Τα επόμενα βήματα κατά του Ισλαμικού Κράτους

Η ιρακινή πόλη Φαλούτζα έμεινε δύο χρόνια υπό την κατοχή της ισλαμιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος. Στο τέλος Ιουνίου η ιρανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι οι ιρακινές ένοπλες δυνάμεις απελευθέρωσαν την πόλη. Η ανακατάληψη της Φαλούτζα ήρθε να προστεθεί σε μια σειρά στρατιωτικών επιτυχιών κατά του Ισλαμικού Κράτους στο διάστημα των περασμένων μηνών. Δεδηλωμένος στόχος είναι η ανακατάληψη της Μοσούλης, η οποία έχει περικυκλωθεί από δυνάμεις του ιρακινού στρατού. Ωστόσο, η επιχείρηση αυτή είναι πολύ πιθανό να πυροδοτήσει κύμα φυγής εκατοντάδων χιλιάδων, ίσως και άνω του ενός εκατομμυρίου Ιρακινών στο διάστημα των επόμενων μηνών και για όσο συνεχιστεί η πολιορκία της Μοσούλης.

Οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους οπισθοχωρούν παράλληλα και στη Συρία. Τον περασμένο Μάρτιο εκτελέστηκε ο στρατιωτικός ηγέτης του Ισλαμικού Κράτους, ο Τσετσένος Ταχάν Μπατιρασβίσλι, ευρέως γνωστός ως Αμπού Ομάρ αλ Σισάνι. Ωστόσο, οι μάχες στην περιοχή συνεχίζονται με μεγάλη σκληρότητα και σοβαρές επιπτώσεις για τον άμαχο πληθυσμό.

Με αυτά και πολλά άλλα προβλήματα θα βρεθεί αντιμέτωπη η διεθνής συμμαχία κατά του Ισλαμικού Κράτους υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Εκπρόσωποί της συναντώνται σήμερα στη Ουάσιγκτον. Πρόκειται για μια «συμμαχία προθύμων», αποτελούμενη από τις μεγάλες χώρες της Δύσης, την Τουρκία και σειρά αραβικών κρατών, η οποία στηρίζει την ιρακινή ηγεσία με αεροπορικές επιθέσεις κατά του Ισλαμικού Κράτους. Αντίστοιχες επιχειρήσεις πραγματοποιεί και στη Συρία, ωστόσο δεν συνεργάζεται με το συριακό καθεστώς Άσαντ. Η διεθνής συμμαχία διατηρεί πάντως σχέσεις με τον ρωσοσυριακό συνασπισμό, που έχει θέσει ως στόχο την καταπολέμηση των τρομοκρατών στη Συρία. Ωστόσο, σε αυτούς φαίνεται να συμπεριλαμβάνει προφανώς και πολλές ομάδες της συριακής αντιπολίτευσης.

Έμφαση στα σημεία που ενώνουν

Τις δύο συμμαχίες χωρίζουν σημαντικές διαφορές στόχων: Την ώρα που η διεθνής συμμαχία υπό τις ΗΠΑ θέτει ως βασική προϋπόθεση για διαρκή ειρήνευση στη Συρία την παραίτηση του Μπασάρ αλ Άσαντ, ο ρωσοσυριακός συνασπισμός δεν θέλει ούτε να ακούει για απομάκρυνση του σύρου προέδρου. Πάντως, σύμφωνα με τον Στέφαν Ροσίνι, ειδικό σε θέματα Μέσης Ανατολής από το think tank GIGA του Αμβούργου, οι δύο πλευρές επιχειρούν πλέον να εστιάσουν στα κοινά σημεία. «Τώρα καταβάλλεται προσπάθεια να έρθουν στο προσκήνιο τα σημεία που ενώνουν. Αυτά περιλαμβάνουν την κοινή μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους και τώρα και του Μετώπου Αλ Νούσρα. Επίσης είναι κοινή επιθυμία να διατηρηθούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι συριακές κρατικές δομές για να μην επαναληφθούν τα φαινόμενα κατάρρευσης του Ιράκ και του Αφγανιστάν, και ως εκ τούτου τα κενά που δημιουργούνται για τη δράση των τζιχαντιστών», τονίζει ο Στέφαν Ροσίνι.

Ο γερμανός αναλυτής εκτιμά ότι το συριακό κράτος θα εξακολουθήσει να βρίσκεται υπό την κυριαρχία του προέδρου Άσαντ. Μετά από πέντε χρόνια αιματηρού εμφυλίου και πολύνεκρων συγκρούσεων, οι χώρες της Δύσης αρχίζουν να επιδεικνύουν πιο συμβιβαστική διάθεση. Σύμφωνα με τον Στέφαν Ροσινί, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα συμφέροντα όλων των πλευρών που εμπλέκονται σε αυτή τη σύρραξη προκειμένου να βρεθεί διέξοδος, κάτι που δεν συνέβη μέχρι σήμερα. Όπως υπογραμμίζει ο γερμανός ειδικός, «μέχρι σήμερα λεγόταν απλά ότι ο συριακός λαός έχει δικαίωμα να αποφασίσει ελεύθερα τι θέλει. Όμως δεν υπάρχει αυτός ο ένας συριακός λαός. Γι' αυτό δεν μπορεί κανείς απλά να επικαλείται κάτι τέτοιο, αλλά πρέπει να διεξαχθούν ρεαλιστικές διαπραγματεύσεις με το Ιράν, τη Ρωσία, τη Σαουδική Αραβία και την Τουρκία προκειμένου να φθάσουμε σε μια κοινά αποδεκτή λύση».

Κέρστεν Κνιπ / Άρης Καλτιριμτζής