بحرین؛ انتخاباتی که تشنج را تشدید می‌کند

قرار بود با انتخاب مجلس جدید نمایندگان در بحرین یک راه بیرون رفت از اختلافات چندین ساله در این کشور کوچک سلطنتی در حوزۀ خلیج به دست آید. اما پس از اولین دور انتخابات به روز شنبه هیچ نشانه ای از رفع کشیدگی ها دیده نمی شود. در حالی که حکومت سنی مذهبان از سهمگیری گسترده در این انتخابات سخن گفتند، اپوزیسیون شیعه مذهب، که اکثریت را تشکیل می دهد، از یک تحریم موفقانه سخن می گوید. بسیاری از شهروندان بحرین علیه این انتخابات اعتراض کردند. باوجود عدم موجودیت رقابت، از جمع 40 کرسی مجلس عوام تنها 6 کرسی آن احراز شده است. برای انتخاب نمایندگان باقی مانده باید دور دوم انتخابات برگزار شود.

به گفتۀ عبدالجلیل خلیل نمایندۀ پیشین پارلمان، در اصل حکومت و جنبش الوفاق اپوزیسیون از سه سال به این طرف روی اصلاحات در قوانین انتخابات بحث می کردند، و اپوزیسیون خواسته های خود را مطرح کرده بود. در این خواسته ها از جمله گفته شده بود که همۀ آراء باید به یک پیمانه مهم باشند. در آن صورت تبعیض ناشی از ساختار محلات رأیدهی در برابر نیروهای اپوزیسیون پایان می یافت. افزون بر آن مجلس منتخب عوام باید در برابر مجلس اعیان که از نمایندگان منصوب تشکیل شده است، قدرت بیشتری کسب می کرد. علاوه بر آن آزادی زندانیان سیاسی تقاضا شده بود. اما حکومت مذاکره با اپوزیسیون را قطع کرد.

خلیل در مصاحبه ای با دویچه وله گفت: "اگر ما موفقانه مذاکره می کردیم، و اگر حکومت و اپوزیسیون پیش از برگزاری انتخابات به یک توافق می رسیدند، آنگاه این انتخابات گام بزرگی در جهت درست می بود. تا زمانی که مذاکرات ناکام باشند، هیچ اصلاحاتی صورت نمی گیرد و هیچ زندانی سیاسی آزاد نخواهد شد. انتخابات روز شنبه ناموفق بود."

خلیل افزود از آنجایی که هیچ نشانه ای از تغییر دیده نمی شد، اپوزیسیون این انتخابات را تحریم کرد.

نبیل رجب، رئیس مرکز حقوق بشر بحرین نیز نظر کاملاً مشابهی دارد. او می گوید: "این انتخابات در بحرین بی مفهوم است، زیرا برای پارلمانی صورت می گیرد که قدرت صدور قوانین و یا داشتن کنترول بر فعالیت حکومت را ندارد. این ارگان قوانینی را به تصویب رسانده است که با آن حقوق بشر پامال می شود. این مؤسسه ای است که در آن حکومت دست باز دارد و هرچه بخواهد انجام می دهد."

مناقشه بر سر رقم اشتراک کنندگان در انتخابات

حکومت در مانامه پایتخت بحرین انتخابات پارلمانی روز شنبه را موفقیت بزرگی خوانده و هم اکنون از آن تجلیل می کند. خبرگزاری دولتی "بحرین نیوز ایجنسی" پیام های تبریکه را پخش می کند. به اساس گزارش این خبرگزاری ریاست عمومی شورای همکاری حوزۀ خلیج، که بحرین نیز عضو آن است، سهمگیری گستردۀ مردم در انتخابات را تأیید کرده است.

اما از قرار معلوم بسیاری از بحرینی ها دموکراسی را چیزی دیگری می دانند، نسبت به آنچه حکومت تعیین شده از سوی پادشاه عمل می کند. از سوی دیگر میزان اشتراک مردم در انتخابات مورد اختلاف است. در حالی که کمیسیون انتخابات از اشتراک 51،5 درصد از جمع 350 هزار واجد شرایط رأیدهی سخن می گوید، سازمان الوفاق اپوزیسیون این رقم را تقریباً 30 درصد گفته است. به گفتۀ خلیل رسانه های مستقل گزارش داده اند که در مناطقی که مخالفان حکومت بیشتر اند، سهمگیری مردم در انتخابات حتی به تنها 18 درصد می رسیده است.

سازمان الوفاق شیعه مذهبان در سال 2010 از جمع 40 کرسی پارلمان 18 کرسی را داشت، اما در اعتراض با عملکرد خشونت آمیز پولیس در برابر تظاهرات منتقدان حکومت در آغاز سال 2011 همۀ آنها از کار دست کشیدند. در آن زمان دامنۀ تحولات موسوم به "بهار عربی" به کشور کوچک شاهی بحرین نیز رسیده بود، اما حکومت جنبش اعتراض را با خشونت سرکوب کرد. عربستان سعودی نیز قطعات خود را برای حمایت از خاندان سلطنتی به کشور همسایه اش بحرین فرستاد. از آن وقت تا حال این کشور همواره درگیر ناآرامی ها است.

حکومت شمار زیاد سنی مذهبان را شهروند می سازد

در بحرین شکاف عمیقی بین دو گروه مذهبی سنی و شیعه وجود دارد. خاندان سنی مذهب سلطنتی سیاست و اقتصاد کشور را محکم در قبضه دارد. شیعه مذهبان، که اکثریت جامعه را می سازند، برعکس خواهان سهم بیشتر در قدرت و رفاه این کشور حوزۀ خلیج اند. نبیل رجب از تبعیض علیه شیعیان در عرصۀ کار و نظام آموزشی سخن می گوید.

حکومت بحرین تلاش می کند که رقم سنی مذهبان در کشور را افزایش بدهد. نبیل رجب می افزاید که بدین منظور افراد زیادی از پاکستان، اردن و یمن به بحرین آورده می شوند و حق شهروندی این کشور را دریافت می کنند. این حامی حقوق بشر اروپاییان را متهم می سازد که در رابطه با رویدادهای بحرین سکوت اختیار می کنند. او می گوید که مردم بحرین در مبارزۀ شان برای دموکراسی و حقوق بشر از سوی جامعۀ بین المللی تنها گذاشته شده اند.

قرار است دور دوم انتخابات پارلمانی، که در آن نمایندگان کرسی های باقی مانده انتخاب خواهند شد، در پایان هفتۀ روان میلادی برگزار شود. اما نبیل رجب می گوید که فاصله میان حکومت و مردم هنوز باقی می ماند و این انتخابات منازعه را تشدید کرده است.