افغانستان برنامه‌ای برای جلوگیری از افراطی شدن جوانان دارد؟

براساس اظهارات مقام‌های امنیتی، بیشترین نیروی جنگی طالبان را جوانان و نوجوانانی تشکیل می‌دهند که به دلیل بیکاری و نبود برنامه‌های آموزشی در روستاها، به طالبان می‌پیوندند و جنگ افغانستان را داغ‌تر می‌کنند.

نبود برنامه‌های نظارتی حکومت بر مدارس دینی و مواد تدریسی این مدارس، کار را برای طالبان و سایر گروه‌های افراطی آسان‌تر کرده است. در بسیاری موارد طالبان جوانان را از مدارس محلی در ولایات جذب می‌کنند و با انتقال آن‌ها به پاکستان، از آن‌ها به عنوان حمله کنندگان انتحاری استفاده می‌کنند.

کمال سادات، معین جوانان وزارت اطلاعات و فرهنگ روز دوشنبه به دویچه وله گفت که قرار است جلو جذب جوانان توسط گروه‌های افراطی گرفته شود: «ما برای آن‌ها برنامه‌هایی داریم تا به این جوانان وطندوستی و حب الوطنی آموختانده شود تا از این جوانان برای بهبود و ترقی افغانستان استفاده شود.»

بیکاری یکی از دلایلی است که جوانان فقیر مجبور می‌شوند به صفوف طالبان بپیوندند و از این طریق اندکی پول بدست آورند. اما آقای سادات می‌گوید معینیت جوانان همه روزه با جوانانی که در جستجوی کار هستند، همکاری می‌کنند تا آن‌ها براساس تخصصی که دارند، در نهادهای دولتی و غیردولتی جذب شوند.

آقای سادات گفت که برنامه دیگر معینیت جوانان، فراهم کردن قرضه‌های کوچک برای جوانانی است که می‌خواهند با راه اندازی تجارت‌های کوچک صاحب کار و درامد شوند.

خواست جوانان

جوانان افغان می‌گویند وقتی دولت برنامه کافی برای تعلیم، تربیه و جلب و جذب جوانان نداشته باشد، گروه‌های افراطی به سادگی از آن‌ها برای مقاصد خود استفاده می‌کنند.

ضیاالدین جوانی که باشنده ولایت غزنی است، می‌گوید طالبان مهارت خاصی در تبلیغات ضد حکومتی در بین جوانان دارند، در حالی که حکومت نمی‌تواند چنین تبلیغات را خنثا کند: «در ولایات جنوبی تحصیل و مکتب نیست. جوانانی که به سن بلوغ هستند، طالبان آن‌ها را جذب می‌کنند و به آنان می‌گویند که حکومت کافر است. چون این جوانان چیزی را نمی‌فهمند به تبلیغات طالبان باور می‌کنند و افراطی می‌شوند.»

هرچند حکومت افغانستان همواره از دست‌آوردها در عرصه تعلیم و تربیه سخن می‌گوید اما آگاهان می‌گویند تا زمانی که نسل جوان افغانستان به خوبی آموزش نبینند و از دام گروه‌های افراطی رها نشوند، این کشور در آتشی خواهد سوخت که جوانان هیزم آن اند.

ضیاالدین می‌گوید بی‌توجهی به جوانان فاجعه بار است: «این یک خطر بزرگ برای جامعه ما است. چون درس نیست، تحصیل نیست، به همین دلیل جوانان به طالبان می‌پیوندند. این یک فاجعه کلان است که جوانان بجای خدمت به کشور خود علیه کشور و مردم خود می‌جنگند.»

محمد اشرف یک جوان افغان می‌گوید ضعف اقتصادی و اهمیت ندادن به جوانان دلیل اصلی جذب آن‌ها به گروه‌های افراطی است: «منشای این کار که یک جوان به گروه‌ها افراطی می‌پیوندد، اقتصاد است. یک جوانی اقتصاد ضعیف دارد، در دولت پذیرفته نمی‌شود، بنابراین جوانان مجبور می‌شوند به صفوف مخالفین بپیوندند.»

رسانه‌های افغانستان در سال‌های اخیر بارها از افزایش خاموشانه مدارس مذهبی که در آن‌ها جوانان به افراطیت تشویق می‌شوند، هشدار داده‌اند. پیش از آن که شهر کندز در شمال شرق افغانستان سقوط کند، گزارش‌هایی از داخل و بیرون این شهر نشر شد که نشان می‌داد برخی از مدارس دینی افراطیت مذهبی را بین جوانان ترویج می‌کنند.

اما حکومت افغانستان این گزارش‌ها را جدی نگرفت و برنامه‌ای نیز برای پایان دادن به فعالیت مراکز ترویج افراطیت وجود ندارد. مراکز ترویج افراطیت جوانان را از شنیدن رادیو، دیدن تماشای تلویزیون و برگزاری روز معلم منع می‌کنند. در بسیاری این مدارس به جوانان گفته می‌شود که شاگردان مکتب‌های دولتی «کافر» هستند.