Ποιο είναι το PKK και τι επιδιώκει

Το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) και συγκεκριμένα μια αυτόνομη ομάδα του στρατιωτικού του βραχίονα ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση στην τουρκική αμυντική βιομηχανία TUSAS την περασμένη Τετάρτη στην Άγκυρα με πέντε νεκρούς. Η επίθεση πραγματοποιήθηκε λίγο μετά τις δηλώσεις του αρχηγού του υπερσυντηρητικού κόμματος MHP Ντεβλέτ Μπαχτσελί για ενδεχόμενη απελευθέρωση του ηγέτη του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν, εάν η οργάνωση αφοπλιζόταν. Από την πλευρά του ωστόσο το PKK αρνείται οποιαδήποτε διασύνδεση των δύο εξελίξεων. Ποιο είναι εν τέλει το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν και ποιοι είναι οι στόχοι του;

Σύμφωνα με εκτιμήσεις οι Κούρδοι αποτελούν περίπου το 15-20% του πληθυσμού στη Τουρκία. Οι περισσότεροι ζουν στα νοτιοανατολικά. Κούρδοι ζουν επίσης στη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν. Στο βόρειο Ιράκ οι Κούρδοι ζουν σε ένα ημιαυτόνομο καθεστώς, ενώ ορισμένες περιοχές στη βόρεια Συρία βρίσκονται υπό τον έλεγχο των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), στις οποίες κυριαρχούν Κούρδοι. Η κατάσταση αυτή ενισχύει τους τουρκικούς φόβους για μια πιθανή ίδρυση κουρδικού κράτους στην ευρύτερη περιοχή.

Εκτιμάται ότι το ΡΚΚ έχει περίπου 60.000 μέλη

Στην Τουρκία υπάρχουν δύο σχηματισμοί που διεκδικούν την εκπροσώπηση των κουρδικών συμφερόντων: το φιλοκουρδικό Κόμμα Ισότητας και Δημοκρατίας των Λαών (DEM) και το PKK. Το DEM εκπροσωπείται στο κοινοβούλιο και τάσσεται υπέρ μιας ειρηνικής, πολιτικής λύσης. Σε αντίθεση το μαρξιστικό-λενινιστικό PKK φέρει όπλα και τα μέλη του θεωρούν τους εαυτούς τους αντάρτες.

Το PKK ιδρύθηκε το 1978 και βρίσκεται σε ένοπλη αντιπαράθεση με το τουρκικό κράτος από το 1984. Αρχικός του στόχος ήταν η δημιουργία ενός ανεξάρτητου κουρδικού κράτους. Από το 1995, ωστόσο, η οργάνωση αγωνίζεται για αυτονομία, πολιτιστικά δικαιώματα, καθώς και για ένα σύστημα αυτοδιοίκησης. Εκτιμάται ότι το ΡΚΚ έχει περίπου 60.000 μέλη, ανάμεσα στα οποία είναι ενεργοί μαχητές, υποστηρικτές και συμπαθούντες.

Η Τουρκία βομβαρδίζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα κουρδικές θέσεις σε Ιράκ και Συρία. Οι επιθέσεις στρέφονται κυρίως κατά του PKK και των συμμαχικών του ομάδων, ιδίως των Μονάδων Λαϊκής Αυτοάμυνας (YPG) στη Συρία.

Οι «τρομοκράτες» θα μετατραπούν σε «αποδεκτούς πολίτες»

Ο ιδρυτής του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, βρίσκεται στη φυλακή από το 1999. Η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη το 2002 όταν η Τουρκία κατήργησε την θανατική ποινή. Από τη φυλακή ο Οτσαλάν συνεχίζει να ασκεί επιρροή στην οργάνωση κυρίως μέσω μηνυμάτων που μεταδίδονται μέσω δικηγόρων ή ενδιάμεσων.

Στις 22 Οκτωβρίου, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, εδώ και χρόνια ηγέτης του υπερσυντηρητικού Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), κάλεσε τον Οτσαλάν να ανακοινώσει τη διάλυση του PKK στο κοινοβούλιο. Στις 24 Οκτωβρίου, ο ηγέτης του ΡΚΚ απάντησε από τη φυλακή: «Έχω τη δύναμη να τερματίσω τη σύγκρουση και τη βία και να τη φέρω σε ένα νόμιμο και πολιτικό επίπεδο».

Σύμφωνα με ειδικούς, οι εξελίξεις στη ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής έχουν δρομολογήσει μια αλλαγή πορείας της Τουρκίας στο κουρδικό. Έτσι για παράδειγμα ο πολιτικός επιστήμονας Ερέν Ακσόγιογλου, πρώην σύμβουλος της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, δηλώνει: «Η Τουρκία αντιμετωπίζει τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς ως απειλή. Με αυτό το δεδομένο, η Άγκυρα επιδιώκει να ενσωματώσει το κουρδικό κίνημα στη «Μεγάλη Τουρκία» θέτοντας έτσι υπό τον έλεγχό της όλους τους παράγοντες στο εσωτερικό. Με αυτόν τον τρόπο, οι «τρομοκράτες του χθες» θα γίνουν «αποδεκτοί πολίτες» στα μάτια της τουρκικής κυβέρνησης».

Μόλις μία ημέρα μετά τις δηλώσεις Μπαχτσελί στις 22 Οκτωβρίου η Άγκυρα συγκλονίστηκε από την τρομοκρατική επίθεση στην αμυντική βιομηχανία με νεκρούς και τραυματίες. Πολλοί στην Τουρκία βλέπουν την τρομοκρατική επίθεση ως προσπάθεια υπονόμευσης των προσπαθειών για ειρήνη.

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος