Τι σημαίνει το νέο νατοϊκό αρχηγείο στο Ρόστοκ

Ανταπόκριση από το Βερολίνο

Commander Task Force Baltic  ή CTF Baltic. To νέο περιφερειακό αρχηγείο δώδεκα νατοϊκών συμμάχων εγκαινιάστηκε τη Δευτέρα από τον Σοσιαλδημοκράτη υπ. Άμυνας Μπόρις Πιστόριους και αναλαμβάνει αμέσως δράση. Θα συντονίζει επιχειρήσεις αιχμής των ναυτικών δυνάμεων της Γερμανίας και άλλων έντεκα νατοϊκών συμμάχων με έδρα τη γερμανική πόλη Ρόστοκ, στο κρατίδιο του Μεκλεμβούργου-Πομερανίας, υπό γερμανοπολωνική ηγεσία.

Το νέο τακτικό αρχηγείο ναυτικών επιχειρήσεων στη Βαλτική θεωρείται στρατηγικής σημασίας για τα συμφέροντα της βορειοατλαντικής συμμαχίας στην περιοχή και την συνολική ασφάλεια στην Ευρώπη απέναντι στη «συνεχιζόμενη ρωσική επιθετικότητα», ανέφερε ο Μπόρις Πιστόριους. Σύμφωνα με το δίκτυο NDR της βόρειας Γερμανίας, το νέο αρχηγείο έρχεται να ενισχύσει τη συμμαχική παρουσία στην περιοχή μετά την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.

Στις αρμοδιότητες του νέου αρχηγείου εμπίπτει η επιτήρηση, παρακολούθηση και αποτροπή απειλών, υβριδικού κυρίως χαρακτήρα, στην ευρύτερη περιοχή της Βαλτικής: τόσο στην επιφάνεια της θάλασσας όσο και υποθαλάσσια. Σημαντική είναι και η ανταλλαγή ευαίσθητων πληροφοριών από την περιοχή με τους υπόλοιπους συμμάχους. Πρόκειται για μια περιοχή γεωστρατηγικής βαρύτητας με αυξημένη, σύμφωνα με τις γερμανικές αρχές, ρωσική κινητικότητα τα τελευταία χρόνια, κυρίως με αμφιλεγόμενα ρωσικά ερευνητικά πλοία.

Παράλληλα,  από την ίδια περιοχή διέρχονται οι ρωσογερμανικοί αγωγοί Nord Stream 1 και 2, που πλέον έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Πίσω από τη μεγάλη δολιοφθορά, πάντως, στο σύστημα αγωγών Nord Stream τον Σεπτέμβριο του 2022, φέρονται να κρύβονται Ουκρανοί πολίτες, σύμφωνα με έρευνες της Γερμανίας, της Δανίας και της Σουηδίας. Eναντίον Ουκρανού δύτη έχει ήδη εκδοθεί ένταλμα σύλληψης για σαμποτάζ στον Nord Stream.

Mόσχα: Η Συνθήκη 2+4 και η αναφορά στην DDR

Ο Γερμανός υπ. Άμυνας Μπόρις Πιστόριους κατά τα εγκαίνια της CTF Baltic αναφέρθηκε ανοιχτά στη Μόσχα και τον Ρώσο πρόεδρο Bλάντιμιρ Πούτιν. Άμεση ήταν η αντίδραση της Ρωσίας, με το ρωσικό υπ. Εξωτερικών να καλεί για εξηγήσεις τον Γερμανό πρέσβη Αλεξάντερ Γκραφ Λάμπσντορφ στη Μόσχα. Η ανακοίνωση που εξέδωσε το ρωσικό υπ. Εξωτερικών σε συνέχεια της συνάντησης με τον Γερμανό πρέσβη είναι σε υψηλούς τόνους: «Η Ουάσινγκτον, οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο πρέπει να γνωρίζουν ότι η επέκταση των στρατιωτικών υποδομών του ΝΑΤΟ στο έδαφος της πρώην Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας (DDR) θα έχει τις πλέον αρνητικές συνέπειες και δεν θα μείνει χωρίς αντίστοιχη αντίδραση από τη ρωσική πλευρά».

Σύμφωνα με τη θέση της Μόσχας, το νέο νατοϊκό αρχηγείο στο Ρόστοκ έρχεται σε αντίθεση με τη Συνθήκη 2+4 που υπεγράφη το 1990 μεταξύ ΗΠΑ, ΕΣΣΔ, Μ. Βρετανίας, Γαλλίας, Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Η Συνθήκη αυτή, που αποτέλεσε τη νομική βάση για τη Γερμανική Ενοποίηση, αποτελώντας θεματοφύλακα της κρατικής κυριαρχίας της Επανενωμένης Γερμανίας, απαγόρευε μεταξύ άλλων τη στάθμευση νατοϊκών στρατευμάτων στην περιοχή της Βαλτικής, σύμφωνα με τη Μόσχα.

Την άποψη αυτή απέρριψε η Γερμανία διά του πρέσβη της στη Μόσχα. Σύμφωνα με τον Γερμανό ειδικό σε θέματα θαλάσσιας ασφάλειας και στρατηγικής από το Πανεπιστήμιο του Κιέλου, Σεμπάστιαν Μπρους, δεν πρόκειται στην πραγματικότητα για «νατοϊκό κεντρικό αρχηγείο», αλλά για μια «βάση του γερμανικού ναυτικού, που προσφέρει στο ΝΑΤΟ υπηρεσίες». Όπως επισημαίνει ο ίδιος μιλώντας στο NDR, δεν θα σταθμεύσουν στο Ρόστοκ νατοϊκά στρατεύματα, αλλά αξιωματικοί με διοικητικές αρμοδιότητες από διάφορες χώρες του ΝΑΤΟ.

Ανησυχία για στρατιωτικοποίηση της Βαλτικής

Την ίδια ώρα στο Ρόστοκ οργανώθηκαν διαδηλώσεις από κατοίκους, οι οποίοι ανησυχούν για την αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση που παρατηρείται εδώ και καιρό στην περιοχή. Οι νατοϊκές ασκήσεις ετοιμότητας είναι τακτικές, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί οι υπόνοιες για σαμποτάζ σε κρίσιμες υποδομές και κατά συνέπεια η επιτήρηση της περιοχής από μυστικές υπηρεσίες και στρατό.

H νέα βάση στο Ρόστοκ πάντως συνάδει με τα ευρύτερα σχέδια της Γερμανίας για ενίσχυση των αμυντικών της δυνατοτήτων, με την αύξηση των δαπανών για την άμυνα και την επαναφορά της στρατιωτική στράτευσης με ένα υβριδικό μοντέλο κατά το πρότυπο της Σουηδίας. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η δήλωση του υπ. Άμυνας ενώπιον της Ολομέλειας της γερμανικής βουλής τον Ιούνιο του 2024 ότι «η Γερμανία θα πρέπει να καταστεί μέχρι το 2029 ετοιμοπόλεμη» και ότι θα πρέπει «να έχει αποτρεπτική ικανότητα, ώστε να εμποδίσει τα χειρότερα».