Ρώσοι στρατιώτες σε νοσοκομεία της Λευκορωσίας

Από τις 24 Φεβρουαρίου, όταν ο ρωσικός στρατός εισέβαλε στην Ουκρανία, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας αναφέρθηκε σε απώλειες μόνο μία φορά. Στις 2 Μαρτίου ανακοίνωσε ότι 498 στρατιώτες σκοτώθηκαν και 1.597 τραυματίστηκαν. Η Ουκρανία από την άλλη κάνει τώρα λόγο για 14.200 νεκρούς από τη ρωσική πλευρά. Κατά πάσα πιθανότητα καμιά από τις δύο πλευρές δεν δίνει σωστά νούμερα. Σύμφωνα με τα λευκορωσικά μέσα ενημέρωσης και το κανάλι Telegram, πολλοί τραυματίες Ρώσοι στρατιώτες μεταφέρονται στη Λευκορωσία, όπου λαμβάνουν ιατρική φροντίδα και από εκεί στη συνέχεια στη Ρωσία. Αυτό επιβεβαίωσε ακόμη και ο ισχυρός άνδρας της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο. Όπως είπε, μετά από πέντε ημέρες πολέμου, 160 έως 170 Ρώσοι στρατιώτες νοσηλεύονται μόνο στο Γκόμελ, το Mοζίρ και σε μια άλλη πόλη της Λευκορωσίας.

Ρώσοι τραυματίες, στην πραγματικότητα ακόμη παιδιά

Τέσσερις πηγές επιβεβαίωσαν στη Deutsche Welle ότι υπάρχουν Ρώσοι στρατιώτες σε νοσοκομεία σε αυτές τις πόλεις στη νότια Λευκορωσία. Επιπλέον, ένα πρόχειρο νοσοκομείο δημιουργήθηκε στη Nαρόβλιτα, κοντά στα ουκρανικά σύνορα. Σύμφωνα με έναν από τους συνομιλητές της DW, πολλοί τραυματίες έρχονται και στο Moζίρ. Μερικοί στρατιώτες άργησαν να πάρουν πρώτες βοήθειες με αποτέλεσμα να είναι πολύ αργά και να έχουν ήδη γάγγραινα. «Εάν οι στρατιώτες μεταφέρονταν εγκαίρως, θα μπορούσαν να έχουν ήδη σώσει τα μέλη του σώματός τους», είπε η πηγή. Η ίδια πηγή ανέφερε ότι κάποιοι από τους τραυματίες έμειναν χωρίς φαγητό έως και πέντε ημέρες, είχαν χάσει τον προσανατολισμό τους, δεν είχαν ιδέα πού βρίσκονταν και ζήτησαν μόνο να τηλεφωνήσουν στους γονείς τους. Πρόκειται για τραυματίες που γεννήθηκαν το 2003, από φτωχές περιοχές της Ρωσίας. Στην πραγματικότητα είναι ακόμη παιδιά. Μια άλλη πηγή, που δεν σχετίζεται άμεσα με την υγειονομική υπηρεσία, αλλά καλά ενημερωμένη για την κατάσταση, επιβεβαιώνει ότι ένα νοσοκομείο στην περιοχή στο Γκόμελ λειτουργεί «ασταμάτητα», έως και 50 άτομα σε μια νύχτα. Ανάμεσά τους είναι και κανονικοί πολίτες ασθενείς με προγραμματισμένες εγχειρίσεις.

Τις περισσότερες φορές, οι χειρουργοί χρειάζεται να ακρωτηριάσουν μέλη των Ρώσων στρατιωτών. «Το νοσοκομείο είναι γεμάτο», λέει η πηγή, ζητώντας να μην δημοσιοποιηθεί η τοποθεσία της κλινικής. Αρκετές άλλες πηγές της DW αναφέρουν ότι στη Λευκορωσία μεταφέρονται όχι μόνο τραυματίες, αλλά και νεκροί στρατιώτες. Κανείς όμως από τους συνομιλητές δεν μπορεί να δώσει ακριβείς πληροφορίες για τον αριθμό των νεκρών. Φωτογραφίες δεν υπάρχουν. Πολλοί γιατροί με τους οποίους επικοινώνησε η DW αρνήθηκαν να μιλήσουν για την ιατρική περίθαλψη που παρέχεται στο ρωσικό στρατό. Σύμφωνα με δύο συνομιλητές, οι γιατροί έπρεπε να υπογράψουν μυστική συμφωνία για ιατρικό απόρρητο. Το Ίδρυμα Ιατρικής Αλληλεγγύης της Λευκορωσίας σημειώνει ότι όλα τα νοσοκομεία ελέγχονται πολύ αυστηρά. Οι υπάλληλοι των μυστικών υπηρεσιών της KGB ή της FSB έχουν τοποθετηθεί απευθείας στα νοσοκομεία, όλα τα κτίρια φυλάσσονται. Πολλοί γιατροί που θεωρητικά θα μπορούσαν να πουν κάτι, απομακρύνθηκαν από τα νοσοκομεία. Άλλοι και νοσοκομειακό προσωπικό φοβούνται και δεν μιλούν σε κανέναν.

