مهاجرت منجر به تقویت عوامگرایان در اتحادیه اروپا شده است

در بروکسل، جایی که نهادهای اتحادیه اروپا سال هاست تلاش می کنند تا یک راه حل اروپایی برای پذیرش و تقسیم پناهجویان و مهاجران پیدا کنند، به سادگی می توان تاثیرات مهاجرت را دید. اداره امور پناهندگی بلجیم در ایستگاه مرکزی قطار «بروکسل نورد» تنها چند کیلومتر از مقر اتحادیه اروپا فاصله دارد. در برابر این اداره، مهاجران در صف های طولانی انتظار می کشند. پناهجویانی که درخواست پناهندگی می دهند و یا مهاجرانی که می خواهند در اسرع وقت از طریق فرانسه به بریتانیا سفر کنند. بسیاری مهاجران افریقایی که شب ها را در همین ایستگاه قطار و یا در اطراف آن سپری می کنند، می گویند که توسط بس، موتر و قطار از ایتالیا حرکت کرده و از طریق اتریش، آلمان و فرانسه خود را به بروکسل رسانده اند. 

همه این پناهجویان تحت قوانین دوبلین قرار می گیرند. در واقع آنها باید طبق مقررات اروپا در ایتالیا درخواست پناهندگی بدهند. اما این سیستم که اتحادیه اروپا تلاش کرده آن را اصلاح کند، چندان کارایی ندارد.

یان یامبون، وزیر داخله بلجیم از حزب محافظه کار ملی گرای "اتحاد جدید فلاندرز" از دیر زمانی این وضعیت را متوجه شده است. او می خواهد از مهاجرت های غیرقانونی به بلجیم جلوگیری کند و سختگیرانه تر با مهاجران غیر قانونی برخورد کند. در ماه می، یک حادثه وحشتناک رخ داد. زمانی که پولیس بلجیم یک وسیله نقلیه حامل مهاجران غیرقانونی از عراق را تعقیب می کرد، بالای این بس شلیک کرد و در نتیجه یک دختر دوساله کشته شد.

در انتخابات سال ۲۰۱۴، هوادران این حزب محافظه کار که می توان آن را عوامگرا طبقه بندی کرد، به شدت افزایش یافت و برای اولین بار بخشی از ائتلاف حاکم در بلجیم گردید.

رشد احزاب ضد مهاجرت در بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا

آنچه در بلجیم پیش آمده، در اروپا تبدیل به یک روند شده است. در بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا، مانند فرانسه، هالند، دنمارک، سویدن یا آلمان "بحران مهاجرت" باعث گردیده است که احزاب راستگرای قدرتمند در اپوزیسیون قرار بگیرند. در برخی از کشورها، عوامگرایان دست راستی در قدرت شریک اند، مانند بلجیم، فنلند، اتریش و یونان. در تعدادی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا، احزاب عوامگرا حکومت می کنند، مانند پولند، مجارستان، جمهوری چک و اخیرا ایتالیا.

برای اشتفان لینه، کارشناس امور اروپا در "بنیاد کارنگی" در بروکسل، واضح است که بحران مهاجرت به موضوعی مورد استفاده احزاب عوامگرا تبدیل شده است. اشتفان لینه در گفتگو با دویچه وله گفت: «آنها (پوپولیست ها) موضوعی را پیدا کرده اند که موجب بروز احساسات می گردد و به قطبی‌سازی جامعه می‌انجامد. عوامگرایان نمی‌خواهند این موضوع را از دست بدهند.»

الکساندر گاولند، رئیس حزب عوامگرای دست راستی «بدیل برای آلمان»، زمانی که بحران مهاجرت در سال ۲۰۱۵ به اوج اش رسیده بود، این بحران را "تحفه ای برای حزب" خود عنوان کرده بود. «بدیل برای آلمان» بزرگترین حزب اپوزیسیون در پارلمان فدرال آلمان یا بوندستاگ است و در برخی از مناطق شرقی آلمان قوی ترین حزب است.

"اتحادیه اروپا در لبه پرتگاه"

فرانس تیمرمنس، معاون رئيس کمیسیون اتحادیه اروپا در بروکسل، نگران است که قدرت گرفتن راستگرایان و مسایل حل نشده مهاجرت نه تنها می تواند منجر به بحران حکومتی در آلمان شود، بلکه همبستگی اتحادیه اروپا را نیز به خطر می اندازد. تیمرمنس هفته گذشته در پارلمان اروپا گفت: «اگر چند سال گذشته را از نظر بگذرانیم، این موضوع مهاجرت است که اتحادیه اروپا را به لبه پرتگاه کشانده است و مهاجرت نقش مهمی در هر کشور عضو دارد، مهم نیست که کدام کشور.» او البته خواستار به عقب زدن منافع دولت های ملی است و می خواهد تا در راستای همبستگی در اتحادیه اروپا فعالیت شود. به قول تیمرمنس تنها در سطح اروپا می توان یک راه حل جامع و کارآمد ایجاد کرد.

اشتفان لینه، دیپلومات سابق و کارشناس امور سیاسی در بنیاد کارنگی به این باور است که بسیاری از حکومت های تحت تاثیر عوامگرایان راستگرا، به همبستگی اروپایی در برابر منافع داخلی اولویت نمی دهند. او می گوید: «ناتوانی اتحادیه اروپا در حل این موضوع (مهاجرت) منجر به ملی گرایی مجدد گردید. اکثر پوپولیست ها، اکثر احزاب ضد مهاجران مخالف اتحادیه اروپا نیز هستند، به همین دلیل است که اقدامات ملی مانند کنترول مرزی، اعمار حصار مرزی و یا تعیین حد نهایی روی دست گرفته می شود. تلاش برای پیدا کردن یک راه حل اروپایی در چنین یک محیط سیاسی خیلی دشوار شده است.»

به این دلیل، امیدواری صدراعظم آلمان به توافق روی یک راه حل تا اجلال اتحادیه اروپا در اواخر ماه جون، بیشتر یک توهم است. با این حال او در یک برنامه تلویزیونی آلمان تأکید کرد: «اگر اروپا موفق به حل این معضل نشود، در معرض خطر قرار خواهد گرفت.»

به مسایلی که اکنون در اروپا و آلمان مورد مناقشه قرار دارند، تا حدی پاسخ داده شده است. هفت کشور، از جمله آلمان و بلجیم، دوباره در بعضی از نقاط کنترول مرزی را ایجاد کردند. رد مهاجرین در مرزها از دیر زمانی در مرزهای فرانسه-ایتالیا، بلجیم-فرانسه و همچنین در مرز آلمان-اتریش عملی می شود. اما اشتفان لینه می گوید: «با وجود شمار پایین (پناهجویان)، مردم به این عقیده اند که موضوع مهاجرت از کنترول خارج می شود.» او در ادامه می گوید که «تمرکز باور نکردنی بر روی این موضوع وجود دارد، من فکر می کنم اکثر مردم در اتریش یا آلمان به طور مستقیم از حضور پناهجویان یا مهاجران کمتر متاثر اند. اما رسانه ها روی این موضوع تمرکز کرده اند و این امر باعث تحریکات شدید در جامعه می شود.»

برند ریگرت/ ن. ک. ا.