«Το Ισραήλ δεν θέλει την ειρήνη»

Αφορμή για τη συνέντευξη ήταν η κυβερνητική κρίση στο Ισραήλ μετά τη διάλυση του σημερινού κυβερνητικού συνασπισμού υπό τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, η οποία δρομολογεί νέες εκλογές.Τα κόμματα που εκπροσωπούνται στο Κοινοβούλιο του Ισραήλ συμφώνησαν να διεξαχθούν οι πρόωρες εκλογές στις 17 Μαρτίου 2015. Όλα αυτά μετά την απόφαση του Νετανιάχου να απομακρύνει τον υπουργό Οικονομικών Γιαίρ Λαπίντ και την υπουργό Δικαιοσύνης Τζίπι Λίβνι, κατηγορώντας μάλιστα και τους δύο ότι προσπαθούν να τον ανατρέψουν.

«Νομίζω ότι πρόκειται μάλλον για ρητορικό σχήμα» λέει ο Μοσέ Ζούκερμαν. «Το πρόβλημα δεν είναι οι προσωπικές πρωτοβουλίες της Λίβνι ή του Λαπίντ, εδώ έχουμε ένα δομικό πρόβλημα που υπήρχε από την αρχή σε αυτήν την κυβέρνηση. Άλλωστε ο ίδιος ο Νετανιάχου λέει ότι ήταν μία κυβέρνηση στην οποία αναγκάστηκε να συμμετάσχει λόγω του εκλογικού αποτελέσματος. Οπότε θα λέγαμε ότι καλύτερα που ήρθαν έτσι τα πράγματα, γιατί τις τελευταίες μέρες είχε κανείς την αίσθηση ότι πραγματικά δεν αντέχει ο ένας τον άλλον- σε τέτοιον βαθμό, που θα ήταν πλέον αδύνατο να συγκαλέσει κανείς υπουργικό συμβούλιο».

Ο Αμπάς αφορμή για εκλογές στο… Ισραήλ;

Η πολιτική συνύπαρξη του πρωθυπουργού Νετανιάχου με το φιλελεύθερο, κεντροδεξιό κόμμα «Γιες Ατίντ» του Λαπίντ, αλλά και με το κεντροαριστερό «Καντίμα» της πρώην υπουργού Εξωτερικών Λίβνι ήταν δύσκολη από την αρχή. Έγινε ακόμα πιο δύσκολη όταν αυξήθηκαν οι προστριβές σε θέματα όπως οι αμυντικές δαπάνες στον προϋπολογισμό για τη χρηματοδότηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα. Προ ημερών μάλιστα ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου εξαπέλυσε μύδρους κατά της Τζίπι Λίβνι, κατηγορώντας την ότι είχε συναντηθεί με τον παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούτ Αμπάς χωρίς να έχει τη σχετική συγκατάθεση του πρωθυπουργού.

Ο Μοσέ Ζούκερμαν δεν θεωρεί ειλικρινή την κριτική του Νετανιάχου: «Από τη στιγμή που ο ίδιος ο Νετανιάχου έλεγε πριν από τέσσερα ή έξι χρόνια ότι η λύση των δύο κρατών περιλαμβάνεται στο πρόγραμμά του, το ερώτημα δεν είναι γιατί η Λίβνι προσπαθεί να εφαρμόσει το πρόγραμμα αυτό. Το ερώτημα είναι γιατί ο ίδιος ο Νετανιάχου κάνει το παν τα τελευταία χρόνια, ώστε να υπονομεύσει κάθε δυνατότητα για ειρηνευτική συμφωνία με τον Αμπάς. Μπορεί να μείνει κανείς στις τυπικότητες και να πει ότι η Λίβνι δεν τον είχε ενημερώσει, αλλά η Λίβνι είχε ξεκαθαρίσει από την αρχή, ότι μπαίνει στην κυβέρνηση μόνο και μόνο λόγω της συγκεκριμένης ατζέντας σε θέματα εξωτερικής πολιτικής».

Αντιπαράθεση για τον «εβραϊκό χαρακτήρα» του κράτους

Για τον Νετανιάχου η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι φαίνεται να ήταν η αντίθεση των Λαπίντ και Λίβνι στο σχέδιο νόμου που προβλέπει «ενίσχυση του εθνικού εβραϊκού χαρακτήρα του κράτους» του Ισραήλ. Το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο είχαν εισηγηθεί το κεντροδεξιό κόμμα «Λικούντ» του Νετανιάχου, με την υποστήριξη της εθνικιστικής Δεξιάς. Ο Μοσέ Ζούκερμαν σχολιάζει: «Πρόκειται για ένα ρατσιστικό νομοσχέδιο. Ποιο είναι το νόημα; Για φανταστείτε στη Γερμανία να εμφανιζόταν ένα νομοσχέδιο με το οποίο θα ενισχύεται ο γερμανικός χαρακτήρας του γερμανικού κράτους. Πείτε μου τι νόημα έχει αυτό;»

Θα μπορούσε να εγκριθεί το νομοσχέδιο από την επόμενη Βουλή; Ο Ζούκερμαν πιστεύει ότι είναι πολύ πιθανό, εάν προκύψει το αποτέλεσμα που πολλοί περιμένουν, δηλαδή ένας κυβερνητικός συνασπισμός με τον Νετανιάχου, με τον επικεφαλής του εθνικού-θρησκευτικού κόμματος «Οίκος των Εβραίων» Νέφταλι Μπένετ και με τους Ορθόδοξους. Για τον Ζούκερμαν οι εθνικο-θρησκευτικές πολιτικές δυνάμεις είναι οι «φυσικοί σύμμαχοι» του Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Γιατί όμως υποχωρούν πολιτικά οι φιλελεύθερες πολιτικές δυνάμεις στο Ισραήλ; «Το θέμα είναι αν θέλετε μία απάντηση σε επίπεδο προσώπων ή δομών. Σε επίπεδο προσώπων αυτό που συμβαίνει είναι ότι δεν υπάρχει κάποια χαρισματική προσωπικότητα αυτή τη στιγμή ή δεν της δίνεται η δυνατότητα να εκφραστεί. Βλέπετε τι γίνεται με το Εργατικό Κόμμα που έχει καταρρεύσει και δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τον Νετανιάχου. Σε επίπεδο δομών η απάντηση στο ερώτημα γιατί υποχωρούν οι φιλελεύθερες δυνάμεις είναι ότι ο κόσμος δεν θέλει αυτό που συνήθως θέλουν οι φιλελεύθερες δυνάμεις, δηλαδή την ειρήνη. Δεν πιστεύω ότι το Ισραήλ θέλει την ειρήνη. Αυτό αντανακλάται λίγο πολύ και στο εκλογικό αποτέλεσμα. Οι εκλογείς ψηφίζουν συνεχώς τις κυβερνήσεις εκείνες, που δεν θέλουν την ειρήνη».

Dirk-Oliver Heckmann (DLF) / Γιάννης Παπαδημητρίου