Το άσυλο της κατοικίας στο στόχαστρο των γερμανικών αρχών

Με την πρώτη ματιά, το σενάριο θυμίζει μέθοδο που χρησιμοποιούσε το Υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας στην κομμουνιστική δικτατορία της ΓΛΔ, όταν η Γερμανία ήταν διαιρεμένη μέχρι το 1990. Εκείνη την εποχή, η μυστική αστυνομία, γνωστή εν συντομία ως Στάζι, εισέβαλλε κρυφά στα σπίτια ύποπτων αντιπάλων του καθεστώτος. Απαρατήρητα, τα τηλέφωνα χειραγωγήθηκαν έτσι ώστε οι συνομιλίες να ακούγονται και να καταγράφονται. Η Γερμανίδα υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ θέλει επίσης να το καταστήσει δυνατό για τους ανακριτές σε απολύτως εξαιρετικές περιπτώσεις. Αλλά σε αντίθεση με τη Στάζι, η οποία ενεργούσε αυθαίρετα, αυτό θα πρέπει να κατοχυρωθεί νομικά από το Κοινοβούλιο. H Σοσιαλδημοκράτης υπουργός θα ήθελε να εξουσιοδοτήσει την Ομοσπονδιακή Εγκληματολογική Υπηρεσία (BKA), εάν χρειαστεί, να εισβάλλει στα σπίτια ατόμων που είναι ύποπτα για τρομοκρατία προκειμένου να εγκαταστήσει λογισμικό κατασκοπίας στα κινητά τηλέφωνα και τους υπολογιστές τους.

Ο φόβος των ισλαμιστών

Εκπρόσωπός της δικαιολόγησε τα σχέδια σε συνέντευξη Τύπου επικαλούμενος την κατάσταση απειλής στην οποία βρίσκεται η Γερμανία, ειδικά όταν πρόκειται για την ισλαμιστική τρομοκρατία. «Κατά την άποψή μας, είναι απολύτως αυτονόητο ότι οι αρχές ασφαλείας πρέπει να έχουν τις κατάλληλες εξουσίες για να μπορέσουν να το αντιμετωπίσουν», είπε. Ο εκπρόσωπος Τύπου δεν έδωσε λεπτομέρειες για το σχέδιο νόμου, επικαλούμενος την ανάγκη διευκρίνισης εντός της κυβέρνησης. Είναι πιθανό να χρειαστεί διευκρίνιση, ειδικά με το Υπουργείο Δικαιοσύνης με επικεφαλής τον Μάρκο Μπούσμαν (FDP). Λίγο αργότερα, ο Μπούσμαν ανακοίνωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη γνώμη του για την ιδέα της συναδέλφου του στο υπουργικό συμβούλιο: «Δεν θα υπάρχει καμία εξουσία κρυφής κατασκοπίας σε διαμερίσματα. Σε ένα κράτος που σέβεται το Σύνταγμα, δεν κάνουμε κάτι τέτοιο. Αυτό θα αποτελούσε απόλυτη παραβίαση ενός ταμπού, ως υπουργός, απορρίπτω τέτοιες ιδέες».

Το FDP δεν θέλει αυστηρότερους νόμους

Απαγορευμένες φαίνεται πως θα παραμείνουν προς το παρόν στη Γερμανία οι μυστικές διαρρήξεις σπιτιών με κρατική άδεια. Τουλάχιστον όσο οι Ελεύθεροι Δημοκράτες (FDP) είναι μέρος της κυβέρνησης. Η υπεράσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων είναι μέρος της ταυτότητας του κόμματος. Είναι πεπεισμένοι ότι η καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας και άλλων μορφών σοβαρού εγκλήματος είναι δυνατή χωρίς περαιτέρω αυστηροποίηση του νόμου. Οι αρχές ασφαλείας δεν είναι στην πραγματικότητα εντελώς ανυπεράσπιστες, επειδή το λεγόμενο bugging των ηλεκτρονικών συσκευών ύποπτων ατόμων είναι δυνατό ακόμη και χωρίς διάρρηξη ενός σπιτιού και είναι νόμιμο υπό ορισμένες προϋποθέσεις: με τη βοήθεια ενός trojan. Τα trojans είναι υποτιθέμενα αβλαβή προγράμματα υπολογιστή, που εγκαθιστούν σιωπηλά κακόβουλο λογισμικό στις συσκευές ανυποψίαστων χρηστών.

Επιτρέπονται οι μυστικές διαδικτυακές αναζητήσεις

Με αυτόν τον τρόπο, η αστυνομία στη Γερμανία έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί τα σπίτια ύποπτων ατόμων από το 2017, στο πλαίσιο μιας λεγόμενης διαδικτυακής έρευνας. Ωστόσο, κάθε μεμονωμένο μέτρο πρέπει να εγκρίνεται από δικαστήριο ή, σε ιδιαίτερα επείγουσες περιπτώσεις, από εισαγγελέα. Το τμήμα 100 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας περιγράφει λεπτομερώς ποια εγκλήματα μπορούν να διωχθούν με τη χρήση διαδικτυακών αναζητήσεων. Ο κατάλογος είναι μακρύς: απειλές για το δημοκρατικό συνταγματικό πολίτευμα, σύσταση εγκληματικών οργανώσεων, δολοφονίες, σεξουαλικά αδικήματα, λαθρεμπόριο ναρκωτικών, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, λαθρεμπόριο, κατάχρηση ασύλου. Εν ολίγοις: κάθε μορφής σοβαρό έγκλημα.

Απόφαση-σταθμός του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου

Σύμφωνα με επίσημες κυβερνητικές πληροφορίες, ο αριθμός των διαδικτυακών αναζητήσεων βρίσκεται εδώ και χρόνια στο χαμηλό διψήφιο εύρος. Ο λόγος είναι συνήθως παραβάσεις περί ναρκωτικών. Αυτή η μορφή παρακολούθησης ήταν πάντα αμφιλεγόμενη. Μια απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου από το 2008 θεωρείται ρηξικέλευθη. Στατιστικά μιλώντας, οι μυστικές έρευνες διαμερισμάτων αποτελούν απόλυτη εξαίρεση στον αγώνα κατά του εγκλήματος. Η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική με τις φανερές έρευνες διαμερισμάτων, οι οποίες αποτελούν μέρος της καθημερινότητας της αστυνομίας. Πρέπει επίσης να διαταχθούν από δικαστήριο ή εισαγγελέα.

Φανερές αναζητήσεις

Κατά κανόνα, τέτοιες έρευνες γίνονται παρουσία του ύποπτου ατόμου. Ορισμένες περιπτώσεις γίνονται πρωτοσέλιδα, όταν τα μέσα ενημέρωσης είναι εκεί και κινηματογραφούν ή φωτογραφίζουν τους υπόπτους. Ένα παράδειγμα είναι ο επικεφαλής του δεξιού εξτρεμιστικού περιοδικού «Compact», το οποίο απαγόρευσε η υπουργός Εσωτερικών τον Ιούλιο του 2024. Για την εξασφάλιση στοιχείων, μεταξύ άλλων, έγινε έρευνα στο σπίτι του Έλζεσερ. Το εάν η εκστρατεία ήταν επιτυχής θα φανεί όταν το Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο της Λειψίας λάβει την τελική απόφαση για την υπόθεση. Το περιοδικό επιτρέπεται προσωρινά να εμφανιστεί ξανά, επειδή το δικαστήριο είχε αμφιβολίες για την αναλογικότητα της απαγόρευσης όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου και την ελευθερία της έκφρασης.

Επιμέλεια Κώστας Αργυρός