Πολύπλοκη η μισθολογική εξίσωση των δυο φύλων

Είναι να τραβάει κανείς τα μαλλιά του. Την Ημέρα της Μισθολογικής Ανισότητας των Φύλων (Gender Pay Gap) που είναι σήμερα στη Γερμανία, όταν ρωτά κανείς για να πληροφορηθεί, γιατί το ακαθάριστο ωρομίσθιο μιας γυναίκας είναι κατά μέσον όρο 18% λιγότερο από αυτό ενός άνδρα, παίρνει τις εξής απαντήσεις: είτε ότι το ποσοστό δεν έχει καμιά αποδεικτική σημασία και ότι πρόκειται για σκέτη πολεμική, είτε ότι όποια έχει πρόβλημα, ας πάει στη Ρουμανία ή στην Ιταλία όπου οι αποδοχές ανάμεσα στα φύλα είναι πιο δίκαιες.

Η Ιταλία ως παράδειγμα

Αλλά πώς είναι δυνατόν χώρες όπως η Ρουμανία ή η Ιταλία να έχουν καλύτερες επιδόσεις από ότι η Γερμανία; Και γιατί οι σκανδιναβικές χώρες καταλαμβάνουν παραδοσιακά τις πρώτες θέσεις; Η Καταρίνα Βρόλιχ και η Γιούλια Σμίντερ από το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (DIW) επιχειρούν να ρίξουν φως στο σκοτάδι αξιολογώντας στατιστικά στοιχεία του 2018 γιατί απαντήσεις όπως οι προηγούμενες τις εκνευρίζουν. «Διαπιστώσαμε» λέει η Καταρίνα Βρόλιχ στη DW, «ότι υπάρχει θετικός συσχετισμός ανάμεσα στη μισθολογική ανισότητα των φύλων και στο ποσοστό απασχόλησης των γυναικών, δηλαδή πόσο υψηλό ή χαμηλό είναι το ποσοστό των γυναικών με αμειβόμενη εργασία. Με άλλα λόγια, καταγράφεται η τάση ότι σε χώρες με χαμηλό ποσοστό αμειβόμενης εργασίας γυναικών, υπάρχει και μικρότερη μισθολογική ανισότητα με τους άνδρες». 

Αλλά πώς γίνεται αυτό; Οι ερευνήτριες έχουν μια εξήγηση και παίρνουν ως παράδειγμα την Ιταλία. «Σε αυτήν τη χώρα σχεδόν μόνο κάθε δεύτερη γυναίκα εργάζεται, όμως αποφασίζουν να επιλέξουν καθεστώς αμειβόμενης εργασίας εκείνες οι γυναίκες που έχουν περισσότερα προσόντα από όσα χρειάζονται και γι αυτό κερδίζουν καλά χρήματα. Συνεπώς η απόκλιση ως προς το ύψος  των αποδοχών με αυτές των ανδρών είναι μικρότερη».

Καλύτερη οικογενειακή πολιτική στη Σκανδιναβία

Ποιο λοιπόν είναι το συμπέρασμα; Ότι θα πρέπει να γίνονται συγκρίσεις μόνο ανάμεσα σε χώρες με αντίστοιχα υψηλό ή χαμηλό ποσοστό γυναικείας απασχόλησης για να διαπιστωθεί εάν όντως οι γυναίκες κερδίζουν λιγότερο από τους άνδρες.
Στη Γερμανία πάντως η κατάσταση είναι κάπως καλύτερη, αλλά όχι ικανοποιητική. Ο Γερμανίδα ερευνήτρια εξηγεί γιατί οι σκανδιναβικές χώρες τα πηγαίνουν από καιρό καλά. 

«Σε αυτές τις χώρες οι μισθολογικές διαφορές είναι συνολικά μικρότερες και όχι μόνο ανάμεσα στα φύλα. Και το γεγονός ότι αυτές οι χώρες έχουν καλύτερη επίδοση τόσο στο ποσοστό γυναικείας απασχόλησης όσο και στην μισθολογική ανισότητα οφείλεται στο ό,τι η οικογενειακή πολιτική έχει από καιρό πιο ισχυρά στοιχεία ισότητας μεταξύ των φύλων από ό,τι στη Γερμανία». Γενικότερα πάντως στην αξιολόγηση του φαινομένου, πόση βαρύτητα έχουν προσωπικές αποφάσεις και κίνητρα των γυναικών για να εργαστούν; Η απασχόληση αίφνης με μειωμένο και κακά πληρωμένο ωράριο είναι επιλογή τους ή γίνεται αναγκαστικά επειδή δεν υπάρχει κανείς άλλος για να φροντίσει την οικογένεια και το σπίτι; Το θέμα είναι όντως πολύπλοκο.

Αντρέας Μπέκερ

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου