Πρωτοβουλία-φραγμός στην εμπορία οργάνων

Φραγμό στην εμπορία οργάνων επιθυμεί να βάλει το Συμβούλιο της Ευρώπης. Ο διεθνής οργανισμός με έδρα στο Στρασβούργο κάνει σήμερα το πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση στο πλαίσιο της σχετικής του πρωτοβουλίας. Τα στοιχεία για το εμπόριο οργάνων είναι αποτροπιαστικά: φτωχοί κάτοικοι στο Μπαγκλαντές πούλησαν τα νεφρά τους για 1400 με 1900 ευρώ. Σύμφωνα με άλλες αναφορές, στην αιγυπτιακή έρημο του Σινά, αφαιρέθηκαν όργανα από ζωντανούς αφρικανούς πρόσφυγες. Στην Κίνα τα νεφρά, τα πνευμόνια και οι καρδιές εκείνων που εκτελούνται καταλήγουν στις αίθουσες μεταμοσχεύσεων, ενώ και στα Βαλκάνια έχουν σημειωθεί κρούσματα εμπορίας ανθρώπινων μελών. Για τον αριθμό των οργάνων που αφαιρούνται με τη βία μπορούν να γίνουν μόνο υποθέσεις.

Σίγουρο είναι ωστόσο ότι η εμπορία οργάνων έχει αυξηθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια, όπως επιβεβαιώνει στη DW και ο διεθνολόγος Μάνφρεντ Νόβακ: «Η ζήτηση των οργάνων για μεταμοσχεύσεις είναι πολύ μεγαλύτερη από την προσφορά». Όπως επισημαίνει ο αυστριακός ειδικός, «το εμπόριο οργάνων είναι μέρος ενός είδους οργανωμένου εγκλήματος που εξαπλώνεται ταχύτατα».

Οι χώρες πρέπει να αναπροσαρμόσουν τους νόμους τους

Στην προσπάθειά του να βάλει φραγμό σε αυτές τις εγκληματικές πρακτικές, η διαρκής επιτροπή της κοινοβουλευτικής συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης ψηφίζει σήμερα ένα προσχέδιο μίας σύμβασης, που πιθανολογείται ότι θα τεθεί σε ισχύ του χρόνου. Το προσχέδιο αυτό προβλέπει ποινές για όσους αποσπούν όργανα με τη βία ή έναντι χρηματικού ανταλλάγματος με σκοπό την πώλησή τους και απαγορεύει παράλληλα τον λεγόμενο «μεταμοσχευτικό τουρισμό» που ανθεί, για παράδειγμα, σε κινεζικές, πακιστανικές και ινδικές κλινικές.

Οι ποινές θα στρέφονται πρωτίστως εναντίον εμπόρων και αδίστακτων χειρουργών, ενώ η στάση που θα τηρείται έναντι φτωχών ανθρώπων που πωλούν τα όργανά τους από ανάγκη επαφίεται στην εκάστοτε κυβέρνηση. Ωστόσο οι κανόνες που θα προβλέπει η νέα σύμβαση δεν ισχύουν αυτομάτως στις χώρες που την υπογράφουν. Αυτές θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν το νομοθετικό τους πλαίσιο, μία διαδικασία που μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρονοβόρα. Παρόλα αυτά ο Βέντσελ Μιχάλσκι από την οργάνωση Human Rights Watch θεωρεί την πρωτοβουλία του Συμβουλίου της Ευρώπης ορόσημο στη μάχη κατά του διεθνούς εμπορίου οργάνων. Όπως δήλωσε ο ίδιος, «η ευρωπαϊκή σύμβαση μπορεί να γίνει η αφετηρία για μία παγκόσμια σύμβαση».

Το αν η υπογραφή μία τέτοιας σύμβασης μπορεί όντως να καταπολεμήσει αποτελεσματικά το εμπόριο οργάνων είναι αμφίβολο. Ωστόσο, όπως τονίζει ο διεθνολόγος Μάνφρεντ Νόβακ, εφόσον σκοπός της είναι να προστατευθεί η αξιοπρέπεια ειδικά των φτωχότερων ανθρώπων, η σύμβαση χρειάζεται έστω κι αν αποδειχθεί απλά ένα συμβολικό βήμα.

Heimo Fischer / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη