خانه امن نیست؛ زنان قربانی خشونت به کجا خواهند رفت؟
۱۴۰۰ دی ۱۲, یکشنبه
فاطمه را در سن هفت سالگی با یک مردی به سن پدرکلانش مجبور به ازدواج کردند. این کودک از آن زمان تجاوزها، ضرب و شتم و گرسنگی را تحمل کرد تا اینکه نتوانست بیشتر طاقت کند و سعی کرد دست به خودکشی بزند.
فاطمه در حالی که اشک می‌ریخت لت و کوب شدن ها را به یاد می‌آورد، مانند یکی از موارد که او در سن ده سالگی به دیوار پرتاب شده بود: "سرم به یک میخ خورد ... نزدیک بود بمیرم."
حالا که فاطمه ۲۲ ساله است در یکی از سرپناه های زنانی که لت و کوب شده اند، زندگی می‌کند. این پناهگاه یکی از معدود سرپناه ها برای زنان است که پس از به قدرت رسیدن گروه طالبان در ۱۵ آگست، تا هنوز باز است. فاطمه در هراس است که مبادا این سرپناه را زمانی از دست بدهد.
اگر این پناهگاه بسته شود، فاطمه هیچ جایی نخواهد داشت که به آن پناه ببرد. ارتباط این دختر جوان با خانواده اش قطع شده است و اعضای خانواده شوهرش سوگند خورده اند که فاطمه را به دلیل اینکه آنان را گویا بدنام کرده است، خواهند کشت.
میلیون ها نفر در افغانستان، جایی که حقوق زنان را سنت مردسالاری، فقر و فقدان آموزش برای چندین دهه به عقب انداخته است، به مصیبت فاطمه دچار می‌باشند.
بر بنیاد یافته های سازمان ملل متحد، ۸۷ درصد از زنان افغان به نحوی خشونت فزیکی، جنسی و روانی را متحمل شده اند.
در این کشوری که جمعیت آن ۳۸ میلیون نفر دانسته می‌شود، برای سرپناه‌دهی به زنان آسیب دیده تنها ۲۴ اقامتگاه موجود بود که تقریباً همه را جامعه بین المللی تمویل می‌کرد و در عین زمان بسیاری از مردم محل با وجود آن‌ها مخالفت داشتند.
برخی از سازمان های غیر دولتی پیش از به قدرت رسیدن طالبان فعالیت های شان را متوقف کرده بودند. یکی از مدیران چنین سازمان ها در مصاحبه ای با خبرگزاری فرانسه گفت که او پیش از خروج کامل نیروهای ایالات متحده از افغانستان، به بیرون کردن زنان از سرپناه ها در ولایت های ناامن آغاز کرده بود.
برخی از آن ها به امید اینکه در برابر همسران انتقام جو محافظت شوند، نزد خویشاوندان خونی شان باز گردانده شده بودند و شمار دیگر به پناهگاه های شهرهای بزرگ انتقال یافته بودند.
با ادامه حملات طالبان که وضعیت ناامید کننده شد، حدود یک صد زن به کابل فرستاده شدند.
این مدیر یکی از سازمان های غیردولتی که نخواست نام خودش و سازمان‌اش گرفته شود گفت: «ما باید از صفر آغاز کنیم.»
مرتبط: فرمان تازه رهبر طالبان: زن ملکیت کسی نیست
هرچند طالبان تاکید می‌کنند که حقوق و حمایت از زنان را در پرتو تفسیر سختگیرانه شان از قرآن فراهم می‌کنند، اما واقعیت بسیار متفاوت از اینست و زنان از زندگی عمومی بیرون رانده می‌شوند.
بسیاری از مکاتب متوسطه به روی دختران مسدود شده اند و زنان از ادارات دولتی به جز از چند بخش خاص، محروم شده اند. به تازگی این گروه اعلام کرد که زنان اجازه ندارند که برای طی نمودن فاصله های طولانی، بدون محرم سوار موتر شوند.
