Τουρκία: Τρεις μήνες μετά τον σεισμό τα παιδιά υποφέρουν

Όταν η Σααντέτ γιόρτασε τα 11α γενέθλια της πριν από λίγες ημέρες, ήταν τα πρώτα χωρίς την μητέρα της. Τη νύχτα των καταστροφικών σεισμών στις 6 Φεβρουαρίου κομμάτια σκυροδέματος που έπεφταν, έσπασαν τα πόδια της κοπέλας και προκάλεσαν τον θάνατο της μητέρα της. Τρεις μήνες αργότερα, η νεαρή κοπέλα δεν έχει θεραπευτεί. Έχει ήδη υποβληθεί σε τρία χειρουργεία, ενώ πρέπει να κάνει τουλάχιστον άλλα δύο, λέει ο πατέρας της Σερκάν Αγκρί. Νάρθηκες κρατούν ενωμένα τα σπασμένα της κόκκαλα. 

Για όλα έχει ανάγκη τον πατέρα της, ο οποίος δεν έχει φύγει λεπτό από κοντά της από τη νύχτα που άφησε τη νεκρή σύζυγο του για να μεταφέρει τη Σααντέτ και τον εντεκάχρονο αδερφό της Μαχμούτ, στο νοσοκομείο. Προς το παρόν είναι αδύνατο να επιστρέψει στη δουλειά του και να αφήσει πίσω τα παιδιά στο σπίτι τους κοντά στην Αντιόχεια. Ένας παιδοψυχολόγος που εργάζεται στις πληγείσες περιοχές της Τουρκίας και δεν επιθυμεί να αναφερθεί το όνομα του, παρατηρεί την ίδια συμπεριφορά με αυτή της Σααντέτ σε πολλά άλλα παιδιά. «Μόλις καλυφθούν οι βασικές ανάγκες όπως το φαγητό και η στέγαση, εμφανίζονται τα ψυχικά τραύματα». 

Τα παιδιά που έχασαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα, συχνά αισθάνονται τύψεις επειδή επιβίωσαν. Πολλά ένιωθαν συνεχή φόβο, κατάθλιψη ή υπέφεραν από επανειλημμένες κρίσεις κλάματος. Ο ειδικός συνάντησε ακόμη και παιδιά με τάσεις αυτοκτονίας. Εκτός από τις ψυχολογικές, υπάρχουν και οι σωματικές ασθένειες που οι άνθρωποι αυτοί καλούνται να αντιμετωπίσουν. Όσοι δεν έχουν φύγει από τις πληγείσες περιοχές ζουν πλέον σε σκηνές ή σπανιότερα σε κοντέινερ. Οι ψύλλοι και η ψώρα υπάρχουν σε πολλούς από αυτούς τους καταυλισμούς με σκηνές, εξηγεί ο παιδίατρος Ιλκέρ Σαλάρ. Πολλοί εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό και λειτουργικές εγκαταστάσεις υγιεινής. 

Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου 

Την ίδια κατάσταση βιώνει και ο 9χρονος Γιακούπ. Η οικογένειά του μένει στην άκρη μιας σωρού ερειπίων ύψους ενός μέτρου, στον δρόμο προς την Αντιόχεια. Υπάρχει τουαλέτα αλλά όχι ντουζιέρα. Το πρόσωπο και τα μαλλιά του παιδιού είναι γκρίζα από τη σκόνη που υψώνεται καθώς εκατοντάδες φορτηγά ρίχνουν εκεί μπάζα και συντρίμμια από τη κατεστραμμένη πόλη.

Περιβαλλοντικές οργανώσεις, γιατροί και ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και εβδομάδες για τις πρακτικές καθαρισμού και προειδοποιούν για τοξικές ουσίες στα ερείπια, κυρίως αμίαντο. «Οι άνθρωποι που ζουν τόσο κοντά στα μπάζα είναι πολύ πιθανό να αναπτύξουν σε λίγα χρόνια καρκίνο του πνεύμονα», προειδοποιεί ο Νιχάτ Σαχμπάζ από τον Τουρκικό Ιατρικό Σύλλογο στο Καχραμανμάρας. Ο Γιακούπ δεν γνωρίζει τίποτα για αυτά. Αυτός και άλλα παιδιά, των οποίων οι οικογένειες έχουν στήσει επίσης σκηνές, παίζουν με λάστιχα αυτοκινήτων και κάθε άλλο λογής υλικό. Η τουρκική κυβέρνηση είχε υποσχεθεί ότι τα μαθήματα στις σεισμογενείς περιοχές θα ξανάρχιζαν στις 24 Απριλίου. 

Σημαντικό βήμα η επιστροφή στην κανονικότητα 

Αυτό θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό αυτή τη στιγμή, λέει ο παιδοψυχολόγος. Μετά τις τραυματικές εμπειρίες βοηθάει τα παιδιά πάνω από όλα να επιστρέψουν στη κανονικότητα όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Στις πληγείσες περιοχές υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για ψυχολογική μέριμνα και ανθρώπους που θα βοηθήσουν τα παιδιά. «Και οι γονείς πρέπει να μιλάνε στα παιδιά για όσα συνέβησαν, τα παιδιά το χρειάζονται». 

Ο Σερκάν θα ήθελε να είχε γλυτώσει τα παιδιά του από την τρομερή είδηση του θανάτου της μητέρας τους. «Τα παιδιά αργότερα, είπαν πως γνώριζαν γιατί κλαίγαμε τόσο πολύ», εξομολογείται ο νεαρός πατέρας. Και τα δύο του παιδιά νοσηλεύονταν για περισσότερο από δύο μήνες. Αφότου πήρε εξιτήριο η Σααντέτ επέμενε να επισκεφθεί την μητέρα της. Όταν βρέθηκε στο τάφο της, η κοπέλα που δεν είχε πει σχεδόν ούτε λέξη τόσες εβδομάδες, ξεκίνησε να μιλάει. Ο Σερκάν στο μεταξύ, έχει φύγει από τη περιοχή με τα παιδιά του και πήγε στην Προύσα, 1000 χλμ. μακριά, όπου μπορούν να μείνουν με συγγενείς. «Μια νέα αρχή, αναγκαστικά».

Επιμέλεια: Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου