Το Μεταναστευτικό και οι αυταπάτες της ΕΕ

Με αφορμή το ναυάγιο στην Πύλο, αλλά και τη μεταρρύθμιση του συστήματος ασύλου, η Welt ασκεί κριτική στην Ε.Ε., υπογραμμίζοντας πως αυτή δεν έχει απλώς ηθική υποχρέωση προστασίας των ανθρωπιστικών ιδεών, αλλά και συμβατική: «Ίσως θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν επινοήθηκε από κάποια δεξαμενή σκέψης μιας ακτιβιστικής οργάνωσης, αλλά ότι ανάγεται σε μια συμφωνία που έχουν συνάψει τα ευρωπαϊκά κράτη ήδη πριν από την ίδρυση της Ε.Ε.: Όποιος καταφεύγει στην Ευρώπη έχει δικαίωμα σε μια στέγη πάνω από το κεφάλι του, αρκετό νερό για να πιει και πρόσβαση σε τουαλέτα.

Μια βασική αντίληψη για την έννοια της προστασίας, η οποία συνεπαγόταν ταυτοχρόνως μία πρόοδο του πολιτισμού. Αυτό το εφαρμοστέο δίκαιο πρέπει να παραμείνει πρότυπο δράσης. Και τίθεται το ερώτημα γιατί, 70 χρόνια μετά την πρώτη διατύπωση αυτών των σκέψεων, η Ε.Ε. δεν έχει καταφέρει ακόμη να δημιουργήσει ένα λογικό πολιτικό πλαίσιο δράσης;

Αντιθέτως, τώρα προκύπτει ένας νέος συμβιβασμός για το άσυλο. Αν και οι προθέσεις είναι καλές, η εφαρμογή του δεν είναι ρεαλιστική. Ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της είναι η ιδέα της δημιουργίας κέντρων ασύλου σε τρίτες χώρες, με τις Βρυξέλλες να διεξάγουν σχετικές διαπραγματεύσεις με την Τυνησία, για παράδειγμα, μια χώρα της οποίας ο πρόεδρος είναι επί του παρόντος απασχολημένος με τη διάλυση των δημοκρατικών επιτευγμάτων που επέφερε η Αραβική Άνοιξη. Ακόμη, προκειμένου οι τρίτες χώρες να συμφωνήσουν στο σχέδιο, η Ευρώπη υπόσχεται χρήματα ή διευκολύνσεις για τη χορήγηση βίζας. Σήμερα, η Ευρώπη έχει καταστεί ευάλωτη σε εκβιασμούς».

Η γερμανική εφημερίδα καταλήγει πως «αντί να βασίζεται σε κακές συμφωνίες με αυταρχικούς ηγέτες, η Ευρώπη θα πρέπει να σταματήσει να εξαπατά τον εαυτό τηςκαι να παραδεχτεί ότι πρέπει να πάρει η ίδια το πάνω χέρι: να εξευρωπαϊστεί η ιδέα των κέντρων ασύλου με τη μορφή στρατοπέδων σε ευρωπαϊκό έδαφος. Εξάλλου, τέτοια στρατόπεδα υπάρχουν ήδη de facto. Και τέλος, είναι σκανδαλώδες το γεγονός ότι δεν υπάρχει ακόμη κανένας καθιερωμένος πολιτικός μηχανισμός για την πρόληψη παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως αυτές που εντοπίζονται τώρα στο υψηλότερο επίπεδο».

Τραγικές οι συνθήκες στο πλοίο

Λίγες ημέρες μετά το ναυάγιο στην Πύλο δεν είναι ακόμη βέβαιο τι ακριβώς προκάλεσε το δυστύχημα, με την εκδοχή ορισμένων εκ των επιζώντων να αντιτίθεται με τα όσα δηλώνουν αξιωματούχοι της ελληνικής ακτοφυλακής. «Παρ' ότι υπάρχουν φωτογραφίες και βίντεο του υπερφορτωμένου πλοίου πριν το ναυάγιο, σύμφωνα με την ακτοφυλακή δεν υπάρχουν πλάνα από το ίδιο το ατύχημα», δημοσιεύει το Γερμανικό Δημοσιογραφικό Δίκτυο (RND), σχολιάζοντας πως «αυτό είναι ασυνήθιστο, καθώς τέτοιες επιχειρήσεις είθισται να καταγράφονται από τις αρχές.

