Τίποτα παραπάνω από μια απλή προσέγγιση

Όχι, δεν πρόκειται για την μεγάλη επιτυχία. Περισσότερο από τρεις ώρες κράτησαν οι συνομιλίες του Βλαντιμίρ Πούτιν και του τούρκου προσκεκλημένου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αγ. Πετρούπολη, η έκβαση όμως ήταν κάθε άλλο παρά μια ιστορική προσέγγιση. Στη συνέντευξη τύπου που ακολούθησε οι δύο ηγέτες ανακοίνωσαν το τέλος της περιόδου ψυχρότητας μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας και εμφανίστηκαν έτοιμοι να επαναφέρουν τις οικονομικές τους σχέσεις στα παλιά επίπεδα. Το αποτέλεσμα αυτό μπορεί να μην είναι ρηξικέλευθο αλλά είναι σίγουρα θετικό, ακόμη και για τους Ευρωπαίους. Διότι μια διαμάχη ή ένας εμπορικός πόλεμος δεν θα ήταν προς το συμφέρον ούτε της ΕΕ αλλά ούτε και του ΝΑΤΟ.

Εκτός ατζέντας η Συρία

Μπορεί να υπάρχει διάθεση για επιστροφή στην ομαλότητα, ωστόσο οι διαφωνίες μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας παραμένουν τεράστιες. Αυτό φάνηκε όταν οι δυο πολιτικοί επισήμαναν ότι προτίμησαν να μην αναφερθούν στο θέμα της Συρίας στις επίσημες διαπραγματεύσεις για να μπορέσουν μετά την συνέντευξη τύπου να το συζητήσουν με την ησυχία τους. Χάρη σ' αυτό το πονηρό τέχνασμα μπόρεσαν να αποφύγουν τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων όσον αφορά το πώς βλέπουν το μέλλον της Συρίας αλλά και τον σύρο δικτάτορα Άσαντ, τον οποίο στηρίζει ο Πούτιν ενώ ο Ερντογάν απεργάζεται την πτώση του.
Αντικείμενο πολιτικής διένεξης ενδέχεται να αποτελέσει και η διαμάχη για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, στην οποία οι Τούρκοι στηρίζουν τους εταίρους και στενούς συγγενείς τους Αζέρους ενώ η Ρωσία διατηρεί στρατιωτική συμμαχία με τους Αρμενίους. Αυτό το θέμα δεν αναφέρθηκε καν στη συνέντευξη τύπου.

Άρση κυρώσεων και Turkish Stream

Αντ' αυτού οι δύο πρόεδροι επικεντρώθηκαν στα οικονομικά ζητήματα, για τα οποία προέβησαν επίσης σε πολλές αλλά μη δεσμευτικές δηλώσεις. Η Ρωσία θα άρει σταδιακά τις κυρώσεις ωστόσο παραμένει άγνωστο πότε ακριβώς οι τούρκοι αγρότες θα μπορέσουν και πάλι να προωθήσουν τα προϊόντα τους στη ρωσική αγορά.
Όσον αφορά το ζήτημα της κατασκευής του αγωγού αερίου Turkish Stream που έχει παγώσει, ο τούρκος πρόεδρος αρκέστηκε απλά στο να επιβεβαιώσει την κατασκευή του αγωγού που έχει ως στόχο να τροφοδοτεί την δυτική Τουρκία αλλά και την ΕΕ με αέριο από τη Ρωσία. Ωστόσο δεν αναφέρθηκε σε περαιτέρω λεπτομέρειες. Απτή πρόοδος φαίνεται να υπήρξε στο ζήτημα της κατασκευής του πρώτου πυρηνικού εργοστασίου της Τουρκίας με ρωσική βοήθεια. Ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι σύντομα θα ανακηρύξει το έργο αυτό στο Ακουγιού εθνική επένδυση, πράγμα που συνεπάγεται μακροχρόνιες φορολογικές ελαφρύνσεις.

Η ρωσοτουρκική οικονομική και πολιτική συνεργασία αναμένεται λοιπόν να ενεργοποιηθεί και πάλι αλλά δεν μπορεί να γίνεται λόγος για στρατηγική συμμαχία των δυο χωρών, η οποία μάλιστα να αποτελεί και πρόκληση για την ΕΕ ή τη Δύση γενικότερα. Ούτε πρόκειται για μια νέα προσωπική φιλία μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν, έστω και αν ο τούρκος πρόεδρος αποκάλεσε τον οικοδεσπότη του «αγαπητέ φίλε». Ο τελευταίος απάντησε με ένα διπλωματικό «αξιότιμε πρόεδρε».

Αντρέι Γκουρκόφ