Συνδικάτα: Μη φοβάστε τα ρομπότ!

Η ενδεδειγμένη απάντηση στα ρομπότ δεν είναι ο φόβος, τονίζει ο Ράινερ Χόφμαν, επικεφαλής της Ομοσπονδίας Γερμανικών Συνδικάτων (DGB). Αυτό που χρειάζεται είναι μία οργανωμένη στρατηγική, η οποία θα στηρίζει τους εργαζόμενους να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα μέσω διαρκούς επανεκπαίδευσης, αλλά και θα διασφαλίζει τους κοινωνικά ασθενέστερους. Για να ξεκινήσουμε από τα θετικά της αποκαλούμενης «τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης»: τα ρομπότ μπορούν να υποβοηθήσουν τον άνθρωπο, αναλαμβάνοντας τις πιο κοπιαστικές ή επαχθείς εργασίες, επισημαίνει ο Ράινερ Χόφμαν, μιλώντας στη Γερμανική Ραδιοφωνία (DLF).

 «Ας αναλογιστούμε την κλασσική βιομηχανική παραγωγή, η οποία απαιτούσε έντονη σωματική δραστηριότητα. Με θόρυβο, με σκόνη και με άλλους επιβαρυντικούς για την υγεία παράγοντες. Πολλές από αυτές τις δραστηριότητες έχουν ανατεθεί πλέον στα ρομπότ. Με τη βοήθειά τους η εργασία εξανθρωπίζεται κατά κάποιον τρόπο» λέει ο επικεφαλής του DGB. Ως εδώ καλά. Αλλά από την άλλη πλευρά η επέλαση των ρομπότ δεν μπορεί παρά να καταργήσει θέσεις εργασίας σε κλάδους και δραστηριότητες που δεν χρειάζονται πια ανθρώπινη παρέμβαση.

Καταργούνται, αλλά και δημιουργούνται θέσεις εργασίας

Αυτό είναι αλήθεια, λέει ο Ράινερ Χόφμαν, για να επισημάνει ωστόσο: «Γνωρίζουμε ότι με τις τεχνολογικές αλλαγές όχι μόνο εκλείπουν, αλλά και δημιουργούνται θέσεις εργασίας. Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορούμε να προβλέψουμε πού ακριβώς δημιουργούνται. Το κλειδί για να δώσουμε μία απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι η συνεχής εκπαίδευση και καλλιέργεια των επαγγελματικών προσόντων». Σε κάθε περίπτωση, οι αλλαγές στην αγορά εργασίας θα είναι σαρωτικές. Και μάλιστα όχι μόνο στις παραδοσιακές βιομηχανικές δραστηριότητες. Είναι κάτι που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν, ίσως γιατί ο όρος «τέταρτη βιομηχανική επανάσταση» οδηγεί στο παραπλανητικό συμπέρασμα ότι η επέλαση των ρομπότ περιορίζεται στη μαζική βιομηχανική παραγωγή.

Η αλήθεια είναι διαφορετική, προειδοποιεί ο επικεφαλής των γερμανικών συνδικάτων: «Μιλάμε για όλους τους κλάδους της οικονομίας, ακόμη και για την παροχή υπηρεσιών. Η ψηφιοποίηση επεκτείνεται σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Σκεφτείτε για παράδειγμα την αναγνώριση κειμένου, φωνής ή εικόνας με τη βοήθεια αλγορίθμων, εφαρμογές που ήδη χρησιμοποιούμε στα κινητά μας. Οι αλλαγές δεν περιορίζονται στη βιομηχανία…»

Πρότυπο η Σίλικον Βάλει;

Μια ματιά στη «Μέκκα της καινοτομίας» προκαλεί προβληματισμό: η αμερικανική Σίλικον Βάλει, έδρα πολυάριθμων start-ups, συγκεντρώνει βέβαια τεράστιο πλούτο, αλλά κρύβει και ανείπωτη φτώχεια. Λίγοι γνωρίζουν ότι στις ΗΠΑ ο ένας στους τέσσερις άστεγους ζει στη …Σίλικον Βάλει. Πόσο καθησυχαστική είναι αυτή η εξέλιξη για το μέλλον της καινοτομίας, της εργασίας και της διανομής του εισοδήματος; «Είναι πράγματι ένα τεράστιο πρόβλημα», λέει ο Ράινερ Χόφμαν. «Έχουμε μπροστά μας νέα ερωτήματα για την αναδιανομή του εισοδήματος, στα οποία θα πρέπει να βρούμε μία απάντηση. Στη Σίλικον Βάλει δεν έχουν ούτε συλλογικές συμβάσεις, ούτε συμβούλια εργαζομένων, δεν υπάρχουν όλα αυτά τα εργαλεία που εδώ στη Γερμανία, αλλά και γενικότερα στην Ευρώπη, θεωρούμε απαραίτητη προϋπόθεση για να δαμάσουμε τις τεχνολογικές αλλαγές στην αγορά εργασίας…»

Πέτερ Σαβίτσκυ, Γιάννης Παπαδημητρίου