Τι κάνει καλύτερα το Ισραήλ με τους εμβολιασμούς;

Μόλις δύο εβδομάδες έχουν περάσει από την έναρξη των μαζικών εμβολιασμών κατά του κορωνοϊού στις περισσότερες δυτικές χώρες και η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοινώνει στοιχεία που προκαλούν αίσθηση παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας Γιούλι Εντελστάιν, μέχρι τις 5 Ιανουαρίου το εμβόλιο- και συγκεκριμένα η πρώτη δόση του σκευάσματος που ανέπτυξαν από κοινού οι εταιρίες BionTech και Pfizer- είχε ήδη γίνει σε 1,37 εκατομμύρια πολίτες του Ισραήλ.

Ενόψει πρόωρων εκλογών, τον Μάρτιο, ο πρωθυπουρός της χώρας, Μπένιαμιν Νετανιάχου, επιχειρεί να αντλήσει πολιτικό κεφάλαιο από την υπόθεση. Σε σύγκριση με άλλες χώρες το Ισραήλ είναι "παγκόσμιος πρωταθλητής" στους εμβολιασμούς, δηλώνει ο πρωθυπουργός μέσω Twitter. Υπόσχεται μάλιστα στους συμπατριώτες του ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να είναι η πρώτη χώρα που απαλάσσεται οριστικά από την πανδημία, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι οι πολίτες θα συνεχίσουν να προσέρχονται στα κέντρα εμβολιασμών.

Η ...μεταφορική σημασία του εμβολίου

Η κυβέρνηση του Ισραήλ είχε εξασφαλίσει εγκαίρως εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου που παρασκεύσασαν οι εταιρίες BionTech και Pfizer. Τα εμβόλια καταφθάνουν τμηματικά στη χώρα. Επιπλέον, την περασμένη Τρίτη το υπουργείο Υγείας ενέκρινε την κυκλοφορία του εμβολίου της αμερικανικής εταιρίας Moderna, η αποστολή του οποίου θα καθυστερήσει ωστόσο για περίπου δύο μήνες. "Στην κοινωνία του Ισραήλ έχουμε  μία εμφανή διάθεση να απαλλαγούμε επιτέλους από αυτή την κατάσταση, να ανακτήσουμε τον έλεγχο στη ζωή μας", λέει η Ντιάν Λεβίν, καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα. "Από αυτή την άποψη, το εμβόλιο λειτουργεί με μία μεταφορική έννοια και ο κόσμος βλέπει ότι θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να ξεφύγουμε από την πανδημία του κορωνοϊού". 

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, τα κρούσματα του ιού αυξάνονται. Μέχρι στιγμής περίπου 3.440 άνθρωποι έχουν πεθάνει από τον κορωνοϊό στο Ισραήλ και οι αρχές αποφάσισαν να αυστηροποιήσουν το τρίτο κατά σειρά λόκνταουν που πρόσφατα επέβαλαν. Ο υπουργός Υγείας προειδοποιεί ότι ο εμβολιασμός θεωρείται πλήρης και αποτελεσματικός μόνο αφού παρέλθει μία εβδομάδα από τη δεύτερη δόση και μέχρι τότε τα ποσοστά θνησιμότητας μπορεί να αυξηθούν. Γι αυτόν τον λόγο, τονίζει, "χρειάζονται άμεσα και πλήρη περιοριστικά μέτρα".

Εμβολιασμοί επί επτά ημέρες την εβδομάδα

Σύμφωνα με τους ειδικούς, βασικοί παράγοντες που συμβάλουν στην ταχύτατη διεξαγωγή εμβολιασμών είναι το σχετικά μικρό μέγεθος της χώρας με μόλις εννέα εκατομμύρια κατοίκους, η διαθεσιμότητα των εμβολίων ασφαλώς, αλλά και το γεγονός ότι το σύστημα υγείας έχει ψηφιοποιηθεί πλήρως. Στο Ισραήλ κάθε πολίτης πρέπει να έχει εγγραφεί σε ένα από τα συνολικά τέσσερα ταμεία της χώρας, τα οποία μάλιστα διαθέτουν δικές τους κλινικές. Ο εμβολιασμός γίνεται μέσω των ταμείων, είτε σε αυτές τις κλινικές, είτε σε άλλα σημεία εμβολιασμού, επί επτά ημέρες την εβδομάδα. "Το σύστημα υγείας έχει επεκταθεί παντού, σε κάθε γειτονιά, σε κάθε μικρό οικισμό υπάρχει μία κλινική" εξηγεί η Ντιάν Λεβίν, τμηματάρχης και η ίδια στον ασφαλιστικό οργανισμό Clalit. "Παράλληλα, υπάρχει μία κεντρικά οργανωμένη ψηφιακή διασύνδεση όλων των μονάδων, οι πάντες είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους".