Σύμφωνα με το Ίδρυμα Ιατρικής Αλληλεγγύης της Λευκορωσίας, υπάρχουν πάρα πολλοί νεκροί στρατιώτες. Οι κλινικές στη Λευκορωσία είναι υπερπλήρεις. «Όλοι οι τραυματίες, όταν γίνεται, μεταφέρονται στη Ρωσία με τραίνο», δήλωσε εκπρόσωπος του Ιδρύματος. Το υπουργείο Υγείας της Λευκορωσίας δεν έχει κάνει ούτε ένα σχόλιο για την ιατρική περίθαλψη του ρωσικού στρατού. Από τη σκοπιά του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, η βοήθεια προς Ρώσους στρατιώτες που τραυματίστηκαν στη μάχη, δεν αποτελεί συνενοχή, όπως εξηγεί ο πολιτικός επιστήμονας Σιαρχάι Μπόχνταν, επιστημονικός συνεργάτης στο  Friedrich-Meinecke-Institute στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου.

Συνένοχη η Λευκορωσία στον πόλεμο;

«Πρέπει να βοηθά κανείς όλους τους τραυματίες, σε όποιον στρατό κι αν ανήκουν. Τόσο στο πεδίο μάχης όσο και στη γύρω περιοχή» διευκρινίζει. «Υπάρχουν όμως και αποχρώσεις, γιατί η Ρωσία δεν θεωρεί επίσημα αυτό που συμβαίνει ως πόλεμο, κι αυτό σημαίνει ότι οι κανόνες των διεθνών συμβάσεων δεν ισχύουν σε αυτή την περίπτωση. Ως εκ τούτου, η κατάσταση των τραυματισμένων Ρώσων στρατιωτών που βρίσκονται στη Λευκορωσία δεν είναι σαφής αυτήν τη στιγμή». Γιατί όμως οι πληροφορίες για τους τραυματίες στρατιώτες κρατούνται ως επτασφράγιστο μυστικό; Ο Σιαρχάι Μπόχνταν πιστεύει ότι οι αρχές της Λευκορωσίας δεν είχαν καμιά πρόθεση να κρύψουν τα δεδομένα, αλλά προκύπτει από μια πρακτική που πηγάζει από μια στάση υπηρεσιακής πειθαρχίας και γραφειοκρατική νοοτροπία που αναπτύχθηκαν στη Λευκορωσία όλα αυτά τα χρόνια.

Ο Μποχντάν λέει ότι ο Λουκασένκο δεν θέλει να συμμετάσχει στην εισβολή στην Ουκρανία και ότι αντιστέκεται «με όλη του τη δύναμη». «Είναι σημαντικό για τη Λευκορωσία να δείξει ότι δεν κάνει τίποτα σοβαρό εναντίον της ίδιας της Ουκρανίας, αλλά αναγκάζεται μόνο να συνεργαστεί με τη Ρωσία. Το γεγονός ότι τα νοσοκομεία της Λευκορωσίας περιθάλπουν τραυματίες είναι, θα έλεγε κανείς, μια ήπια μορφή εμπλοκής στο πλευρό της Ρωσίας, αλλά από ανθρωπιστική άποψη, αυτό δεν συνιστά συμμετοχή στον πόλεμο», υποστηρίζει. «Αλλά η μετακίνηση ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού προς την Ουκρανία μέσω λευκορωσικού εδάφους είναι μια μορφή συνενοχής», αν και θα πρέπει ακόμα να αποδειχθεί, σύμφωνα με τον ειδικό, γιατί δεν είναι σαφές εάν η κυβέρνηση της Λευκορωσίας είχε την επιλογή να αποφασίσει, εάν θα άφηνε το στρατιωτικό υλικό να διέλθει από την επικράτειά της ή όχι. 

«Σε αυτό το σημείο υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες», τονίζει ο Μπόχνταν. Όπως πιστεύει, ο Λουκασένκο βρέθηκε απλά ενώπιον τετελεσμένων, όταν οι Ρώσοι στρατιωτικοί, πρωτοήλθαν για ασκήσεις στη Λευκορωσία και συμμετείχαν αργότερα στην επίθεση κατά της Ουκρανίας. Αυτό επιβεβαίωνε το γεγονός ότι, ενώ η Ουκρανία και η Ρωσία προετοιμάζονταν για πόλεμο και αναλάμβαναν τα κατάλληλα μέτρα για μια πιθανή γραμμή του μετώπου, η Λευκορωσία δεν ακολούθησε. Γι αυτό, σύμφωνα με τον ειδικό, τραυματισμένοι στρατιώτες νοσηλεύονται τώρα και σε πολιτικά νοσοκομεία της Λευκορωσίας.

Όλγα Στεφάνοβιτς, Μαρκιάν Ασταπτσούκ

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου