تبصره: داعش از جنگ داخلی طالبان سود می برد

مقامات افغانستان روز پنجشنبه ادعا کردند که ملا منصور دادالله، معاون ملا محمد رسول روز چهارشنبه هفته گذشته کشته شد. ملا محمد رسول رهبر یکی از دو گروه جدا شده طالبان است.

غلام گیلانی فراهی، یک مقام ارشد پولیس در ولایت زابل به رسانه ها گفته است که دادالله "به یک تله کشانده شد" و توسط شاخه دیگر طالبان به قتل رسید. شاخه اصلی گروه طالبان را ملا اختر منصور رهبری می کند.

ملا منصور پس از اعلام مرگ ملا عمر در ماه جولای (تابستان) به رهبری این گروه برگزیده شد.

ادعای فراهی به دلیل جنگ شدید بین دو شاخه طالبان در ولایت زابل نمی تواند تایید گردد.

خبرگزاری "اسوشیتد پرس" به نقل از یک فرمانده طالبان در زابل نوشته است که ملا دادالله توسط یکی از محافظانش "که برای ملا منصور جاسوسی می کرد"، به قتل رسید.

این فرمانده طالبان به شرط فاش نشدن نامش به خبرگزاری "اسوشیتد پرس" گفته است: «هنگامی که دیگر محافظان هوششان نبود، این نفر نفوذی منصور به روی دادالله آتش گشود و او را کشت».

شاخه ملا رسول به سرعت این ادعاها را رد کرد. ملا عبدالمنان نیازی، سخنگوی این گروه طالبان گفت: «او (ملا دادالله) زنده و در امنیت است. ما می دانیم که ملا منصور و نفرات او این شایعات را در مورد مرگ او پخش می کنند چرا که آنها تلفات سنگینی را از دست او جنگجویانش در زابل متحمل شده اند».

زیگفرید ولف، مدیر مرکز تحقیقاتی "مجمع دموکراتیک جنوب آسیا" در بروکسل می گوید که مرگ دادالله می تواند موقف ملا منصور را محکم کند. او به دویچه وله گفت: «اما این فقط یک دستاورد موقتی خواهد بود».

جنگ شدید

به گفته فراهی، مقام ارشد پولیس، در درگیری شدید در جنوب افغانستان حدود 60 تن از نفرات ملا رسول و 20 جنگجوی ملا منصور در روزهای اخیر کشته شدند. مخالفان رهبر بیشتر شناخته شده طالبان، ملا اختر منصور، هفته گذشته ملا منصور را به عنوان "امیرالمومنین" انتخاب کردند.

فراهمی همچنان توضیح داده است که در میان کشته گان جنگجویان شماری "جنگجوی خارجی از ازبکستان" دیده می شوند. او گفت که 30 تن نیز در این درگیری ها زخمی شده اند.

جنگ در زابل اولین تنش جدی بین رهبران طالبان است که علنی شده است.

افتراق طالبان به نفع داعش است

به گفته مومند نصرتیار، ولسوال منطقه ای که جنگ در آن جیان دارد، گروه سنی مذهب "دولت اسلامی" یا داعش "نیروهای رسول را حمایت می کنند".

یکی از فرماندهان طالبان وفادار به رهبری مرکزی آن یعنی ملا منصور، نیز چنین ادعایی را با خبرگزاری اسوشیتد پرس مطرح کرده است. او گفته است: «روشن است که گروه ملا رسول به تنهایی نمی تواند با ملا اختر منصور روبرو شود. بنابراین آنها به کمک داعش نیاز دارند. ما قبلا هم گفتیم، حالا هم گفتیم و اکنون این مسئله ثبوت شده است».

هرچند در هر دو گروه طالبان و داعش جنگجویان افراطی سنی مذهب حضور دارند، با آن هم بین این دو گروه خصومت وجود دارد. اخیرا داعش جای پایش را در افغانستان پیدا کرده و شروع به استخدام اعضای سرخورده طالبان نموده است.

ولف به دویچه وله گفت: «داعش به عنوان بزرگترین مشکل برای جنبش طالبان باقی می ماند. این گروه در حال قدرت گیری است و جنگ داخلی طالبان به این روند کمک می کند».

این کارشناس در ادامه می افزاید: «تظاهرات اخیر افغان ها این ترس را نشان می دهد. من پیشبینی می کنم که جنگ بین گروه های مختلف طالبان و همچنان بین طالبان و داعش بیشتر می شود».

ولف معتقد است که شکاف بین طالبان سبب می شود تا افراد سرخورده بیشتری به سوی داعش بروند. او می گوید: «در بلند مدت، منصور با شورش در صفوف نفرات خود روبرو خواهد شد و فضا را به داعش واگذار خواهد کرد».

شانس ائتلاف داعش و طالبان؟

کارشناسان به این باورند که هرچند برخی همکاری ها بین داعش، طالبان افغان و پاکستانی وجود دارد، با آن هم ایجاد یک ائتلاف بین این دو گروه افراطگرا "بسیار بعید به نظر می رسد".

میشائیل کوگلمن از "مرکز وودرو ویلسون" می گوید: «یقینا همگرایی ایدئولوژیک بین دو گروه وجود دارد، اما عوامل بسیار زیادی وجود دارند که مانع شراکت و ائتلاف بین این گروه ها می شوند».

وحید مژده، کارشناس امور طالبان در کابل همین نظر را دارد. او می گوید هرچند برای برخی گروه های کوچک اسلامگرا فرصت پیوستن به داعش وجود دارد، اما با آن هم داعش با دشواری های ایدئولوژیک در استخدام جنگجو از افغانستان مواجه است. مژده توضیح می دهد: «داعش و طالبان به لحاظ ایدئولوژیکی و فرهنگی بسیار متفاوت هستند». او در ادامه می گوید: «در پاکستان آنها می توانند حامیانی بیابند، که آنها پیش از این با خود دارند. آسیای مرکزی بسیار جذابتر برای داعش است زیرا شماری رژیم دیکتاتوری در این منطقه وجود دارند و شماری از گروه های افراطی پیش از این تمایل خود را برای پیوستن به داعش نشان داده اند».