Όπως και σε άλλες χώρες, έτσι και στο Ισραήλ δίνεται προτεραιότητα σε ηλικιωμένους, ευπαθείς ομάδες, αλλά επίσης σε γιατρούς και νοσηλευτές. Πάντως, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφορούν ιστορίες και για πολύ νεότερους που κατάφεραν να πάρουν μία "υπεράριθμη" δόση του εμβολίου με την αιτιολογία ότι, αν δεν την έπαιρναν, θα εξασθενούσε η επίδρασή της.

Απαγόρευση κυκλοφορίας στη Ραμάλα

Άγνωστο παραμένει πότε θα αρχίσουν οι εμβολιασμοί για τα πέντε εκατομμύρια των Παλαιστινίων που διαμένουν στη Δυτική Όχθη του Ιορδάνη, που διοικείται από την Αυτόνομη Παλαιστινιακή Αρχή, αλλά και στη Λωρίδα της Γάζας, που ελέγχεται από τη ριζοσπαστική οργάνωση Χαμάς. Και στις δύο αυτές περιφέρειες ο αριθμός των κρουσμάτων αυξάνεται τους τελευταίους μήνες. Στη Ραμάλα έχει ήδη επιβληθεί νυχτερινή απαγόρευση της κυκλοφορίας. Σύμφωνα με το παλαιστνιακό υπουργείο Υγείας περισσότεροι από 1.600 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από τον κορωνοϊό. Ο υψηλός αριθμός κρουσμάτων, σε συνδυασμό με τα ρεπορτάζ για την επιτυχή διαχείριση των εμβολιασμών στο γειτονικό Ισραήλ, πυροδοτούν συζητήσεις και προκαλούν ερωτήματα για την έναρξη τωμ εμβολιασμών και στα παλαιστινιακά εδάφη.

 Η Αυτόνομη Παλαιστινιακή Αρχή, που ούτως ή άλλως δοκιμάζεται οικονομικά, δέχεται πιέσεις να προχωρήσει σε αγορές εμβολίων. Πιθανοί προμηθευτές θα ήταν η Astra Zeneca, αλλά και η Ρωσία με το εμβόλιο Sputnik V. "Κάνουμε ο,τι μπορούμε για να προμηθευτούμε εμβόλια, έχουμε στείλει σχετικά αιτήματα σε πολλές φαρμακευτικές εταιρίες", λέει ο Γιασέρ Μποζία, στέλεχος του παλαιστινιακού υπουργείου Υγείας. Συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα δεν υπάρχει, ωστόσο ο ίδιος ελπίζει ότι τα πρώτα εμβόλια θα μπορούσαν να αποσταλούν στα τέλη Φεβρουαρίου ή στις αρχές Μαρτίου.

Η παλαιστινιακή αρχή ποντάρει πάνω απ' όλα στη συμμετοχή της στο αποκαλούμενο πρόγραμμα Covax του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Gavi Vaccine Alliance. Στόχος του είναι να διασφαλιστεί ικανός αριθμός εμβολίων για τις οικονομικά ασθενέστερες χώρες. Εκτιμάται ότι η συμμετοχή στο πρόγραμμα θα μπορούσε να ικανοποιήσει το 20% των αναγκών στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. "Ακόμη δεν γνωρίζουμε πόσα ακριβώς εμβόλια θα διατεθούν και πότε γιατί σε πολλές περιπτώσεις εκκρεμούν κλινικές μελέτες" λέει ο Γκέραλντ Ρόκενσαουμπ, διευθυντής του γραφείου του ΠΟΥ στην Ιερουσαλήμ. "Στο πρόγραμμα συμμετέχουν συνολικά 92 χώρες, εκτιμούμε ότι μέχρι τα μέσα του 2021 θα υπάρξει ανταπόκριση". Σε μία κοινή έκκληση προς την κυβέρνηση Νετανιάχου, πολυάριθμες ΜΚΟ επισημαίνουν ότι το Ισραήλ, ως στρατιωτική δύναμη κατοχής, πρέπει να προμηθεύσει τους Παλαιστίνιους με εμβόλια ή να χρηματοδοτήσει την προμήθειά τους. Οι Ισραηλινοί απαντούν ότι θα μπορούσε να τους διατεθεί το πλεόνασμα, μόλις ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός των ίδιων των Ισραηλινών.

 

Τάνια Κρέμερ

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου