Συνάντηση Ζεεχόφερ-Μηταράκη για το προσφυγικό

Τον αρμόδιο γερμανό ομόλογο του, τον υπουργό Εσωτερικών, Χορστ Ζεεχόφερ, επισκέφτηκε την Τετάρτη το βράδυ στο Βερολίνο ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης. Στην ατζέντα των συνομιλιών βρέθηκε όλο το φάσμα του προσφυγικού, κυρίως η συνεργασία στη διαχείριση της μετανάστευσης και των διαδικασιών ασύλου καθώς και η ένταξη των δικαιούχων διεθνούς προστασίας στην Ελλάδα. Όπως δήλωσε ο έλληνας υπουργός μετά τη συνάντηση, με τον ομόλογο του συμφώνησαν ότι «το μεταναστευτικό είναι ένα θέμα που αφορά όλη την Ευρώπη και απαιτεί αλληλεγγύη. Αλληλεγγύη στην προστασία των συνόρων, αλληλεγγύη στην επιστροφή όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας, αλληλεγγύη στην ενσωμάτωση αυτών που τελικά κρίνεται ότι δικαιούνται άσυλο».

Επαναπροωθήσεις στην Ελλάδα

Κατά τη συνομιλία τους συζήτησαν και ένα διμερές θέμα, στο οποίο επικρατεί διάσταση απόψεων – τις δευτερογενείς μεταναστευτικές ροές, η μετακίνηση δηλαδή μεταναστών εντός της ΕΕ, στην προκειμένη περίπτωση από την Ελλάδα στην Γερμανία. Αυτή η μετακίνηση αφορά δικαιούχους διεθνούς προστασίας, δηλαδή προσφύγων, στους οποίους έχει χορηγηθεί άσυλο στην Ελλάδα. Η γερμανική κυβέρνηση επικρίνει την Αθήνα ότι δεν καταβάλει προσπάθειες να τους παρεμποδίσει να έρθουν στη Γερμανία προκειμένου να υποβάλουν και εδώ αίτηση χορήγησης ασύλου. Όπως δήλωσε ο Νότης Μηταράκης στο Βερολίνο, «όσοι έρχονται από την Ελλάδα στη Γερμανία έρχονται νομίμως και αυτό είναι πολύ σημαντικό να το τονίσουμε - έρχονται βάσει του πλαισίου της Σένγκεν.» Με την άποψη αυτή διαφωνεί η Γερμανία. Το θέμα παραμένει και μετά την επίσκεψη του έλληνα υπουργού ανοιχτό.

Σύμφωνα με στοιχεία του γερμανικού υπ. Εσωτερικών το 2020 είχαν υποβάλει στη Γερμανία περίπου 7.100 άτομα αιτήσεις χορήγησης ασύλου, στα οποία προηγουμένως είχε χορηγηθεί άσυλο στην Ελλάδα. Τους πρώτους τέσσερις μήνες φέτος ο αριθμός τους κυμάνθηκε στα 4.800. Η γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για τη Μετανάστευση και τους Πρόσφυγες (BAMF) υπολογίζει στα 17.300 τα άτομα για τα οποία «υπάρχουν ενδείξεις» ότι έχουν αναγνωριστεί στην Ελλάδα ως πρόσφυγες. Επειδή η Αθήνα κατά κανόνα απορρίπτει τα γερμανικά αιτήματα για επαναπροώθηση, τα άτομα αυτά παραμένουν στη Γερμανία. Σύμφωνα με το γερμανικό υπ. Εσωτερικών το 2018 η Ελλάδα δέχτηκε έξι άτομα και είκοσι το 2019. Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής είναι οι γερμανικές αρχές και υπηρεσίες να μην εξετάζουν από το 2019 αιτήματα ασύλου αυτών των ανθρώπων επειδή δεν τα θεωρούν «πρωταρχικής σημασίας».

Αντιμετώπιση των δευτερογενών ροών

Ο κ. Μηταράκης διαβεβαίωσε τον ομόλογό του ότι και ο ίδιος δεν επιθυμεί τις δευτερογενείς ροές, επειδή η δυνατότητα αυτή αποτελεί κίνητρο για κυκλώματα διακίνησης να φέρνουν μετανάστες στην Ελλάδα με την υπόσχεση ότι θα τους προωθήσουν στη συνέχεια από εκεί στη Γερμανία. Προκειμένου να μειωθεί το κίνητρο για τις δευτερογενείς ροές, η Γερμανία προτίθεται να στηρίξει οικονομικά τα ελληνικά προγράμματα ενσωμάτωσης προσφύγων. Μετά το πέρας της συνάντησης, ο κ. Ζεεχόφερ δήλωσε: «Εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης, η Ελλάδα φέρει σημαντικό βάρος στη διαχείριση διαδικασιών ασύλου. Παράλληλα, προσφέρει στέγη και φροντίδα στους αιτούντες άσυλο και στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας. Ως εκ τούτου η Γερμανία θα υποστηρίξει την ένταξη των δικαιούχων διεθνούς προστασία στην Ελλάδα, προσφέροντας οικονομική βοήθεια από κοινού με το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.» Σύμφωνα με πηγές τις ελληνικής πλευράς ο κ. Ζεεχόφερ υποσχέθηκε να διαθέσει το ποσό των 50 εκ. ευρώ.

Σε αυτό το πλαίσιο ο Νότης Μηταράκης επεσήμανε ότι το πρόβλημα των δευτερογενών ροών δεν πρόκειται να λυθεί χωρίς να λυθεί το ζήτημα των πρωτογενών ροών. Αυτό προϋποθέτει την ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και συνεπώς την εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό. Ο έλληνας υπουργός ζήτησε από τον ομόλογο του, η Γερμανία να συνεχίσει να ασκεί πίεση προκειμένου η Άγκυρα να τηρεί αυτή τη συμφωνία. «Ομοίως η Ευρώπη πρέπει», σύμφωνα με τον κ. Μηταράκη «να συνεργαστεί καλύτερα για την εντατικοποίηση των επιστροφών στην Τουρκία, βάσει της κοινής δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας για το 2016.»

Το πρόβλημα Αφγανιστάν

Εκτός αυτού Ελλάδα και Γερμανία έχουν υπογράψει κοινή επιστολή με την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Δανία και την Ολλανδία αναφορικά με την επιδείνωση της κατάστασης ασφαλείας στο  Αφγανιστάν. Στην επιστολή που θα δημοσιευτεί προσεχώς, οι έξι χώρες απορρίπτουν το αίτημα της κυβέρνησης της Καμπούλ να σταματήσουν οι αναγκαστικές επιστροφές Αφγανών από την ΕΕ.

Στην επιστολή τονίζεται ότι εξακολουθεί να ισχύει η συμφωνία ΕΕ-Αφγανιστάν στο μεταναστευτικό, που προβλέπει την επιστροφή όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας. Πέραν αυτού όμως οι κκ. Ζεεχόφερ και Μηταράκης εκτιμούν ότι η σταδιακή άνοδος των Ταλιμπάν στην εξουσία εγκυμονεί τον κίνδυνο νέων μαζικών ροών από το Αφγανιστάν προς την Ευρώπη.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο