Φωνή διαμαρτυρίας στο λόμπι των εργολάβων

Η Σιρέγια Ισφεντιράγιογλου περιηγείται τον χάρτη της πόλης με το ποντίκι του υπολογιστή. Ο χάρτης είναι γεμάτος με πολύχρωμες βούλες που απεικονίζουν τα μελλοντικά έργα. «Οι κόκκινες βούλες συμβολίζουν τα νέα εμπορικά κέντρα. Οι μπλέ τους μελλοντικούς οικισμούς. Όλα αυτά τα έργα αλλάζουν τον οικιστικό χαρακτήρα της περιοχής και προσελκύουν ακόμα περισσότερους ανθρώπους σε μία πόλη, η οποία ήδη μετράει 16 εκατομμύρια κατοίκους» τονίζει η 35χρονη ακτιβίστρια.

Η Σιρέγια Ισφεντιάρογλου διακατέχεται πλέον από φόβο για τις αλλαγές στην πόλη της. Με όλο και πιο γρήγορους ρυθμούς το τσιμέντο πνίγει την Κωνσταντινούπολη. Ακόμα και τα δάση στα βόρεια προάστια, ο πράσινος πνεύμονας της μεγαλούπολης, γίνoνται βορά στις ορέξεις των εργολάβων. «Όλα αυτά σημαίνουν ότι η ζωή θα γίνει αφόρητη στην πόλη μας. Αυτά τα δάση εξασφαλίζουν και αποθέματα νερού, τα οποία πλέον έχουν αρχίσει να στερεύουν» επισημαίνει η Ισφεντιάρογλου.

Νέα νομοθεσία για τη διευκόλυνση των εργολάβων

Τα σχέδια των κατασκευαστών είναι μεγαλεπήβολα: μία τρίτη γέφυρα στον Βόσπορο, ένα ακόμη αεροδρόμιο, νέοι αυτοκινητόδρομοι, ουρανοξύστες, καινούρια εμπορικά κέντρα. Επιπλέον, η τουρκική κυβέρνηση φαίνεται να «χαλαρώνει» την περιβαλλοντική νομοθεσία για την έγκριση νέων έργων. Η Σονγκύλ Εζτούρκ από τον τουρκικό σύνδεσμο περιβαλλοντολόγων μηχανικών, ο οποίος γνωμοδοτεί για την έγκριση νέων οικοδομικών αδειών, εξηγεί: «Τα σχέδια οικιστικής ανάπτυξης θα διαχωρίζονται πλέον σε ‘ιδιαίτερα επικίνδυνα‘ και ̔̔λιγότερο επικίνδυναʼ. Όταν ένα σχέδιο υπαχθεί στην πιο ‘επικίνδυνηʼ κατηγορία θα πρέπει να γνωστοποιηθεί μέσω του Τύπου, οπότε θα συγκληθεί δημόσια συνέλευση όλων των ʼενδιαφερομένωνʼ και θα συσταθεί μία ειδική εξεταστική επιτροπή, τα συμπεράσματα της οποίας οφείλω να λάβω υπόψη μου για την έκθεση που θα υποβάλω. Εάν ένα έργο κριθεί ̔λιγότερο επικίνδυνοʼ δεν υπάρχουν όλες αυτές οι διαδικασίες».

Με τη νέα νομοθετική ρύθμιση η λίστα των έργων που θεωρούνται ʼλιγότερο επικίνδυναʼ συνεχώς μεγαλώνει και περιλαμβάνει περιοχές κατοικίας, νέα εμπορικά κέντρα, γήπεδα γκολφ και άλλα. Πολλά από αυτά τα έργα θεωρούνται πλέον ακίνδυνα και δεν προϋποθέτουν μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η τουρκική κυβέρνηση κάνει λόγο για απλοποίηση της νομοθεσίας με στόχο την εναρμόνιση με αντίστοιχες προδιαγραφές στην ΕΕ. Οι οικολόγοι ακτιβιστές θεωρούν ότι απλώς η κυβέρνηση παραχωρεί λευκή επιταγή στα συμφέροντα των εργολάβων. Η Σονγκύλ Εζτούρκ αντιμετωπίζει τη νέα νομοθεσία με κριτική διάθεση: «Όταν δεν κάνεις κανέναν έλεγχο, προφανώς δεν εντοπίζεις και κανένα πρόβλημα. Νομίζω ότι στόχος του όλου εγχειρήματος είναι να διευκολυνθεί ο κατασκευαστικός κλάδος και να αμβλυνθούν οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης».

Διευρύνεται η επιρροή του εργολαβικού λόμπυ

Δεν θα είναι η πρώτη φορά που «χαλαρώνει» η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Τουρκία. Παρόμοιες αλλαγές έγιναν το 2008 και το 2011. Ιδιαίτερα στην περίοδο διακυβέρνησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο κατασκευαστικός κλάδος εξελίχθηκε σε ατμομηχανή της τουρκικής οικονομίας. Ηγετικά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος συμμετέχουν και στη διοίκηση μεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίες επωφελούνται από τις αλλαγές της σχετικής νομοθεσίας. Όσοι προσπαθούν να προστατεύσουν το περιβάλλον, κατηγορούνται ότι επιχειρούν να «βάλουν φρένο» στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Όπως δηλώνει η Πινάρ Ακσογκάν από την Greenpeace της Κωνσταντινούπολης «υπάρχουν πολλοί νόμοι, οι οποίοι προστατεύουν τους εθνικούς δρυμούς, τα δάση, καθώς και περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους, αλλά συνήθως αυτοί οι νόμοι παρακάμπτονται στο όνομα του δημοσίου συμφέροντος». Παράδειγμα αποτελεί άλλωστε το νέο Προεδρικό Μέγαρο με περισσότερα από 1.000 δωμάτια, που εγκαινίασε πρόσφατα ο Ερντογάν σε δασική περιοχή έξω από την Άγκυρα. Για να οικοδομηθεί το μέγαρο, θυσιάστηκαν αμέτρητα δέντρα σε προστατευόμενη φυσική περιοχή. Η τουρκική κυβέρνηση απορρίπτει την όποια κριτική από τη στιγμή που, όπως υποστηρίζει, το ζήτημα αφορά «το κύρος του έθνους».

Luise Sammann (DLF) / Γιάννης Παπαδημητρίου