Σχέδιο Μάρσαλ για την Ελλάδα

Εδώ και μήνες η Ελλάδα περιμένει την εκταμίευση των εκκρεμών δόσεων από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, η ανεργία έχει εκτοξευθεί στα ύψη, η ρευστότητα στην αγορά είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Μια χώρα που παραπαίει και περιμένει από μήνα σε μήνα να δει πως θα καλύψει τις ανάγκες της. Υπάρχει άραγε πραγματική διέξοδος από αυτή την κατάσταση;  Ο Αλέξανδρος Κρητικός, καθηγητής Βιομηχανικής Οικονομικής και Οικονομικών Θεσμών στο Πανεπιστήμιο του Πότσνταμ και αντιπρόεδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών στο Βερολίνο, απαντά πως ναι. Η λύση θα ήταν ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ για την Ελλάδα. Μια άποψη που υποστηρίζεται συχνά και την οποία επανέλαβε ο κ. Κρητικός σε διημερίδα που διοργάνωσε πριν από μερικές ημέρες ο Σύλλογος Ελλήνων Επιστημόνων στη Φρανκφούρτη:

«Θα πρέπει καταρχάς να δούμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη θέση από πλευράς δομών. Βλέπουμε πως δεν είναι σε θέση να σταθεί μόνη της στα πόδια της και ο λόγος είναι ότι δεν διαθέτει σχεδόν καθόλου βιομηχανία καθώς και ένα ελάχιστο ποσοστό σε καινοτόμα βιομηχανικά προϊόντα. Η χώρα διαθέτει ένα εξαιρετικά περιορισμένο σύστημα καινοτόμων ερευνών και με αυτό εννοώ επιχειρήσεις που πραγματοποιούν έρευνες πάνω σε καινοτόμα προϊόντα καθώς αντίστοιχα ερευνητικά κέντρα, όπως για παράδειγμα στη Γερμανία το Ινστιτούτο Fraunhofer, τα οποία στηρίζουν τις επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα θα πρέπει να δημιουργηθεί μια δομή, η οποία θα μπορέσει να δώσει τη δυνατότητα στη χώρα, μακροπρόθεσμα η ανάπτυξη να προέλθει από την ίδια και να είναι ανταγωνιστική μέσα στην Ευρωζώνη».

Καινοτομία μέσα από κονδύλια που δεν έχουν απορροφηθεί

Σύμφωνα με τον κ. Κρητικό μέσα στα επόμενα χρόνια θα πρέπει να δημιουργηθούν τέτοιου είδους ερευνητικά κέντρα γύρω από τις μεγάλες πόλεις, δηλαδή Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Ο 47χρονος καθηγητής επισημαίνει πάντως πως τα κονδύλια σαφώς και δεν θα προέλθουν από τον ιδιωτικό τομέα. Ποιος ιδιώτης θα πήγαινε άλλωστε τώρα να επενδύσει σε καινοτόμα έρευνα στην Ελλάδα; Οι πόροι θα πρέπει να προέλθουν από την ΕΕ. Θα πρέπει δηλαδή οι Ευρωπαίοι εταίροι να βάλουν το χέρι στην τσέπη. Πώς όμως θα γίνει κάτι τέτοιο την ώρα που οι χώρες που συνεισφέρουν τα περισσότερα κονδύλια δίνουν σκληρές μάχες ακριβώς για να μειώσουν τη συνεισφορά τους;

«Το θέμα δεν είναι εάν η Γερμανία και οι άλλες χώρες θέλουν να πληρώσουν. Το θέμα είναι εάν θέλουν η Ελλάδα να αναπτυχθεί, στηριζόμενη στις δικές της δυνάμεις. Εάν θέλουν πράγματι κάτι τέτοιο, είναι απολύτως απαραίτητο να τεθούν τώρα οι βάσεις. Και οι βάσεις τίθενται, όταν τίθενται οι βάσεις για καινοτόμες έρευνες. Εκτός αυτού, δεν χρειάζεται να διατεθούν  νέα κονδύλια. Υπάρχουν κονδύλια από τα Διαρθρωτικά Ταμεία τα οποία η Ελλάδα δεν έχει απορροφήσει. Εκεί υπάρχουν, νομίζω, αυτή τη στιγμή 15 δις που δεν θα χρησιμοποιηθούν και τα οποία θα μπορούσαν να αναδιανεμηθούν και να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά».

Όσο για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και αν θα πρέπει να υπάρξει νέο κούρεμα ο κ. Κρητικός απαντά:

«Ένα νέο κούρεμα είναι πιθανότατα αναπόφευκτο, κυρίως όσο θα συνεχίζει κανείς να μην βοηθάει την Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της και να αναπτυχθεί μόνης της. Είναι σίγουρο πως τα επόμενα χρόνια η Ελλάδα θα πρέπει να πάρει και άλλα δάνεια για να καταφέρει να πληρώσει μόνο τους τόκους. Όσο λοιπόν η Ελλάδα δεν καταφέρνει να αποπληρώσει τους τόκους βασιζόμενη σε ένα δικό της πλεόνασμα, ένα κούρεμα θα είναι απαραίτητο».

Στην ερώτησή μας τέλος, πότε προβλέπει η Ελλάδα να μπορέσει να σταθεί μόνη της στα πόδια της, απαντά πως τέτοιου είδους επενδύσεις έχουν ένα σημαντικό θετικό ψυχολογικό αντίκτυπο, αλλά μέχρι πραγματικά να υλοποιηθούν και να αποδώσουν απαιτείται πολύς χρόνος, απαιτούνται είκοσι χρόνια.

Ο κ. Κρητικός είναι γιός Έλληνα και Γερμανίδας. Μεγάλωσε στο Μόναχο, όπου και καταρχάς σπούδασε. Αργότερα συνέχισε τις σπουδές του στο Βερολίνο και έκανε την υφηγεσία του στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Vedriana της Φρανκφούρτης. 

Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ.σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης