استادان دانشگاه های افغانستان در آلمان ماستری و دکتورا می گیرند

دور اول این پروژه به پایان رسیده است و 23 تن از استادان دانشکده های اقتصاد از دانشگاه بوخم آلمان ماستری گرفته اند. همچنان شماری از این افراد قرار است در آینده نزدیک تحصیلات دوره دکترای خود را در این دانشگاه شروع کنند.

در برنامه کنونی 30 تن از استادان دانشکده های اقتصاد هفت دانشگاه افغانستان در آلمان درس می خوانند. آنها روز شنبه این هفته از رادیو دویچه وله دیدار کردند. رتبیل شامل آهنگ، رییس بخش افغانستان دویچه وله، در سمیناری در مورد برنامه های افغانستان دویچه وله و نتایج کنفرانس بن به آنها معلومات داد.

در برنامه کنونی دوره ماستری، فقط دو خانم شامل است. قرار است در دور بعدی، به خانم ها اولویت داده شود. داکتر سیمع نور، هماهنگ کننده این پروژه می گوید: «در برنامه بعدی، تعداد زیاد بورسیه ها به خانم ها اختصاص می یابند... تلاش می کنیم حداقل 30 تا 50 استاد زن را شامل این روند بسازیم».

دور اول این برنامه توسط بانک جهانی و دولت آلمان تمویل مالی می شد. در برنامه کنونی، دولت افغانستان نیز 40 درصد مصارف را می پردازد و 60 درصد آن از سوی آلمان پرداخت می شود.

داکتر نور می افزاید: «در شروع ماه جنوری، یک تعداد از 23 نفری را که ماستری گرفته اند، از افغانستان می آوریم برای دکترا. آن وقت (در شروع برنامه) هیچ کاندیدی نداشتیم تا برای برنامه دکترا بیاوریم».

همکاری آلمان با افغانستان در بخش علمی، در سال 1960 میلادی شروع شد. آن وقت ها آلمانی ها دانشکده های ساینس و اقتصاد را کمک می کردند. آلمان بعد از شکست رژیم طالبان، دوباره این همکاری خود را روی دست گرفت.

داکتر سیمع نور، هماهنگ کننده این پروژه می گوید: «هدف آلمان این است که تمام استادان دانشکده های اقتصاد (هفت دانشکده اقتصاد) افغانستان را کمک کنند که ماستری و "پی اچ دی" یا دکترا بگیرند».

هر استاد افغانستان که در آلمان ماستری و دکترای خود را می گیرد، بعد از فراغت سالانه صدها دانشجوی افغان را درس می دهد. به باور استادان دانشگاه های افغانستان، این برنامه اگر ادامه یابد تاثیر گسترده یی بر دانشگاه های این کشور دارد.

رضا فرزام، استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه کابل که در دانشگاه بوخم آلمان مصروف تحصیل است، می گوید: «با گذشت سال های طولانی جنگ در افغانستان و نیاز شدید به سرمایه انسانی، تقویت کادر علمی، از نیازهای اساسی افغانستان است. دانشگاه های افغانستان توانمندی این را ندارد که ضرورت کشور به نیروی انسانی متخصص نیازمند فرایند توسعه را فراهم کند، پس این گونه برنامه ها می تواند در این قسمت موثر باشد».

به گفته فرزام، هدف از این برنامه این است که بعد از تربیه نیروی لازم برای دانشکده های اقتصاد، کریکولم درسی (نصاب تحصیلی) دانشکده های اقتصاد را مطابق معیارهای جهانی عیار بسازد.

گل شاه صبری، استاد اقتصاد در دانشگاه خوست، نیز که شامل این برنامه است، می گوید در تلاش هستند که نه تنها اندوخته های علمی، بلکه دیگر وجوه مثبت جوامع پیشرفته مانند آلمان را به افغانستان انتقال بدهند. او می گوید: «کیفیت درس ها بسیار عالی است و امکاناتی که در دسترس ما قرار داده اند نیز بسیار قناعت بخش است».

اما صبری می گوید، پروژه طوری برنامه ریزی شده است که ممکن است توقع شماری از استادان را برآورده نسازد. زیرا همه 30 فردی که از افغانستان آمده اند، به صورت کل در علم اقتصاد مصروف تحصیل اند، در حالی که آنها از دیپارتمنت های مختلف به اینجا آمده اند و به بخش های خاص علم اقتصاد علاقمند هستند. او می افزاید: «برای برخی استادان به شمول من، این برنامه کمی مغلق و پیچیده است. چون که در هر کار علاقه بسیار مهم است... خوب بود که برنامه ها مطابق علایق هر استاد برنامه ریزی می شد. مثلاً برای دیپارتمنت احصاییه، حساب داری چه ضرورت است که باید بخوانند؟ و همین طور دیگر بخش ها».

اما این 30 تن از استادان دانشگاه های افغانستان در صنف های بین المللی و با دیگر دانشجویان نیستند. برای این ها صنف خاص تشکیل می شود، هرچند که آنها می توانند در برخی جلسه های صنف های بین المللی نیز شرکت کنند.

نوری می گوید دلیل جدا بودن صنف افغان ها، عدم آشنایی آنها با زبان آلمانی است، هرچند به گفته او، استادان دانشگاه های افغانستان «از نظر سویه مشکلاتی دارند». اما، او تاکید می کند که همان پروفیسورهایی که در صنف های آلمانی تدریس می کنند، همان مواد را به زبان انگلیسی برای افغان ها نیز تدریس می کنند و تفاوتی در کیفیت درسی دیده نمی شود.

شماری از این استادان دانشگاه های افغانستان، در دیداری که از رادیو دویچه وله در شهر بن داشتند، خواستار تقویت آنلاین دویچه وله در بخش های فراتر از خبر و گزارش شدند. آنها گفتند که با وجود کثرت رسانه های داخلی، هنوز منابع رسانه یی بین المللی، برای افغان ها معتبر اند.

رتبیل شامل آهنگ گفت که دویچه وله برنامه های جدیدی در بخش اجتماعی، فرهنگی و هنری روی دست گرفته است و این برنامه ها را گسترش می دهد.

عارف فرهمند

ویراستار: رسول رحیم