چراغ سبز
در اوایل ماه گذشته، ملا هبت الله آخندزاده رهبر گروه طالبان، ازدواج اجباری زنان را ممنوع اعلام کرد. در عین زمان، سهیل شاهین که از طرف طالبان به عنوان نماینده شان در سازمان ملل در نظر گرفته شده است، به سازمان عفو بین الملل گفت که زنان قربانی خشونت می‌توانند به دادگاه مراجعه کنند.
هرچند این پناهگاه های زنان از چشم طالبان به دور نمانده است اما این رژیم تا حال کدام اعلام رسمی در مورد آینده سرپناه های زنان نکرده اند.
کارمندان این خانه امنی که فاطمه در آن زندگی می‌کند گفته اند که مقام های طالبان و افراد مسلح این گروه تا حال چند بار وارد این سرپناه شده اند.
یکی از کارکنان این خانه امن گفت: «آن ها وارد شدند، اتاق ها را دیدند و ارزیابی کردند که در اینجا مرد وجود ندارد.»
یکی دیگر از کارکنان گفت: «آن ها گفتند که اینجا برای زنان مصون نیست، جای آن ها در خانه است.»
بیشتر بخوانید: کمپاین زنان افغان علیه لباس زنان حامی طالبان
برخورد طالبان برای یکی از این زنان هنوز امید بخشیده است. کارکن اول این خانه امن افزود: «او بسیار بهتر از آن بود که ما انتظار داشتیم.»
حتی پیش از به قدرت رسیدن طالبان، به زنان قربانی به گونه بهتر و کامل رسیدگی صورت نمی‌گرفت. ذکیه که گویا به دلیل تهدید شدن به قتل از سوی خسرش فرار کرده بود و به وزارت امور زنان حکومت پیشین مراجعه کرده بود گفت: «آن ها حتی به حرف هایم گوش نکردند.» مسئولین این وزارت برایش گفته بودند که وضعیت‌اش آنقدر بد نبوده است.
مینا که ۱۷ ساله است، با یک خواهر کوچک‌اش هفت سال پیش از دست یک کاکای متجاوزش فرار کرده بود، به سرنوشت مشابه با ذکیه مواجه شده بود. مینا گفت: «وزارت من را متهم به دروغ گویی کرد.»
فقط زنانی که به دنبال سرپناه هستند آسیب پذیر نیستند، سازمان عفو بین الملل می گوید که کارگران پناهگاه ها را هم "خطر خشونت و مرگ تهدید می کنند."
چند نفر از کارکنان این خانه امن گفته اند، آنان را شماری از افرادی که خود را اعضای گروه طالبان معرفی کرده اند، از طریق تماس تلفونی تهدید کرده اند. این افراد همچنان گفته اند که آنان به دنبال زنانی اند که از خانه فرار کرده اند.
احتمال می‌رود که موارد سوءاستفاده و خشونت علیه زنان همزمان با فروپاشی نظام اقتصادی، بیکاری فزاینده، بحران مالی و افزایش گرسنگی بیشتر خواهد شد.
یک کارکن این خانه امن افزود: «زمانی که وضعیت اقتصادی بدتر شود، مردها بیکار می‌شوند و موارد خشونت افزایش می یابند.»
الیسن داویدیان، نماینده سازمان ملل متحد در امور زنان برای افغانستان گفت: «وضعیت احتمالا بدتر شده است... خدمات عموماً کاهش یافته است.»
مسئولیت یکی از معدود پناهگاه‌های که هنوز باز است را محبوبه سراج به عهده دارد. خانم سراج یکی از پیشگامان در مبارزه برای حقوق زنان در افغانستان می‌باشد.
محبوبه سراج گفت پس از بازرسی توسط طالبان او به "نحوی تنها مانده بود." این خانم افغان نسبت به زنان گیرمانده در خانواده هایی که خشونت می‌کنند و قربانیان جایی برای پناه بردن در آن ندارند، ابراز نگرانی می‌کند.
با این همه، ذکیه حد اقل یک سرپناه دارد که در آن زندگی می‌کند اما معلوم نیست که این پناهگاه تا چه زمانی خواهد بود؟ او گفت که "پدرم گفت که هیچ از من مراقبت نخواهد کرد.»
aj-si (AFPE)