لویه جرگه؛ هرچه زودتر آتش بس دائمی برقرار شود

عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی و جرگه مشورتی صلح، عصر روز شنبه در نشستی خبری گفت: «اعضای جرگه، بعضا مشروط و بعضا غیرمشروط خواهان آزادی زندانیان هستند. اگر کمیته ها تصمیم را منظور کنند؛ ظرف یک روز عملی می شود.»

اشتراک کنندگان این لویه جرگه در ختم دومین روز کاری شان خواستار "برگزاری هرچه زودتر مذاکرات بین الافغانی صلح" گردیدند. به گفته وی فیصله این جرگه معتبر است و برای تایید به هیچ نهاد دولتی دیگری راجع نخواهد شد: «در صورتی که جرگه فیصله کند، آزادی زندانیان آغاز شده و سه روز بعدش مذاکرات بین الافغانی آغاز می شود.»

قرار است دور اول مذاکرات صلح بین الافغانی در شهر دوحه قطر برگزار شود. عبدالله اضافه کرد: «هیچ مانعی به جز آزادی ۴۰۰ زندانی طالبان برای آغاز مذاکرات صلح باقی نمانده است».

فهرست زندانیان

برخی از اعضای اشتراک کننده در لویه جرگه ادعا کرده اند که فهرست ۴۰۰ زندانی طالبان که متهم به انجام جنایات جنگی و ضدبشری هستند، با آن ها به اشتراک گذاشته نشده و معلوم نیست این افراد دقیقا چه جرایمی را در چه سطحی انجام داده اند؛ اما عبدالله گفت: «فهرست این افراد را طالبان منتشر کرده و خواهان آزادی آنان می باشند. همه طالبان افغان هستند و بین شان خارجی وجود ندارد. یکی از مسائل مطرح شده در جرگه این بود که اگر خارجی باشند، باید چه برخوردی صورت گیرد.»

رئیس جمهور افغانستان که حکم آزادی ۴۶۰۰ زندانی طالبان را صادر کرده، آزادی این ۴۰۰ تن دیگر را حیطه صلاحیتش ندانسته و لویه جرگه را برای تصمیم گیری در موردش فراخوانده است. برخی از این تصمیم حکومت در میانه بحران کرونا انتقاد کرده و آن را "انداختن مسئولیت به دوش مردم" می خوانند. اما عبدالله گفت: «در لویه جرگه مشورتی قبلی چنین توصیه ای شده بود که اگر آزادی زندانیان به صلح کمک می کند، این کار صورت بگیرد».

مرتبط: شماری از اعضای لویه جرگه مشورتی صلح به کرونا مبتلا هستند

انتقادی دیگری که از این جرگه صورت می گیرد این است که قربانیان جنگ و خشونت در آن سهم بسزایی ندارند، اما رئیس این جرگه گفت آنها "حتی در سطح ریاست کمیته" سخن گفته اند: «آزادی این زندانیان به معنای ضایع شدن حقوق متضررین نیست. مسئله حق العبد بحثی مهم است، اما شماری اقارب قربانیان صلح را ضروری تر می دانند. ما منتظر فیصله جرگه هستیم».

اعضای لویه جرگه از حکومت افغانستان خواستند تا "رضایت خانواده های قربانیان را جلب نماید." رئیس شورای عالی مصالحه ملی و لویه جرگه مشورتی صلح در این زمینه گفت: «یک بخش عمده از تعهدات و ارزش های ما این است که قربانیان جنگ باید باشند و نظرشان را بدهند. در مذاکرات صلح نیز باید حضور داشته باشند و گفته های شان توسط یک کمیسیون مستقل حقوق بشری دنبال شود.»

آتش بس فوری

کمیته های پنجاه گانه لویه جرگه مشورتی صلح روز شنبه با نشر مواردی از یک اعلامیه که رویش کار می کنند، از جوانب درگیر در افغانستان خواستند برای رسیدن به "صلح پایدار" از خود انعطاف نشان دهند. آنها خواستار رهایی زندانیان باقی مانده طالبان و آتش بس بدون قید و شرط گردیدند.

مرتبط: مردم در مورد برگزاری جرگه مشورتی چه می گویند؟

اعضای لویه جرگه خواستار "ضمانت ملی و بین المللی" برای رهایی طالبان گردیدند و از طالبان خواستند "به نام داعش حملات هراس افگنانه انجام ندهند." از سویی نیز خواهان تشکیل هیات مذاکره کننده "فراگیر و همه شمول ملی" گریدند تا از ارزش های به دست آمده در ۱۹ سال اخیر، قانون اساسی کشور و حقوق و آزادی های مدنی دفاع کند.

هرچند رئیسان کمیته های لویه جرگه مشورتی صلح گفته اند "آزادی زندانیان طالبان به معنی بخشیدن جرایم آنان نیست"، اما با آنهم تاکید کرده اند که "باید زمینه آغاز مذاکرات صلح بین الافغانی تسهیل شود".

رئیس لویه جرگه مشورتی صلح اضافه کرد که "اجماع عمومی" بر آزادی زندانیان به میان آمده است، اما فعلا آن را "نمی توان فیصله ای صد درصدی" خواند. به گفته عبدالله انتظار می رود فیصله نهایی لویه جرگه روز یکشنبه اعلام شود: «امیدوارم فیصله لویه جرگه به نفع پیشرفت روند صلح افغانستان باشد».

کی ها اشتراک نکردند؟

حزب جمعیت اسلامی و حزب اسلامی این جرگه را تحریم کرده و شرکت نکرده اند. یک سخنگوی حزب اسلامی برگزاری این جرگه را "عملی بی فایده" خواند؛ چراکه به گفته وی طالبان در نتیجه امضای توافقنامه صلح با امریکا خواستار آزادی پنج هزار زندانی شان شده بودند و حکومت مجبور بود آزادشان کند. حزب جمعیت اسلامی نیز به خاطر "کاهش نیافتن سطح خشونت ها" با نشر اعلامیه ای گفته است: « جمعیت اسلامی افغانستان باور دارد که دربارهٔ جرگه رهایی زندانیان طالبان و جایگاه تصامیم آن از لحاظ حقوقی مباحثی مطرح است.» اما این حزب افزوده در صورتی که این جرگه "با ضمانت جامعه جهانی" به صلح انجامد، از فیصله هایش حمایت می کند. اما عبدالله عبدالله در مورد اشتراک نکردن این دو حزب بزرگ در لویه جرگه گفت: «تنها سران احزاب اشتراک نکرده اند. اما به نمایندگی از آنان افراد سرشناس اشتراک کرده اند».

اشتراک کنندگان در دومین لویه جرگه مشورتی صلح در افغانستان، از جامعه جهانی نیز خواسته اند که موفقیت مذاکرات و تامین صلح پایدار در افغانستان را ضمانت کند."

اولین لویه جرگه مشورتی صلح از اول تا سوم ماه می سال گذشته در کابل برگزار گردید.

ر.ش/ن.ک