جهان شگفتی‌انگیز گیاهان گوشت‌خوار

هرچند فیلم «فروشگاه کوچک ترسناک» محصول سال ۱۹۸۶ که نشان‌دهنده تغدیه یک گیاه غول‌پیکر از خون انسان است، یک مثال تخیلی و بسیار افراطی از حیوانات گوشتخوار است، اما گیاهان گوشتخوار واقعاً وجود دارند، هرچند به اندازه‌های کوچک‌تر. آن‌ها حیوانات بسیار کوچک، عمدتاً حشرات، را به دام می‌اندازند و می‌خورند. این گیاهان در همه قاره‌ها به جز انترکتیکا یا قطب جنوب یافت می‌شوند.

محققان آسترالیایی و آلمانی انواع جدید گیاه گوشت‌خوار (Drosera microphylla) را یافته اند که یک گیاه بومی غرب آسترالیا می‌باشد. این محققان در جریان تحقیقات ساحوی به این کشفیات دست نیافته اند، بلکه با استفاده از عکس‌های نشر شده در شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک و اینستاگرام این انواع جدید را یافته اند.

یک نوع دیگر گیاهان گوشت‌خوار (Drosera rotundifolia) است. این گیاه در شمال اروپا، سایبریا، بخش‌های زیادی از شمال امریکای شمالی، کوریا و جاپان یافت می‌شود. این گیاه همچنین در مناطق جنوبی مانند گینه نو، کالیفرنیا، مسی‌سی‌پی و الاباما در ایالات متحده امریکا یافت شده است. این گیاه به خاطر رفتار گوشت‌خوارانه اختیار کرده که در خاک محل پرورش‌اش از لحاظ مواد مغذی بسیار ضعیف است.

بزرگ‌ترین گیاه گوشتخوار «پارچ راجا» (Nepenthes rajah) است. این گیاه در کوه کینبالو و کوه تامبویوکان در جزیره بورنئو یافت می‌شود. دام این گیاه که شبیه یک ظرف یا گلدان است، می‌تواند تا ۴۱ سانتی‌متر ارتفاع و ۲۰ سانتی‌متر عرض رشد کند. اکثر طعمه‌های این گیاه را حشرات تشکیل می‌دهند، اما موش‌ها، بقه‌ها، چلپاسه‌ها و حتی پرنده‌ها طعمه این گیاه می‌شوند.

استراحت بر روی گیاه گوشت‌خوار؟ بله، این کاری است که خفاش پشمی هاردویکی در جزیره بارنئو انجام می‌دهد. البته این یک رابطه دوطرفه است. خفاش از کاسه گیاه (Nepenthes) به عنوان استراحت‌گاه استفاده می‌کند و این گیاه از مواد فاضله خفاش تغذیه می‌کند. خفاش برای این که در مایعات هاضمه این گیاه سقوط نکند، خود را در لبه کاسه این گیاه محکم می‌گیرد.

این گل‌های زیبا به نام عجیب و غریب «چرب‌گیاه» نیز شناخته می‌شود، اما نام لاتین آن پینگوکولا (Pinguicula) است. این گیاه گوشت‌خوار از برگ‌های چسب‌ناک خود برای جذب، به دام انداخته و هضم حشرات استفاده می‌کند. گیاه پینگوکولا بیشتر در امریکای جنوبی و مرکزی یافت می‌شود.

گیاه گوشت‌خوار ساراسنیا در امریکای شمالی یافت می‌شود و در میان مردم به نام «ترومپت پارچی» شناخته می‌شود. این گیاه با ترشحاتی که در لبه برگ‌های خود دارد، حشرات را جذب کرده و طعمه می‌سازد. رنگ و رایحه برگ‌های این گیاه برای حشرات خوشایند است. وقتی حشرات روی برگ‌ها بنشینند، به داخل آن می‌لغزند و طعمه این گیاه می‌شوند.

ونوس مگس‌خوار احتمالاً مشهورترین نوع گیاهان گوشت‌خوار است. این گیاه با برگ‌های مجهز با شاخک‌ها یا خارهای نازک، مگس و عنکبوت را شکار می‌کند. وقتی حشره‌ای داخل این برگ بیافتد و با شاخه‌های آن تماس پیدا کند، برگ بسته می‌شود و این گونه حشره طعمه این گیاه می‌شود.