Πώς η Ρωσία επηρεάζει εκλογές σε όλο τον κόσμο

«Η Ρωσία προσπαθεί εδώ και χρόνια να επηρεάσει τις εκλογές σε δημοκρατικές χώρες, όπως τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ το 2016 ή τις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2017», λέει η Γιούλια Σμιρνόβα από το Κέντρο Παρακολούθησης, Ανάλυσης και Στρατηγικής του Βερολίνου. Πρόκειται για ένα ινστιτούτο που ερευνά την παραπληροφόρηση και τις θεωρίες συνωμοσίας στο διαδίκτυο. Από τον Οκτώβριο του 2023 οι ΗΠΑ έστειλαν έκθεση σε 100 φιλικές χώρες σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με την οποία η Ρωσία χρησιμοποιούσε ενεργά «κατασκόπους, κοινωνικά δίκτυα και κρατικά μέσα ενημέρωσης», για να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη του κόσμου στην ακεραιότητα των δημοκρατικών εκλογών παγκοσμίως.

Εκτιμάται ότι μεταξύ 2020 και 2022 αυτό συνέβη σε τουλάχιστον εννέα χώρες, οι οποίες δεν κατονομάζονται, ενώ καταγράφηκε σε «λιγότερο έντονο επίπεδο» ρωσική δραστηριότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε άλλες 17 χώρες, με στόχο να εγείρει πολιτικές ανησυχίες σχετικά με την ακεραιότητα των επερχόμενων εκλογών. Τέλος, υπήρξαν αναφορές για προσπάθειες της Ρωσίας να ασκήσει επιρροή στις ευρωεκλογές τον Ιούνιο του 2024.

Εκφοβισμός, παραπληροφόρηση, χειραγώγηση της κοινής γνώμης

Η εργαλειοθήκη με την οποία επιχειρείται αυτή η προσπάθεια είναι μεγάλη.

«Χρησιμοποιούνται διάφορες μέθοδοι, για παράδειγμα, επιθέσεις με χάκερ στις οποίες δημοσιεύονται εσωτερικά έγγραφα πολιτικών, πραγματικά ή εν μέρει πλαστά έγγραφα, όπως έγινε στις εκλογές του 2017 στη Γαλλία. Αυτό που κάνει επίσης η Ρωσία είναι η χειραγώγηση της κοινής γνώμης μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με τη βοήθεια μη αυθεντικών λογαριασμών και ανοιχτών καναλιών, όπως το Russia Today», λέει η Γιούλια Σμιρνόβα.

Όπως εξηγεί η ειδικός, η Μόσχα προχωρά ακόμα και στην κλωνοποίηση μεγάλων δυτικών ιστοτόπων. Φτιάχνει δηλαδή ιστοτόπους που μοιάζουν με αυτούς των Spiegel, FAZ, Washington Post, FoxNews και πολλών άλλων, με τη διαφορά ότι το περιεχόμενο που δημοσιεύεται εκεί είναι φιλορωσικό και δημοσιεύεται εκεί σκόπιμα. Στη συνέχεια τα άρθρα αυτά κοινοποιούνται και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Στόχος είναι η υπονόμευση της δημοκρατίας

Ο στόχος της ρωσικής παρέμβασης δεν είναι πλέον μόνο η διάδοση και η ενίσχυση φιλορωσικών θέσεων, για παράδειγμα σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά «η προώθηση των γεωπολιτικών συμφερόντων της Ρωσίας και η αποσταθεροποίηση χωρών που το Κρεμλίνο αντιλαμβάνεται ως αντιπάλους της Ρωσίας».

Τέλος, για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, δαπανώνται και πολλά χρήματα. Η Washington Post ανέφερε ότι το 2022 τουλάχιστον 300 εκατομμύρια δολάρια είχαν διοχετευθεί σε ιδιαίτερα φιλικά προς τη Ρωσία κόμματα σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων μικρότερων χωρών όπως η Αλβανία, το Μαυροβούνιο, η Μαδαγασκάρη και ο Ισημερινός.

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου