مجمع عمومی سازمان ملل؛ آیا به افغانستان توجه می شود؟

قرار است روز سه شنبه رهبران و نمایندگان ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل متحد در نیویارک گردهم آیند تا در مورد مسائل مهم جهانی صحبت کرده و تصمیم بگیرند؛ اجلاسی که بعید به نظر می رسد بتواند برای پایان دادن به جنگ در اروپا کار خاصی بکند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در آستانه نشست سطح بالای مجمع عمومی این سازمان گفت: «این ساده لوحانه است که فکر کنیم به یک توافق صلح نزدیک شده ایم. شانس دستیابی به توافق صلح در حال حاضر بسیار کم است.»

شکاف‌های جیوپولیتیک باقی مانده از زمان جنگ سرد با جنگ هفت ماهه در اوکرایین تشدید شده و احتمالاً امریکا و متحدان غربی اش با روسیه برای نفوذ دیپلوماتیک رقابت خواهند کرد . انتونیو گوترش به این باور است که این شکاف ها از زمان جنگ سرد تاکنون در "گسترده ترین" شکل قرار دارند و باعث میشوند پاسخ جهان به چالش های بین المللی فلج شود. در همین حال، او از به منازعات، تغییرات اقلیمی، فقر، گرسنگی و نابرابری به عنوان چالش های چشمگیر کنونی یاد کرد.

لیندا توماس گرینفیلد، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد، گفت: «کشورهای دیگر ابراز نگرانی کرده اند که گویا ما بر اوکرایین تمرکز می کنیم و به سایر بحران ها در سراسر جهان توجه نمی کنیم.» وی به خبرنگاران افزود: «اما اینطور نیست. این تنها مسئله ای نیست که ما با آن سروکار خواهیم داشت.»

روسیه و اوکراین صادرکنندگان عمده غلات و کود در جهان هستند و سازمان ملل متحد جنگ میان این دو کشور را عامل تشدید بحران غذایی دانسته است؛ بحرانی که قبلاً توسط تغییرات اقلیمی و همه‌گیری ویروس کرونا شدت یافته بود.

قرار است ایالات متحده یک نشست امنیت غذایی با اتحادیه اروپا و اتحادیه افریقا را در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، به همراه نشست وزیران برنامه اقدام جهانی علیه کرونا و کنفرانس تکمیلی برای صندوق جهانی مبارزه با بیماری های ایدز، توبرکلوز و ملاریا میزبانی کند.

ریچارد گوان، مدیر سازمان ملل در گروه بین ‌المللی بحران گفت: «زیربنای بسیاری از این نشست ‌ها به ویژه تنش بسیار زیاد بین کشورهای غربی و نمایندگان کشورهای جنوب جهان خواهد بود.» وی اضافه کرد: «هنوز احساس بدی در مورد مسائلی مانند توسعه واکسین کووید، تامین مالی تغییرات اقلیمی... و اکنون قیمت مواد غذایی وجود دارد. همه این مسائل باعث ایجاد شکاف های بزرگ در بین کشورهای عضو سازمان ملل شده است. »

تلاش برای نفوذ

پس از آن که تقریباً سه چهارم مجمع عمومی به خاطر تهاجم روسیه به اوکرایین به توبیخ مسکو رای دادند و خواستار خروج نیروهایش ظرف یک هفته از کشور همسایه اش شدند، روسیه تلاش کرده تا انزوای بین المللی خود را از بین ببرد.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، آنتونی بلینکن، همتای امریکایی اش و امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، هر کدام در چند ماه گذشته از کشورهای افریقایی دیدن کردند و برای نفوذ بیشتر در این کشورها به رقابت پرداختند. افریقا با گرسنگی مواجه است که ممکن در ماه های آینده قحطی در سومالیا رسما اعلام گردد.

مقامات فرانسوی با تمرکز بر هند، کشورهای خلیج فارس، افریقا و برخی از کشورهای امریکای لاتین گفته اند که ماکرون قصد دارد از سفر دو روزه خود به نیویارک برای لابی گری کشورهایی که در جنگ اروپا بی‌ طرف مانده ‌اند استفاده کند تا آنها را با غرب نزدیک نماید.

مارتین کیمانی، سفیر کشور افریقایی کنیا در سازمان ملل گفت: «آنچه ما به آن نیاز داریم صلح در اروپا، اجتناب از رویارویی قدرت های بزرگ و به خطر انداختن امنیت جهانی، و شکل دادن به نظم چندجانبه عادلانه تر و پاسخگوتر است.»

چین، شریک راهبردی روسیه، قاطعانه در کنارش ایستاده و از تحریم‌ های غرب علیه روسیه انتقاد می‌ کند، اما از حمایت یا کمک به کارزار نظامی تاکنون خودداری کرده است.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌ جمهور روسیه روز پنجشنبه در یک اعتراف غافلگیرکننده گفت که شی جین پینگ، رهبر چین در مورد اوکرایین نگرانی هایی دارد.

چه کسانی اشتراک می کنند؟

در دو سال گذشته به دلیل محدودیت‌ های همه‌گیری ویروس کرونا، رهبران اجازه داشتند بیانیه‌ های ویدئویی ارسال کنند، اما امسال باید برای سخنرانی در اتاق مجمع عمومی به نیویارک سفر کنند. اما مجمع عمومی روز جمعه موافقت کرد که به ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، یک بیانیه ویدیویی از پیش ضبط شده ارسال کند. این تصمیم با ۱۰۱ رأی موافق، هفت رأی مخالف و ۱۹ رأی ممتنع به تصویب رسید.

روسیه و چین گفته اند فقط وزرای خارجه خود را می فرستند. انتظار می رود دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکرایین نیز در این مراسم شرکت کند. وی به همراه بلینکن، لاوروف و وانگ یی وزیر امور خارجه چین روز پنجشنبه در نشست وزیران شورای امنیت سازمان ملل در مورد اوکرایین شرکت خواهد کرد.

ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت که لاوروف تاکنون درخواست هایی برای حدود ۲۰ دیدار با دیگر رهبران جهان دریافت کرده است. او به خبرنگاران در مسکو گفت که روسیه از "تقویت نقش هماهنگ کننده مرکزی سازمان ملل متحد در امور جهانی و رعایت دقیق منشور آن، از جمله اصول برابری حاکمیتی کشورها و عدم مداخله در امور داخلی آنها" دفاع خواهد کرد.

رئیس جمهور ایالات متحده به طور سنتی دومین رهبری است که در مجمع عمومی این سازمان سخنرانی می کند، اما جو بایدن امسال در روز افتتاحیه نه، بلکه روز چهارشنبه سخنرانی خواهد کرد. حضور او به خاطر سفرش به لندن و اشتراک در مراسم خاکسپاری ملکه الیزابت دوم به تعویق افتاده است.

ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران نیز به نیویارک سفر می کند؛ در حالی که بعید است تهران و واشنگتن به زودی بر بن بست نجات توافق هسته‌ای "برجام" غلبه کنند. انتظار می رود ایران از این گردهمایی برای حفظ روابط دیپلوماتیک خود با تکرار تمایل برای دستیابی به یک توافق پایدار استفاده خواهد کرد.

"آپارتاید جنسیتی" در افغانستان

در حالی که جنگ اوکرایین بر رویداد یک هفته ای سازمان ملل سایه خواهد انداخت، بحران اقلیمی نیز توجه جهانی را به خود جلب خواهد کرد. اما بسیاری از بحران‌های جهانی دیگر احتمالاً در حاشیه قرار خواهند گرفت، از جمله اوضاع بشری در افغانستان و از دست رفتن حقوق زنان افغان پس از قدرت گیری مجدد طالبان. این گروه در حالی 13 ماه پیش حاکمیت را بدست گرفتند که بسیاری کشورهای جهان زمانی به سرنگونی رژیم آنان در دو دهه گذشته رای داده بودند.

ناهید فرید، نماینده مجلس سابق افغانستان و فعال حقوق بشر و حقوق زنان از رهبران جهان خواست تا "از رژیم فعلی افغانستان با عنوان آپارتاید جنسیتی نام ببرند" وی نشست خبری سازمان ملل متحد به خبرنگاران در نیویارک گفت: «این یک عبارت کاتالیزور تغییر در افریقای جنوبی بود و می تواند کاتالیزوری برای تغییر در افغانستان باشد.»

منظور وی این بود که با دادن چنین عنوانی به رژیم طالبان در افغانستان می توان واکنش های جهانی به تغییر اوضاع در افغانستان را سرعت بخشید، چنانچه کلمه "آپارتاید" توانست موجب تغییرات گسترده و سریع در قاره افریقا شود.

خانم فرید در صفحه فیس بوک خود نوشت: «همه زنان افغانستان، هر جایی که هستند، به این باور رسیده اند که از سوی جامعه جهانی ترک شده اند. صدای آنها شنیده نمی شود و خواسته های آنها در هیچ یک از بحث ها و سیاست های تأثیرگذار بر آینده کشورشان منعکس نمی شود.»

علاوه بر خانم فرید، محبوبه سراج نیز از جمله کسانی بود که در مورد اوضاع نابسامان افغانستان به خصوص نقض روزافزون حقوق بشر و حقوق زنان در این کشور توسط حاکمان جدید سخنرانی کرد و جهان خواست "هرچه زودتر اقدام کند".