[…] Στο πλοίο, οι άνθρωποι ήταν κυριολεκτικά ο ένας πάνω στον άλλο. Τρόφιμα και μπουκάλια με νερό που είχαν φέρει μαζί τους, όπως και τα σωσίβια που έφεραν κάποιοι, τους αφαιρέθηκαν - προφανώς για εξοικονόμηση χώρου. Στα αμπάρια είχαν παγιδευτεί οι γυναίκες, τα παιδιά και οι Πακιστανοί άνδρες, ενώ στο κατάστρωμα, σύμφωνα με μαρτυρίες, βρίσκονταν όσοι είχαν πληρώσει έξτρα. Μόλις το πλοίο εγκατέλειψε το Τομπρούκ, κατέστη προφανές πόσο ασταθές ήταν το υπερφορτωμένο πλοίο, το οποίο έγερνε επανειλημμένως από τη μια πλευρά στην άλλη, όπως δήλωσαν οι επιζώντες. Η μηχανή παρουσίαζε βλάβη ξανά και ξανά και οι επισκευές έπαιρναν 7 με 8 ώρες για να ολοκληρωθούν. Όταν μετά από μέρες το σκάφος βρέθηκε στα ανοικτά της Πελοποννήσου, δεν είχε απομείνει πόσιμο νερό ή φαγητό στο πλοίο και αρκετοί άνθρωποι είχαν ήδη χάσει τις αισθήσεις τους.

Στη συνέχεια, την Τρίτη, υπήρξαν καθώς φαίνεται βίαιες αντιπαραθέσεις στο σκάφος μεταξύ των 15 περίπου ανδρών του πληρώματος που ήθελαν να συνεχίσουν προς την Ιταλία και των μεταναστών, οι οποίοι απελπίζονταν ολοένα και περισσότερο. Φέρεται να ξέσπασαν μάχες κατά τις οποίες έξι άνθρωποι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν σοβαρά από μαχαιριές». Τέλος, όπως δηλώνει ένας Έλληνας πρώην αξιωματούχος του Πολεμικού Ναυτικού, «ήταν θαύμα που το σκάφος έφτασε ως εκεί. Εάν υπήρχε τρικυμία, το πλοίο θα είχε πιθανότατα ανατραπεί πολύ νωρίτερα».

«Η ελληνική ακτοφυλακή είχε υποχρέωση διάσωσης»

Από την πλευρά του, το περιοδικό Spiegel φιλοξενεί συνέντευξη της Νόρα Μάρκαρντ, ειδικού σε θέματα διεθνούς δικαίου, η οποία αναφέρεται στην ευθύνη που αναλογεί στις ελληνικές αρχές. «Όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες της ελληνικής ακτοφυλακής, το πλοίο δεν ήταν ασφαλώς ευέλικτο και βρισκόταν σε κίνδυνο, καθώς δεν μπορούσε να συνεχίσει με ασφάλεια την πορεία του και να φτάσει στον προορισμό του.

Η ελληνική ακτοφυλακή, που βρισκόταν στο σημείο, θα έπρεπε να είχε λάβει μέτρα διάσωσης από μόνη της. Παρεμπιπτόντως, η ακτοφυλακή θα μπορούσε να είχε επιβιβαστεί στο πλοίο ακόμη και αν η κατάσταση δεν είχε χαρακτηριστεί σαφώς ως κατάσταση έκτακτης ανάγκης στη θάλασσα, καθώς το σκάφος έπλεε χωρίς σημαία, επομένως η ακτοφυλακή θα μπορούσε να το σταματήσει και να το επιθεωρήσει. Το ότι δεν μπορούσε να κάνει τίποτα είναι απλώς ψέματα».