Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η ποσόστωση προσφύγων

Οι ενάγοντες, ο σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίκο και ο ούγγρος ομόλογός του Βίκτορ Όρμπαν θεωρούν ότι η μετεγκατάσταση προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία σε άλλες χώρες της ΕΕ δεν έχει κανένα νόημα. Ήδη το Σεπτέμβριο του 2015 η Μπρατισλάβα είχε αποκαλέσει την απόφαση του συμβουλίου υπ. Εσωτερικών της ΕΕ για την ποσόστωση στην κατανομή προσφύγων «επιταγή» των Βρυξελλών.

Ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στο Λουξεμβούργο οι νομικοί εκπρόσωποι Ουγγαρίας και Σλοβακίας επιχειρηματολόγησαν ότι η νομική βάση της απόφασης του συμβουλίου των υπ. Εσωτερικών της ΕΕ, την οποία καταψήφισαν τότε Βουδαπέστη, Μπρατισλάβα, Πράγα και Βουκουρέστι, ήταν ελλιπής. Εκτός αυτού παραβιάστηκε η αρχή της αναλογικότητας, τόνισαν οι δικηγόροι των δύο χωρών. Και οι δύο ενάγοντες επέκριναν ότι η απόφαση των υπ. Εσωτερικών συνιστούσε στην πραγματικότητα νέο νόμο, για τον οποίο δεν ζητήθηκε η άποψη των εθνικών κοινοβουλίων της ΕΕ.

Μπορεί η ΕΕ να επιβάλλει αποφάσεις;

Στην πολύκροτη δικαστική διαδικασία ο εναγόμενος είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δηλαδή η εκπροσώπηση και των 28 χωρών-μελών της ΕΕ. Ο νομικός εκπρόσωπος του Συμβουλίου απέρριψε τα επιχειρήματα της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας, λέγοντας ότι για την απόφαση των υπ. Εσωτερικών το Συμβούλιο κινήθηκε εντός του σχετικού νομικού πλαισίου. Λόγω της όξυνσης της προσφυγικής κρίσης το καλοκαίρι το 2015 έπρεπε να ληφθούν άμεσα αποφάσεις, είπε ο δικηγόρος, προσθέτοντας ότι η κατά πλειοψηφία απόφαση λήφθηκε αφότου Σλοβακία και Ουγγαρία αρνήθηκαν κάθε συνεργασία. Επιπλέον πρόσθεσε ότι τέτοιου είδους αποφάσεις προβλέπονται από την Συνθήκη της Λισαβόνας.

Μετ' εμποδίων μετεγκατάσταση στην ΕΕ

Σύμφωνα με την απόφαση των υπ. Εσωτερικών η Ουγγαρία θα έπρεπε να δεχθεί στο έδαφός της 1.294 πρόσφυγες και η Σλοβακία 886. Μέχρι σήμερα μόλις 16 πρόσφυγες από την Ελλάδα έχουν περάσει τα σύνορα της Σλοβακίας. Ο ευρωπαίος επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος επιμένει ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί η απόφαση για τη μετεγκατάσταση προσφύγων ως ένδειξη αλληλεγγύης σε Ελλάδα και Ιταλία που επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος της προσφυγικής κρίσης. Ωστόσο η διαδικασία προχωρά μετ' εμποδίων και σε χώρες που δεν προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά της απόφασης των υπ. Εσωτερικών του 2015. Στις 5 Μαΐου η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι από τις 160.000 θέσεις που έχουν προβλεφθεί συνολικά για μετεγκατάσταση, μόνο 28.713 έχουν πάρει πράσινο φως από τις χώρες μέλη. Έτσι μόλις 18.119 πρόσφυγες και μετανάστες από Ελλάδα και Ιταλία έχουν κατανεμηθεί σε άλλες χώρες της ΕΕ. Ας σημειωθεί ότι ενώ η Γερμανία θα έπρεπε να δεχθεί μέχρι σήμερα 23.292 πρόσφυγες στο έδαφός της, όπως προβλέπει η σχετική απόφαση, μόλις 4.244 άτομα έχουν περάσει τα γερμανικά σύνορα.

Γιούνκερ: «Να μην αφήσουμε Ελλάδα και Ιταλία στη μοίρα τους»

Στο μεταξύ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει παραδεχθεί ότι η ποσόστωση στην κατανομή προσφύγων δεν λειτουργεί. Για το λόγο αυτό οι Βρυξέλλες εξετάζουν τώρα νέους τρόπους για να ανακουφίσουν την Ιταλία και την Ελλάδα. «Είναι απαράδεκτο να ακούς από ορισμένες χώρες της Ευρώπης ότι η Ελλάδα και η Ιταλία θα πρέπει να βρουν μόνες τους λύσεις στο πρόβλημα», δήλωσε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, για να τονίσει: «Είναι πρόβλημα όλων των χωρών και πρέπει να βρούμε λύσεις από κοινού».

Μπερντ Ρίγκερτ / Στέφανος Γεωργακόπουλος