بنیاد بورسیه های تحصیلی ابن سینا در آلمان

 مصارف تحصیلی در دانشگاه های آلمان مانند ایالات متحده امریکا و یا بریتانیا بسیار بالا نیست، با آنهم تامین این مصارف برای یک دانشجو هرگز آسان نیست. البته دانشجویان ممتاز خوشبخت اند که با به دست آوردن یک بورسیه تحصیلی بر اساس شایستگی و لیاقت، می توانند مخارج زندگی شان را گاهی به شمول کورس زبان تامین کنند.

در آلمان بورسیه های تحصیلی ای وجود دارند که از سوی نهادهای دینی مانند کلیساهای کاتولیک و پروتستان و انجمن یهودی ها که در سال 2008 تاسیس شد، تمویل می شوند. اما تا حالا چنین موسساتی برای مسلمان ها در آلمان وجود نداشت. سر از 2014 یک موسسه به دانشجویان مسلمان بورسیه تحصیلی می دهد که در نوع خود نخستین نهاد می باشد. به گفته سازمان دهندگان این برنامه، این اقدامی هرچند ناوقت اما موثر برای تامین برابری بیشتر برای حدود چهار میلیون مسلمانی است که در آلمان زندگی می کنند.

سیهم فتاحی، خانم کوچک اندامی با چادر سبز رنگ بر سر، از این دست آورد خوشحال است و تبسم می کند. ایجاد موسسه ای که برای جوانان مسلمان در آلمان بورسیه تحصیلی فراهم کند، ایده ای بود که سه سال پیش شماری از دوستان او در سر داشتند.

فتاحی می گوید: «وقتی که چیز مهمی برای انجام دادن بوده، ما تا ناوقت شب کار کرده ایم. در غیر آن ما یک بار در هفته برای چند ساعت کار کرده ایم. به هر صورت ما کارهای زیادی برای انجام دادن داشته ایم».

بولینت اوچار، پروفیسور علم کلام اسلامی در دانشگاه اوسنابروک واقع در شمال آلمان، رییس موسسه جدید ابن سینا است. ابن سینا اندیشمند بزرگ اسلامی و جامع علوم معقول و منقول است که در قرن یازدهم وفات نمود. اوچار می گوید شادمان است که یک تعداد دانشجویان با این افکار نزد وی مراجعه کردند و او بلافاصله آن را تایید نمود.

اوچار ایجاد موسسه ابن سینا را با افتخار اعلام کرد: «آقایان و خانم ها، امروز یک روز تاریخی برای چهار میلیون مسلمان آلمان است. این موسسه اسلامی تهیه کننده بورسیه های تحصیلی مبتنی بر شایستگی و لیاقت، علامت به رسمیت شناخته شدن آنها و گامی مهمی به سوی برابری است».

به گفته رییس ابن سینا، حدود سه تا چهار درصد دانشجویان آلمان را مسلمانان تشکیل می دهند، اما وقتی به موسسات تهیه کننده بورسیه های تحصیلی نگریسته شود، دیده می شود که شمار آنها بسیار کم است.

به باور اوچار، دلیل این امر این است که اکثریت مسلمانان در آلمان نسل دوم مهاجرانی اند که والدین شان به عنوان کارگران کم مهارت به آلمان آمده اند. آنها قادر نبوده اند تا به فرزندان شان توصیه نمایند که در رابطه با جنبه های پیچیده نظام تعلیم و تربیت در آلمان چگونه برنامه ریزی کنند.

او می افزاید: «بسیاری از دانشجویان مسلمان مربوط به خانواده هایی اند که تحصیلات دانشگاهی ندارند و غالباً نمی دانند که آنها می توانند برای بورسیه تحصیلی درخواستی بدهند. آنها برای دادن چنین درخواستی بی میل می باشند و تاکنون کدام موسسه ای مبتنی بر اعتقاد دینی جهت تهیه بورسیه های تحصیلی برای مسلمانان وجود نداشت».

با این هم بورسیه های تحصیلی جدید به دانشجویان قطع نظر از پس منظر اجتماعی شان داده می شود و فقط توانایی اکادمیک ملاک می باشد. در حالی که موسسه های مختلف سیاسی، غیرسیاسی و صنفی به دانشجویان بورسیه تحصیلی می دهند، آیا اساساً نیازی به ایجاد یک موسسه براساس اعتقاد اسلامی وجود دارد؟ اوچار و فتاحی هر دو به این سوال پاسخ مثبت می دهند. به گفته اوچار، صرفاً موضوع برابری مطرح نیست، بلکه همچنان برای دانشجویان در قسمت چیزهایی که ضرورت دارند کمک می شود، مانند سمینارهایی برای دانشجویان جهت مباحثه روی مسایل اعتقادی.

اوچار می افزاید: «بورسیه های تحصیلی به مسلمانان معتقد داده خواهد شد. اما در مورد عملکرد و سمت سوی دینی دانشجویان سوال نمی شود. ما می خواهیم تنوع و کثرت زندگی مسلمانان در آلمان را بازتاب دهیم».

در حالی که معیارهایی برای درخواست بورسیه تاکنون تدوین نشده است، اوچار می گوید شماری از غیرمسلمان های که روی موضوعاتی مانند اسلام و مسلمانان در آلمان مطالعه و تحقیق می کنند نیز می توانند از این نهاد بورسیه بگیرند.

نخستین گروه پنجاه نفری دانشجویان قرار است برای سمستر زمستانی سال آینده بورسیه تحصیلی به دست آوردند. بنیاد ابن سینا در نظر دارد سر از سال 2017 سالانه برای 400 دانشجو بورسیه تحصیلی فراهم سازد. مخارج زندگی این دانشجویان را حکومت آلمان خواهد پرداخت و موسسه خصوصی موسوم به "بنیاد مرکاتور" هزینه کورس های زبان و سمینارها را بر دوش می گیرد.

برنهارد لورنس رییس "بنیاد مرکاتور" می گوید: «من شادمانم که موسسه ابن سینا خلاء بزرگی را پر کرد و من از همه کسانی که در ایجاد چنین موسسه ای کمک کرده اند سپاسگزاری می کنم».

بنیاد مرکاتور یک سازمان غیرانتفاعی است و پس از آنکه اوچار از ایجاد بنیاد ابن سینا خبر داد، او یک میلیون یورو به آن کمک کرد.

اوچار می گوید: «حدود دو هزار مسجد و انجمن در آلمان وجود دارند که دروازه های شان را به روی ما باز کرده اند. آنها می خواهند به این کار ما کمک کنند».

اوچار مطمئن است که مسلمانان آلمان پول مورد ضرورت را تهیه می کنند. او تاکید نمود که این موسسه اعانه از خارج را قبول نمی کند: «ما تنها پول را از مسلمانان آلمان می پذیریم و به این تصمیم خود ادامه می دهیم».

سیهم پس از اعلام این برنامه جدید تهیه بورسیه های تحصیلی، هنوز هم با افتخار تبسم می کند و می گوید: «طبعاً ما این را هم در نظر داشتیم که شاید همه چیز ناکام شود». اما امروز او مطمئن است که موسسه ابن سنیا وجود دارد و به دانشمندان مسلمان آینده کمک می کند.