκε καθησυχαστικός. «Δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για την Πολωνία, η κατάσταση δεν αναμένεται να μας επηρεάσει», δηλώνει ο Ντούντα μετά την τελευταία συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας στη Βαρσοβία, παρόντος του πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσκι. «Θεωρούμε ότι πρόκειται για εσωτερικό ζήτημα της Ρωσίας, που δεν έχει συνέπειες σε όρους στρατιωτικής ασφάλειας. Ασφαλώς συνεχίζουμε να παρακολουθούμε την κατάσταση, αλλά δεν αυξάνουμε τα επίπεδα επιφυλακής των ενόπλων δυνάμεων». 

Στη Μ.Βρετανία το υπουργείο Άμυνας, σε ανακοίνωσή του μέσω Twitter, έκανε λόγο για την «πιο σημαντική πρόκληση των τελευταίων ετών για τη Ρωσία». Ωστόσο ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ, μιλώντας στο BBC, αποφεύγει να προβεί σε παρόμοιο σχόλιο, ενώ απευθύνει έκκληση σε όλες τις πλευρές «να επιδείξουν υπευθυνότητα και να προστατεύσουν τους αμάχους».

Στρατιωτικοί και πολιτικοί αναλυτές προχωρούν σε πιο εμπεριστατωμένες εκτιμήσεις. Ο στρατηγός εν αποστρατεία Ρίτσαρντ Μπάρονς, ο οποίος είχε διατελέσει επικεφαλής του βρετανικού στρατιωτικού επιτελείου στην περίοδο 2013-2016, εκτιμά ότι υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι στρατιωτικής τακτικής που οδήγησαν τον Γεβγκένι Πριγκόζιν να αντιταχθεί στο Κρεμλίνο: «Εκτός από την τραυματική εμπειρία του Μπαχμούτ, νομίζω ότι η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν η απόφαση να υπαχθούν υπό τις εντολές του υπουργείου Άμυνας στρατιωτικές οργανώσεις, όπως η 'Ομάδα Βάγκνερ'.  Υποτίθεται ότι αυτό θα συνέβαινε από την 1η Ιουλίου. Και όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να εξεγερθούν ο Πριγκόζιν και η οργάνωσή του, με στόχο όμως όχι απευθείας τον πρόεδρο Πούτιν, αλλά το υπουργείο Άμυνας και το γενικό επιτελείο των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων».

«Συμφωνία κυρίων» με Πριγκόζιν

Το Κρεμλίνο επιβεβαίωσε το «ντηλ» με τον επικεφαλής της ομάδας Βάγκνερ. Ο Πριγκόζιν εγκαταλείπει τη Ρωσία και εγκαθίσταται στη γειτονική Λευκορωσία, ενώ τόσο ο ίδιος, όσο και οι μαχητές του δεν διώκονται ποινικά. Υπάρχουν εγγυήσεις ασφάλειας; «Ο λόγος του προέδρου» αποτελεί εγγύηση ασφάλειας, λέει ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου. Κατά τα άλλα ο Πριγκόζιν καλεί τους άνδρες του να επιστρέψουν στους στρατώνες στα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη.

Ο Αμερικανός καθηγητής Πολιτικών Επιστημών Μπράιαν Τέιλορ, διευθυντής του Moynihan Institute of Global Affairs, θεωρεί ότι «πρόκειται για την πιο δραματική στρατιωτική και πολιτική αντιπαράθεση στη Ρωσία τα τελευταία 30 χρόνια, από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης στις αρχές της δεκαετίας του '90. Νομίζω ότι εξασθενεί σημαντικά η θέση του Πούτιν. Είτε ανήκεις στη ρωσική ελίτ, είτε είσαι απλός πολίτης, παρακολουθείς τις εξελίξεις και λες 'αν είναι δυνατόν, ένας ιδιωτικός στρατός κατευθύνεται προς τη Μόσχα, κανείς δεν τον εμποδίζει, συνέπειες ουσιαστικά δεν υπάρχουν. Και αυτό παρότι λίγο πριν ο πρόεδρος (Πούτιν) εμφανιζόταν στην τηλεόραση και τους κατηγορούσε για 'προδοσία', ενώ έκανε συγκρίσεις με το ...1917».

(APTN, dpa, tagesschau.de)