Υπό πίεση ο Τζο Μπάιντεν για την Εγγύς Ανατολή

Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ κρατούσε στα χέρια του τα ηνία στον Λευκό Οίκο, εμφανιζόταν πάντα με χαμόγελο αισιοδοξίας ότι επέτυχε το πιο δύσκολο ντιλ από όλα τα αλλά, εννοώντας την συμφωνία ειρήνης ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Παλαιστινίους. Την εκπόνησε ο γαμπρός του, ο Εβραίος Τζάρεντ Κούσνερ, αλλά απορρίφθηκε από τους Παλαιστίνιους ήδη πριν την παρουσιάσει δημόσια.

Στην εξωτερική πολιτική για τον διάδοχό του από το Δημοκρατικό Κόμμα η Εγγύς Ανατολή δεν είχε μέχρι τώρα ιδιαίτερη σημασία. Αλλά σχεδόν 4 μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας ο Τζο Μπάιντεν φαίνεται ότι θα εμπλακεί στην κλιμακούμενη διένεξη, όπως δείχνει η κατάσταση θέτοντάς τον υπό μεγάλη πίεση. Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό;

Το Ισραήλ απασχόλησε ελάχιστα το προεκλογικό πρόγραμμα

Επειδή η σύγκρουση Ισραήλ Παλαιστινίων συμπίπτει σε μια ακατάλληλη στιγμή. Ο Μπάιντεν έχει πολλά μέτωπα ανοιχτά στην εσωτερική πολιτική. Η κυβέρνησή του δίνει αγώνα μεταξύ άλλων για να αντιμετωπίσει την πανδημία και να ανεβάσει ταχύτητες στον εμβολιασμό. Στο Κογκρέσο και στα ταξίδια του ανά τη χώρα προωθεί το πακέτο ανάκαμψης της οικονομίας ύψους 2 δις δολαρίων. Στην εξωτερική πολιτική έχει στρέψει την προσοχή του στην αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν, στην προστασία του κλίματος και τις σχέσεις του με εταίρους σε Ευρώπη και Ασία για να προτάξει κοινό μέτωπο απέναντι στην Κίνα και τη Ρωσία.

Στην Εγγύς Ανατολή η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει ρίξει το βάρος στις προσπάθειες αναβίωσης της συμφωνίας για τα πυρηνικά της Τεχεράνης που είχε καταγγείλει μονομερώς ο προκάτοχός του. Και στο εκλογικό του πρόγραμμα η λέξη Ισραήλ εμφανιζόταν μόνο μια φορά, υπενθυμίζοντας τη σιδηρά δέσμευση των ΗΠΑ για την ασφάλεια της συμμάχου χώρας. Με αυτήν τη σαφή τοποθέτηση ο Μπάιντεν συντάσσεται με τη στάση του Ντόναλντ Τραμπ, κι αυτό ισχύει και τώρα στη θερμή φάση της διένεξης.

Σε τηλεφωνική επικοινωνία προχθές με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου επανέλαβε την ακλόνητη στήριξη των ΗΠΑ στην ασφάλεια του Ισραήλ και του νόμιμου δικαιώματός του στην αυτοάμυνα και την υπεράσπιση του λαού, όταν πρόκειται για άμαχο πληθυσμό. Η τελευταία μισή πρόταση μπορεί να εκληφθεί και ως έκκληση, ως ενθάρρυνση προς μια πορεία αποκατάστασης βιώσιμης ηρεμίας. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπίλκεν διευκρίνισε την Πέμπτη ότι υπάρχει μια βασική διαφορά ανάμεσα σε μια τρομοκρατική οργάνωση όπως η Χαμάς,που εκτοξεύει ρουκέτες από τη Λωρίδα της Γάζας σε πολίτες, και το Ισραήλ, που βρίσκεται σε θέση άμυνας. «Αλλά διακατεχόμαστε από βαθιά ανησυχία για την απώλεια ανθρώπινων ζωών από τον άμαχο πληθυσμό, ιδιαίτερα παιδιών. Οι Παλαιστίνιοι έχουν το δικαίωμα να ζουν υπό συνθήκες ειρήνης και ασφάλειας» σημείωσε ο επικεφαλής της αμερικανική διπλωματίας. Την προηγούμενη μάλιστα υπογράμμισε ότι συνεχίζει να δεσμεύει το Ισραήλ η υποχρέωση δημιουργίας δύο ανεξάρτητων χωρών και ότι η αυτή η βία «μας απομακρύνει από τον στόχο».

«Πού είναι η αγανάκτηση;»

Ο Μπλίνκεν έστειλε ήδη ανώτατο διπλωμάτη στην περιοχή για να επιχειρήσει αποκλιμάκωση της διένεξης, αλλά σε αντίθεση με τον Τραμπ, ο πρόεδρος Μπάιντεν δεν έχει ορίσει ούτε ειδικό εντεταλμένο για την Εγγύς Ανατολή, ούτε κάποιον πρέσβη στο Ισραήλ. Επί προεδρίας Τραμπ δεν ήταν μυστικό ποια πλευρά υποστήριζε ο τέως πρόεδρος. Δεν ήταν τυχαίο που ο ισραηλινός πρωθυπουργός τον αποκαλούσε «τον καλύτερο φίλο που είχε ποτέ το Ισραήλ» στον Λευκό Οίκο. Ο Τραμπ και πολλοί από τους Ρεπουμπλικανούς κατηγορούν τον Μπάιντεν, ότι στηρίζει το Ισραήλ με μισή καρδιά. Πρόσφατα ανακοίνωσε ότι «υπό την προεδρία Μπάιντεν ο κόσμος γίνεται πιο βίαιος και πιο ασταθής, επειδή οι αδυναμίες του και η έλλειψη στήριξης του Ισραήλ οδηγούν σε νέες επιθέσεις εναντίον των εταίρων μας». 44 από τους 50 Ρεπουμπλικανούς γερουσιαστές ζήτησαν σε ανοιχτή επιστολή από τον Αμερικανό πρόεδρο να διακόψει τις διαπραγματεύσεις με το Ιράν, που στηρίζουν τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας.

Οι πιέσεις που δέχεται ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έρχονται μόνο από τους Ρεπουμπλικανούς. Η ηγεσία του κόμματός του τίθεται καθαρά στο πλευρό του Ισραήλ, κι αυτό ισχύει και για όλα τα μέλη του κόμματος στο Κογκρέσο. Ωστόσο το προβεβλημένο μέλος του κόμματος, η Αλεξάντρια Οκάσιο - Κορτέζ, με έδρα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, κατηγόρησε τον Μπάιντεν ότι συντάσσεται στο πλευρό των υπερασπιστών της κατοχής. Η επίσης βουλευτής Ολχάν Ομάρ προκάλεσε κατακραυγή όταν αποκάλεσε τις ισραηλινές αεροπορικές επιθέσεις στη λωρίδα της Γάζας «πράξη τρομοκρατίας». Η βουλευτής Ρισίντα Τλάιμπ επέκρινε την επίθεση του Ισραήλ στο Τέμενος Αλ Ακσά στην Ιερουσαλήμ την περίοδο του Ραμαζανιού και έθεσε την εξής ερώτηση μέσω Twitter προς την κατεύθυνση του προέδρου: «Πού είναι η αγανάκτηση;»

Καν Μέρι, dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου