بحث در مورد تغییر تاریخ برگزاری انتخابات

شانزدهم حمل هرچند نخستین ماه فصل بهار است و در برخی نقاط افغانستان هوا گرم می شود، ولی در برخی مناطق سرد سیر در ماه حمل برف وجود دارد و راه های مواصلاتی یا مسدود اند یا به سادگی قابل استفاده نیستند.

به همین دلیل، برخی خواستار تجدید نظر در مورد تاریخ برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال 1391 افغانستان شده اند. اما فضل احمد معنوی، رییس کمیسیون مستقل انتخابات روز دوشنبه (29 عقرب 1391/ 19 نوامبر 2012) که برای پاسخ به این نگرانی ها در تالار عمومی ولسی جرگه سخن می گفت، تغییر زمان برگزاری انتخابات را کار غیرقانونی خواند.

معنوی گفت: «طبیعی است که زمستان است، برف است و باران است. اما شما می دانید که قانون اساسی در اول جوزای سال پنجم کار رییس جمهور سابقه را پایان یافته می داند و رییس جمهوری جدید باید به کار آغاز کند».

معنوی گفت تنها در صورت اجماع ملی و تفسیر قانون توسط مراجع ذیربط تاریخ انتخابات قابل تغییر است. اما محمد علی اخلاقی، نماینده ولایت غزنی گفت در صورتی که تاریخ برگزاری انتخابات تغییر نکند، مشارکت سراسری که یکی از اصل های انتخابات است، نادیده گرفته می شود.

اخلاقی افزود: «برگزاری انتخابات در شانزده حمل، در بیش از نصف کشور مشکلات طبیعی دارد. یک تعداد خودشان در انتخابات شرکت نمی کنند، تعدادی به خاطر ناامنی و دیگران هم به خاطر موانع طبیعی. در این صورت این مشکل چگونه حل خواهد شد؟».

برخی از نمایندگان گفتند که انتخابات شوراهای ولایتی باید در سال 1392 برگزار شود اما آقای معنوی گفت جامعه جهانی انتخابات جداگانه را تمویل نمی کند و افغانستان نیز بودجه مالی برگزاری جداگانه انتخابات را ندارد.

نگراین نمایندگان این است که اگر انتخابات شوراهای ولایتی در سال 1392 برگزار نشود، زمان ماموریت سناتورانی که از این شوراها به مجلس سنا آمده اند، به پایان می رسد و پارلمان نیز حیثیت قانونی خود را از دست می دهد.

نگرانی از تقلب

کمیسیون مستقل انتخابات قرار است با گزینش 160 هزار کارمند، انتخابات ریاست جمهوری را برگزار کند. اما از همین حالا نگرانی هایی در رابطه به تقلب در انتخابات سال 2014 وجود دارد. احزاب سیاسی تاکید کرده اند که برای جلوگیری از تقلب در انتخابات باید تذکره یا شناسنامه الکترونیکی برای شهروندان افغانستان توزیع شود.

یونس قانونی، رییس پیشین مجلس نمایندگان با اشاره به انتخابات گذشته گفت: «صندوق های خالی منتقل شدند به خانه، به مسجد، به ولسوالی و به اداره های حکومتی پر شدند و در جمله آرای مردم شمار شدند. شما چی تدابیری دارید، نشود که قضیه طوری تکرار شود که تعداد رای دهندگان دو چند نفوس یک ولایت باشد».

اما آقای معنوی گفت شفافیت انتخابات وابسته به امنیت است و امنیت افغانستان نسبت به انتخابات سال 2010 که افغانستان یک انتخابات پارلمانی مملو از تقلب را تجربه کرد، تغییری نکرده است.

معنوی گفت با وجودی که تلاش ها برای انتخابات شفاف وجود دارد، اما در مناطق ناامن نظارت درستی صورت نخواهد گرفت: «بزرگترین کاری که می تواند از تقلب جلوگیری کند این است که ما ثبت نام رای دهندگان را انجام دهیم و رای دهندگان را به مرکز رای دهی وصل کنیم. ما چگونگی می توانیم در مناطق ناامن همان کنترولی را داشته باشیم که در شهرها داریم؟».

نمایندگان ابراز نگرانی کردند که کارت های رای دهی به صورت بی حساب در بین مردم توزیع شده و می تواند زمینه تقلب گسترده در انتخابات را فراهم کند.

رییس کمیسیون انتخابات گفت قرار است 7000 مرکز انتخاباتی در سراسر افغانستان ایجاد شوند. او گفت تا سه ماه دیگر لیست این مراکز در اختیار نهادهای امنیتی قرار می گیرند تا برای تامین امنیت آن ها گام های جدی برداشته شود.

کمیسیون انتخابات افغانستان در یازده سال گذشته 500 میلیون دالر را برای ثبت نام رای دهندگان مصرف کرده است. اما آقای معنوی گفت تا زمانی که شناسنامه الکترونیکی توزیع نشود، انتخابات افغانستان پرهزینه خواهد بود و شفافیت آن نیز تضمین نخواهد شد.