Τουρκία: Αντιπροσφυγική ρητορική στον προεκλογικό αγώνα

9 Απριλίου στη συνοικία Μπαγκτσιλάρ της Κωνσταντινούπολης. Άνδρες στέκονται μπροστά σε μια πόρτα σπιτιού. Ένας από αυτούς φωνάζει οργισμένα. Λέει ότι ο αδελφός του σκοτώθηκε σε βίαιη σύγκρουση Τούρκων και Σύρων μεταναστών μέσα στην πόλη: «Ένας από τους Σύρους τον πυροβόλησε στο κεφάλι. Ακόμα κι όταν ο αδερφός μου έπεσε στο έδαφος συνέχισε να τον κλωτσάει και μετά απομακρύνθηκε. Μπορώ εγώ ως Τούρκος να πάω στη Συρία και να σκοτώσω κάποιον; Το πρόβλημα δεν είναι μόνο δικό μου. Αφορά 85 εκατομμύρια Τούρκους!»

Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, επικεφαλής του CHP και υποψήφιος για την προεδρία στις εκλογές στις 14 Μαΐου, εκμεταλλεύθηκε ως ένας από τους πρώτους πολιτικούς αρχηγούς την δυσαρέσκεια των Τούρκων με τους σύρους πρόσφυγες και έθεσε το προσφυγικό ως προτεραιότητα του προεκλογικού του αγώνα. Υπόσχεται, αν βέβαια νικήσει στις εκλογές, να διαπραγματευτεί με το συριακό καθεστώς επιστροφή των προσφύγων ενώ παράλληλα δεσμεύεται να επανεξετάσει την προσφυγική Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας.

5,5 εκατομμύρια πρόσφυγες ζουν στην Τουρκία

Μέχρι πριν από περίπου ένα χρόνο, το κυβερνών AKP στήριζε τους σύρους πρόσφυγες που βρήκαν καταφύγιο στην Τουρκία, ίσως γιατί τους αντιμετώπιζε ως φθηνό εργατικό δυναμικό απαραίτητο για την τουρκική οικονομία. Λόγω της οικονομικής κρίσης, του πληθωρισμού και της φτώχειας ωστόσο η αποδοχή των Σύρων στην κοινωνία μειώθηκε, γεγονός που οδήγησε το κόμμα του προέδρου Ερντογάν να αλλάξει στάση.

Ο Μουράτ Ερντογάν, υπεύθυνος για το λεγόμενο «Βαρόμετρο Σύρων», εξετάζει εδώ και πέντε χρόνια το περιβάλλον διαβίωσης Τούρκων και Σύρων, θέτοντας στο επίκεντρο της έρευνας την συνύπαρξή τους στη χώρα: «Διαπιστώνουμε ότι οι Τούρκοι βλέπουν το μεταναστευτικό ως ένα από τα σημαντικότερο 3-4 θέματα. Στην πιο πρόσφατη έρευνα διαπιστώνουμε ωστόσο ότι το ζήτημα ανέρχεται πλέον στη δεύτερη θέση μετά την οικονομική κρίση».

Ο ερευνητής Μουράτ Ερντογάν θεωρεί σχεδόν μη ρεαλιστική μια επιστροφή των Σύρων στην πατρίδα τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του στην Τουρκία ζουν σήμερα σχεδόν 4.000.000 Σύροι. Σε αυτούς έρχονται να προστεθούν 1.000.000, προς απέλαση, μετανάστες, αλλά και περίπου 400.000 παράτυποι μετανάστες που προέρχονται κυρίως από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Ιράκ και την Αφρική.Συνολικά λοιπόν στην Τουρκία ζουν σήμερα 5,5 εκατομμύρια πρόσφυγες. «Καμία άλλη χώρα στον κόσμο δεν έχει δεχθεί τόσους πρόσφυγες όσο η Τουρκία», υπογραμμίζει ο Μουράτ Ερντογάν: «Ούτε η Γερμανία δεν θα ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει αυτή τη μεγάλη πρόκληση.

Ελμάς Τοπσού

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος